Država, politika i društvo u Bosni i Hercegovini – Analiza postdejtonskog političkog sistema
State, Politics and Society in Bosnia and Herzegovina - An Analysis of the Post-Dayton Political System
Author(s): Damir Banović, Saša Gavrić
Contributor(s): Saša Gavrić (Editor), Dragan S. Marković (Editor)
Subject(s): Politics / Political Sciences, Politics, History, Social Sciences, Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Governance, Public Administration, Sociology, Political history, Recent History (1900 till today), Government/Political systems, International relations/trade, Politics and law, Transformation Period (1990 - 2010), Sociology of Politics, Peace and Conflict Studies
Published by: Sarajevo Open Centre
Keywords: Bosnia and Herzegovina; political system; constitution; Dayton Peace Agreement; politics; political parties; governance; public institutions; European integration; European Union; international organizations;
Summary/Abstract: Državna struktura Bosne i Hercegovine u međunarodnoj stručnoj literaturi smatra se kompleksnom i nefunkcionalnom. nerijetko, ova država se zbog administrativne podjele naziva“monstrumom“ ili “haotičnom demokratijom“. a unutar Bosne i Hercegovine i samo stanovništvo je skeptično u odnosu na državu i njene strukture. stoga političari zahtijevaju radikalne reforme, kojima bi država bila uređena kao centralistička, federalna ili decentralizovana država. većina tih zahtjeva je nerealna, budući da ih je nemoguće usuglasiti, tako da nema konsenzusa o budućnosti Bosne i Hercegovine i njenoj unutrašnjoj strukturi. [...]
- E-ISBN-13: 978-9958-973-03-0
- Print-ISBN-13: 978-9958-673-03-0
- Page Count: 644
- Publication Year: 2011
- Language: Bosnian
Predgovor
Predgovor
(Foreword)
- Author(s):Sabina Wölkner
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Political history, Government/Political systems, Transformation Period (1990 - 2010)
- Page Range:7-8
- No. of Pages:2
- Keywords:Bosnia and Herzegovina; political system; public institutions; governance; constitution; Dayton peace agreement;
- Summary/Abstract:U međunarodnoj literaturi postoji saglasnost da je Bosna i Hercegovina složena država. neki idu dalje: eksperti često pripisuju državnim institucijama manjak funkcionalnosti. Ovaj zaključak ne djeluje čudno. Mnogostruki “checks and balances“, etnička proporcionalnost u skoro svim oblastima slabe državne institucije, a ekstremna decentraliziranost također otežava efikasno upravljanje. Pored toga, već mali broj političkih aktera je u stanju da dugoročno blokira odluke institucija. Kratko rečeno: ustav je za političku svakodnevnicu nepraktičan. [...]
Predgovor
Predgovor
(Foreword)
- Author(s):Tobias Flessenkemper
- Language:Bosnian
- Subject(s):Governance, Government/Political systems, International relations/trade, EU-Accession / EU-DEvelopment, EU-Legislation
- Page Range:9-10
- No. of Pages:2
- Keywords:Bosnia and Herzegovina; European Union; European integrations; EU accession; government;
- Summary/Abstract:Kriteriji za članstvo također zahtijevaju da država kandidat mora stvoriti uslove za svoju integraciju kroz prilagođavanje svojih upravnih struktura, kao što je naglašeno na evropskom vijeću u Madridu 1995. godine. iako je važno da se zakonodavstvo evropske unije prenese na državno zakonodavstvo, još je važnije da se zakonodavstvo provodi na učinkovit način, putem odgovarajućih administrativnih i pravosudnih struktura. to je preduslov za međusobno povjerenje koje zahtijeva članstvo u EU. [...]
Priroda političkog sistema u Bosni i Hercegovini
Priroda političkog sistema u Bosni i Hercegovini
(Nature of Political System of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Maja Sahadžić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Political history, Government/Political systems, Transformation Period (1990 - 2010)
- Page Range:15-37
- No. of Pages:23
- Keywords:Bosnia and Herzegovina; political system; holder of sovereignty; nature of the entity;
- Summary/Abstract:Od unutrašnje transformacije koju je pretrpjela Bosna i Hercegovina potpisivanjem dejtonskog mirovnog sporazuma i danas postoje različita shvaćanja unutrašnjeg/državnog uređenja i političkog sistema. ta shvaćanja se kreću od onih prema kojima je Bosna i Hercegovina jednostavna/unitarna decentralizirana država do onih prema kojima je riječ o nekoj vrsti realne unije s vrlo izraženim konfederalnim elementima itd., a Bosna i Hercegovina nije niti klasična federacija jer entiteti nemaju status države.
Dejtonski sporazum za Bosnu i Hercegovinu
Dejtonski sporazum za Bosnu i Hercegovinu
(Dayton Agreement for Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Thorsten Gromes
- Contributor(s):Lea Tajić (Translator), Damir Banović (Translator), Saša Gavrić (Translator)
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, International Law, Political history, Government/Political systems, International relations/trade, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies
- Page Range:38-50
- No. of Pages:13
- Keywords:Dayton Agreement; international community; war; democracy building; implementation;
- Summary/Abstract:Prilog skicira rat vođen za Republiku Bosnu i Hercegovinu i prikazuje sklapanje mirovnog sporazuma u Daytonu. Analizira najznačajnije sadržaje odredbi dejtonskog sporazuma i pokazuje da njegove odredbe po pitanju demokratizacije, povratka izbjeglica i prognanika i procesuiranja ratnih zločina nadmašuju tadašnje odnose moći. Prilog opisuje implementaciju centralnih sadržaja mirovnog sporazuma koji će i sljedećih godina određivati politički diskurs u Bosni i Hercegovini.
Ustav Bosne i Hercegovine
Ustav Bosne i Hercegovine
(Constitution of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Goran Marković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Political history, Government/Political systems, International relations/trade, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies
- Page Range:51-70
- No. of Pages:20
- Keywords:Constitution; Bosnia and Herzegovina; structure of Constitution; preamble; constitutional norms; annexes; peace agreement; constitution; human rights and freedoms; constitutional conventions;
- Summary/Abstract:Ustav Bosne i Hercegovine ima karakter oktroisanog ustava, pošto ga nije donijela domaća institucija, nego je stupio na snagu kao aneks (dodatak) jednog međunarodnog sporazuma. Pripada kategoriji pisanih, kodifikovanih, čvrstih i kratkih ustava. Sastoji se od malog broja dugih članova, koji obrađuju ustavnu materiju nepotpuno, donekle neprecizno, prozno i esejistički. Strukturu Ustava čine preambula, normativni dio i dva aneksa. Preambula je kratka i sadrži osnovne principe na kojima počiva ustavno uređenje Bosne i Hercegovine. normativni dio se sastoji od dvanaest članova, kojima se manjeviše cjelovito uređuju pojedini segmenti ustavne materije. Prvi aneks Ustava sadrži spisak međunarodnih akata o ljudskim pravima i slobodama koji se primjenjuju u Bosni i Hercegovini, a drugi sadrži tematski različite odredbe.
Ustavne promjene u Bosni i Hercegovini
Ustavne promjene u Bosni i Hercegovini
(Constitutional Changes in Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Goran Marković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Governance, Government/Political systems, Politics and law
- Page Range:71-104
- No. of Pages:34
- Keywords:Constitution of Bosnia and Herzegovina; amendment of the Constitution; additional powers; April package; Butmir package; national political elites; Constitution of Republika Srpska;
- Summary/Abstract:Bosna i Hercegovina ima jedan od najdinamičnijih ustavnih sistema u svijetu. Uprkos tome što se njene političke elite ne mogu saglasiti o potrebi i sadržaju ustavnih promjena, a ustavi se formalno vrlo teško mijenjaju, ustavni sistem je u poslijedejtonskom periodu značajno revidiran. to je bilo moguće zbog uloge visokog predstavnika u procesu ustavnih reformi i specifičnih mehanizama revizije Ustava Bosne i Hercegovine, u prvom redu prenosa nadležnosti s entiteta na državu. nekoliko inicijativa za reviziju Ustava Bosne i Hercegovine nije prihvaćeno jer nacionalne političke elite imaju suprotne stavove o ustavnom uređenju Bosne i Hercegovine, a zarad očuvanja legitimiteta svoje vlasti, često se u pregovorima o ustavnim reformama rukovode maksimalističkim političkim programima.
Ljudska prava u kontekstu političkog sistema
Ljudska prava u kontekstu političkog sistema
(Human Rights in the Context of the Political System)
- Author(s):Andrea Zubović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Human Rights and Humanitarian Law, Civil Society, Government/Political systems, Politics and law, Inter-Ethnic Relations, Sociology of Law, Politics and Identity
- Page Range:105-135
- No. of Pages:31
- Keywords:basic freedoms; European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms; The European Court of Human Rights; ombudsman; constituent peoples; minorities; collective rights;
- Summary/Abstract:ljudska prava se temelje na pojmu urođenog dostojanstva svih ljudskih bića. Univerzalna su, neotuđiva, nedjeljiva i međuovisna. U Bosni i Hercegovini ljudska prava se štite na nivou države, kao i na nivou entiteta. Ustav Bosne i Hercegovine, te ustavi entiteta, na specifičan način štite ljudska prava, kroz direktnu primjenu Evropske konvencije o zaštiti ljudskih prava i osnovnih sloboda.
Ured visokog predstavnika međunarodne zajednice u Bosni i Hercegovini
Ured visokog predstavnika međunarodne zajednice u Bosni i Hercegovini
(Office of the High Representative of the International Community in Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Enis Omerović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, International Law, Government/Political systems, International relations/trade, Politics and law, Peace and Conflict Studies
- Page Range:136-162
- No. of Pages:27
- Keywords:High Representative; EU Special Representative; International Community; Bonn powers; Peace Implementation Council;
- Summary/Abstract:Ured visokoga predstavnika međunarodne zajednice i Specijalnog predstavnika Europske unije u Bosni i Hercegovini (u tekstu: visoki predstavnik, Ured visokog predstavnika) je ad hoc međunarodna institucija/tijelo/organ predviđena općim okvirnim sporazumom za mir u Bosni i Hercegovini (u tekstu: dejtonskim mirovnim sporazumom, Sporazumom) 1995, a formalnopravno potvrđena rezolucijom Vijeća sigurnosti Ujedinjenih nacija. Radi se o vrlo specifičnoj instituciji koja ima status diplomatske misije međunarodne zajednice država, koja na osnovu ovlasti i odluka Upravnog odbora Vijeća za implementaciju mira, međunarodnoga tijela koje upravlja mirovnim procesom u Bosni i Hercegovini, predstavlja konačni autoritet u tumačenju i provedbi Sporazuma. Rad deskriptivno prikazuje osnivanje, status, ovlasti, rad i djelovanje ove institucije u Bosni i Hercegovini u svjetlu tranzicijskog procesa kada će, u konačnici, iza specijalnog predstavnika stajati Europska unija sa svojim organima, a ne, još uvijek nejasno definirana i označavana, međunarodna zajednica država.
Položaj nacionalnih manjina u političkom sistemu
Položaj nacionalnih manjina u političkom sistemu
(The Position of National Minorities in the Political System)
- Author(s):Katarina Crnjanski-Vlajčić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Civil Society, Government/Political systems, Politics and society, Culture and social structure , Sociology of Culture, Inter-Ethnic Relations, Ethnic Minorities Studies, Sociology of Politics
- Page Range:163-178
- No. of Pages:16
- Keywords:National minorities; participation; cultural autonomy; Bosnia and Herzegovina; culture;
- Summary/Abstract:U radu su obrađeni ključni aspekti ostvarivanja prava pripadnika nacionalnih manjina u Bosni i Hercegovini. Prikaz osnovnih prava nacionalnih manjina garantovanih međunarodnim dokumentima dat je u oblasti društveno-političke participacije i ostvarivanja prava na kulturnu autonomiju (pravo na njegovanje sopstvene kulture, pravo na obrazovanje, informisanje i službenu upotrebu maternjeg jezika). iako u ovom radu nisu posebno isticani problemi nacionalnih manjina na prostoru Bosne i Hercegovine, jasno je da postojeći sistem zaštite njihovih prava ostavlja prostor za dalje unapređenje.
Društveni aspekti političkog sistema Bosne i Hercegovine
Društveni aspekti političkog sistema Bosne i Hercegovine
(Social Aspects of the Political System of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Amila Ždralović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Civil Society, Government/Political systems, Politics and society, Social development, Sociology of Politics
- Page Range:179-200
- No. of Pages:22
- Keywords:Civil society; education; transitional society; NGO; civil activism;
- Summary/Abstract:društveni aspekti političkog sistema tiču se prije svega načina na koji se uspostavlja odnos javne vlasti i društva. Upravo iz tih razloga sociološka analiza društvenih aspekata političkog sistema BiH kreće se u okviru analize građanskog društva, problematizirajući različite aspekte društvenog života političkog sistema BiH koji predstavljaju kočnicu građanskom aktivizmu. U prvom dijelu rada analizirane su najvažnije pretpostavke građanskog društva (pravna država, zajamčena osnovna građanska i politička prava i slobode, zaštita i ostvarenje socioekonomskih prava, te sociokulturološke pretpostavke demokratske političke kulture), dok su u drugom dijelu rada izdvojena tri mehanizma koji poticajno mogu djelovati na izgradnju građanskog društva (izgradnja organizacije građanskog društva, građanski aktivizam, smjena generacija).
Ekonomija Bosne i Hercegovine – stanje i perspektive
Ekonomija Bosne i Hercegovine – stanje i perspektive
(Economy of Bosnia and Herzegovina - State and Prospects)
- Author(s):Aida Zaimović
- Language:Bosnian
- Subject(s):National Economy, Governance, Economic policy, International relations/trade, Political economy, Economic development, EU-Accession / EU-DEvelopment
- Page Range:201-221
- No. of Pages:21
- Keywords:Economy; Bosnia and Herzegovina; European integrations;
- Summary/Abstract:Prvi i osnovni preduslov koji se nameće zemljama koje žele pristupiti Evropskoj uniji jeste “postojanje funkcionalne tržišne ekonomije sposobne da se nosi s konkurentskim pritiscima i tržišnim silama unutar Unije“. Bosna i Hercegovina je potpisivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju koncem juna 2008. godine izrazila čvrsto opredjeljenje za evropski put. Međutim, to za sobom povlači i ispunjavanje niza kriterija ekonomske prirode koji imaju za cilj pripremanje bh. ekonomije za funkcionisanje unutar većeg tržišta. Ekonomija Bosne i Hercegovine ima neke sistemske slabosti koje su, ponajviše, rezultat mukotrpnog tranzicijskog procesa kroz koji prolazi naša zemlja. Činjenica je da je znatan dio bh. privrede devastiran tokom ratnih dešavanja 1990-ih godina, a posljedice se osjete i danas – 18 godina poslije. Vrijednost bruto domaćeg proizvoda dostigla je tek 80% vrijednosti prijeratnog, stopa nezaposlenosti je jedna od najvećih u regionu, poslovni ambijent je nepovoljan i ocijenjen kao najlošiji u regionu, konkurentnost bh. Ekonomije je najslabija u regionu i jedna od najslabijih u cijeloj Evropi. Sve naprijed rečeno treba da zabrinjava kreatore ekonomskih politika čija odgovornost za trenutno stanje bh. ekonomije prednjači. U ovom radu, upoznaćemo se sa osnovnim makroekonomskim obilježjima bh. Ekonomije i njene trenutačne pozicije u regionalnom i međunarodnom okruženju.
Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine
Parlamentarna skupština Bosne i Hercegovine
(The Parliamentary Assembly of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Nermina Saračević
- Language:Bosnian
- Subject(s):Civil Society, Governance, Government/Political systems, Politics and society, Sociology of Politics, Politics and Identity
- Page Range:223-252
- No. of Pages:30
- Keywords:ethno-territorial representation; political legitimacy; partnership;
- Summary/Abstract:Članak opisuje Parlamentarnu skupštinu BiH kao najviši legislativni organ vlasti u Bosni i Hercegovini putem sistemske analize i sa aspekta konsocijativne političke paradigme. izostanak političkog konsenzusa kod formiranja koalicionog programa vodećih parlamentarnih stranki kontinuirano ugrožava legitimnost zakonodavne vlasti i umanjuje njenu funkcionalnost u institucionalnom poretku. ovakav model je sa stanovišta funkcio - nalnosti ovisan o vanjskom, supra-nacionalnom autoritetu u vršenju vlasti (Ured visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini), od čijeg angažmana će i dalje ovisiti donošenje ključnih odluka i reformi potrebnih za jačanje centralnog državnog aparata i time zastupanja opštih interesa svih građana (demosa) Bosne i Hercegovine. tranzicija ka samostalnom modelu će biti uslovljena postizanjem političkog dogovora o opštem (zajedničkom) dobru uz etos kooperacije između parlamentarnih stranaka.
Predsjedništvo
Predsjedništvo
(The Presidency)
- Author(s):Goran Marković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Civil Society, Government/Political systems, Politics and society, Sociology of Politics, Politics and Identity
- Page Range:253-278
- No. of Pages:26
- Keywords:Bosnia and Herzegovina; Constitution of BIH; Presidency; Executive; Collective head of state; constituent peoples; entities; mixed system of government; form of government; consensus; parity;
- Summary/Abstract:Predsjedništvo Bosne i Hercegovine je kolektivni šef države i nosilac izvršne vlasti. Princip pariteta u njegovom sastavu i široka primjena principa konsenzusa u odlučivanju obezbjeđuju zastupljenost i ravnopravnost konstitutivnih naroda. Svakom članu Predsjedništva pripada i pravo veta ukoliko smatra da je odluka štetna po vitalni interes entiteta, iako se time u stvarnosti štite vitalni nacionalni interesi. ovakva struktura i način odlučivanja Predsjedništva su naveli pojedine autore na zaključak da je ono konfederalni organ, a Bosna i Hercegovina konfederacija, što se može osporiti argumentom da u Predsjedništvu nisu neposredno zastupljeni entiteti, već konstitutivni narodi. Predsjedništvo raspolaže značajnim nadležnostima, koje ga čine potencijalno najmoćnijom političkom institucijom, pa ono predstavlja jakog šefa države u mješovitom sistemu vlasti.
Savjet/Vijeće ministara Bosne i Hercegovine
Savjet/Vijeće ministara Bosne i Hercegovine
(Council of Ministers of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Ines Krtalić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Governance, Government/Political systems
- Page Range:279-299
- No. of Pages:21
- Keywords:The Council of Ministers of Bosnia and Herzegovina; ministries; ministers; choice; dissolution; permanent Council of Ministers bodies; by-laws;
- Summary/Abstract:Vijeće ministara Bosne i Hercegovine kao organ izvršne vlasti uspostavljeno je Ustavom BiH, koji je svoj današnji oblik dobio donošenjem niza zakona kojima se imala za cilj uspostava efikasnog političkog sistema, pa samim tim i efikasnog Vijeća ministara BiH.
Pravosudni sistem Bosne i Hercegovine
Pravosudni sistem Bosne i Hercegovine
(Judicial System of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Nedžad Smailagić, Nermin Keranović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Law, Constitution, Jurisprudence, Constitutional Law, Government/Political systems, Politics and law
- Page Range:300-329
- No. of Pages:30
- Keywords:rule of law; independence and impartiality of the court; justice systems; court; the prosecution;
- Summary/Abstract:U ovom poglavlju se razmatra pravosudni sistem Bosne i Hercegovine kao sistem sudova i drugih pravosudnih organa koji imaju ustavnu i zakonsku nadležnost da tumače i primjenjuju pozitivno pravo Bosne i Hercegovine, kao i relevantno međunarodno pravo. taj sistem je složen i direktno je ovisan o ustavnom poretku Bosne i Hercegovine. na taj način pravosudni sistem se u funkcionalnom smislu može posmatrati (i) na državnom nivou i (ii) na entitetskom nivou. Pravosudne institucije na državnom nivou, pored Ustavnog suda Bosne i Hercegovine koji je uspostavljen Aneksom iV općeg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini, rezultat su opsežnih reformi preduzetih u sektoru pravosuđa u periodu od 2000. do 2006. godine. osnivanjem Suda i tužilaštva Bosne i Hercegovine, uveden je sistem imenovanja nosilaca pravosudnih institucija u cijeloj zemlji. također, analizirani su i pravosudni sistemi u entitetima Federacija Bosne i Hercegovine i Republika Srpska, koji se sastoje od ustavnih sudova, vrhovnih sudova, kantonalnih (okružnih) sudova i općinskih sudova. Uzimajući u obzir poseban status Brčko distrikta Bosne i Hercegovine obrađene su i pravosudne institucije te administrativno-teritorijalne jedinice Bosne i Hercegovine. na kraju, izlažu se izazovi pravosuđa Bosne i Hercegovine.
Političke partije u Bosni i Hercegovini
Političke partije u Bosni i Hercegovini
(Political Parties in Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Vlade Simović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Electoral systems, Politics and religion, Politics and society, Nationalism Studies, Sociology of Politics
- Page Range:330-358
- No. of Pages:29
- Keywords:Bosnia and Herzegovina; political parties; elections; Dayton Peace Agreement;
- Summary/Abstract:namjera ovog rada je da objasni i pokaže kako su nastajale i kako djeluju političke partije u Bosni i Hercegovini. Počevši od perioda austrougarske vladavine, rad objašnjava kako je tekao istorijski razvoj partija, njihova unutrašnja i spoljašnja dinamika, prije svega kako je začeto etnoreligijsko oblikovanje i međusobno diferenciranje najrelevantnijih partija, kao jedna od glavnih karakteristika partijske scene, kako prijašnje, tako i današnje Bosne i Hercegovine. Period kraljevine SHS/Jugoslavije uspostavio je određenu demokratsku praksu i institucije (izuzev u vrijeme Šestojanuarske diktature) te potvrdio i produbio već započetu partijsku razdvojenost po osnovu nacionalnog i vjerskog. okupacijom “prve” Jugoslavije i kasnijom pobjedom komunista, koji uspostavljaju totalitarni jednopartijski režim, ukidaju se brojna demokratska prava i institucije. Početkom devedesetih godina 20. vijeka obnavlja se višepartijski sistem Bosne i Hercegovine. Formiraju se partijenacionalni pokreti (SdA, SdS, HdZ) koji pobjeđuju na izborima 1990. godine. Kasnija njihova neslaganja po pitanju nezavisnosti Bosne i Hercegovine i njenog političkog uređenja dovode do rata koji se završava dejtonskim mirovnim sporazumom. Partije u postdejtonskoj Bosni i Hercegovini oslikavaju svu složenost ove države kao i sve linije rascjepa u njoj, prije svega po osnovu nacionalnog i vjerskog.
Mediji u Bosni i Hercegovini
Mediji u Bosni i Hercegovini
(Media in Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Amer Džihana
- Language:Bosnian
- Subject(s):Media studies, Ethics / Practical Philosophy, Government/Political systems, Politics and communication
- Page Range:359-378
- No. of Pages:20
- Keywords:media system; regulation; media market; freedom of the media; responsibility of journalists;
- Summary/Abstract:U poglavlju se opisuju osnovne karakteristike medijskog sistema Bosne i Hercegovine. neprestano se ukazuje na jaz između zakonskih odredbi; koje u pravilu sublimiraju najnaprednija svjetska rješenja, i stvarnosti u kojoj mediji djeluju, a koja je snažno određena post-konfliktnom i tranzicijskom prirodom bosanskohercegovačkog društva. U prvom dijelu razmatra se opći regulatorni okvir za elektronske i štampane medije, zatim se, u drugoj sekciji, opisuje medijsko tržište. U trećem se dijelu portretiraju osnovne karakteristike medijskih sloboda kao i odgovornosti novinara i medija u BiH. U zaključnom razmatranju, snažno se zagovara prevazilaženje postojeće diskrepancije između “idealnog“ zakonskog okvira i nezadovoljavajućih praksi implementacije.
Sigurnosna politika Bosne i Hercegovine
Sigurnosna politika Bosne i Hercegovine
(Security Policy of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Mirza Smajić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Governance, Security and defense, Military policy, Peace and Conflict Studies
- Page Range:379-396
- No. of Pages:18
- Keywords:security policy; security system; Dayton peace agreement; Bosnia and Herzegovina; armed forces; police; security challenges;
- Summary/Abstract:Započeti procesi demokratske tranzicije Bosne i Hercegovine od postkonfliktne do savremene državne zajednice zahtijevaju značajne unutrašnje i vanjskopolitičke preokrete. S tim u vezi tekst analizira sigurnosnu politiku Bosne i Hercegovine u postdejtonskom periodu, praveći kratku povijesnu retrospektivu njegovog razvoja od 1995. godine. Poseban fokus usmjeren je na kompleksnost organizacije i funkcioniranja komponenti unutrašnjeg i vanjskog sistema sigurnosti. osim toga analizirani su savremeni sigurnosni izazovi s kojima se Bosna i Hercegovina eventualno može susresti ili se već susreće. Također je posebna pažnja posvećena reformi sistema sigurnosti na putu u evroatlantske organizacije te analizi sposobnosti Bosne i Hercegovine za borbu protiv terorizma, te drugih aktuelnih sigurnosnih izazova.
Izbori i izborni sistem Bosne i Hercegovine
Izbori i izborni sistem Bosne i Hercegovine
(Elections and Electoral System of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Maja Sahadžić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Government/Political systems, Electoral systems
- Page Range:397-415
- No. of Pages:19
- Keywords:elections; electoral system; candidate; direct and indirect democracy; BiH election law;
- Summary/Abstract:Opći okvirni sporazum za mir u Bosni i Hercegovini postavio je osnove za uspostavljanje mira u Bosni i Hercegovini. Međutim, neka od najvažnijih pitanja koja su važna za demokratsko funkcioniranje države i dalje nisu u skladu s međunarodnim pravnim standardima koji se odnose na izbore i izborni sistem u Bosni i Hercegovini. tako se efekti Sporazuma ogledaju u različitim aspektima problema koji se vezuju za izbore i izborni sistem u Bosni i Hercegovini koje i tretira ovaj rad.
Brčko distrikt
Brčko distrikt
(Brčko District)
- Author(s):Lejla Lilić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Government/Political systems, Politics and law
- Page Range:417-436
- No. of Pages:20
- Keywords:Brcko Arbitration Tribunal; Final Decision; Condominium; International Supervision; territorial organization of BiH; constitutional status of the Brcko District of BiH; Statute of the Brcko District;
- Summary/Abstract:Brčko distrikt BiH je još jedna u nizu posebnosti Bosne i Hercegovine, stoga će fokus ove teme biti položaj Brčko distrikta u BiH, njegovo ustavno određenje i uopće analiza termina “teritorij sa posebnim statusom u sklopu BiH”. Poseban osvrt se može dati sada, osam godina od nastanka distrikta, o ustrojstvu, funkcioniranju i budućnosti ovog nimalo običnog modela lokalne samouprave. ipak je Brčko distrikt “najbolja sredina u BiH jer nijedna nacionalna ili politička grupacija nema prevlast, već su upućene na zajednički rad i saradnju” (dr. Raffi Gregorian, supervizor za Brčko distrikt BiH).
Republika Srpska
Republika Srpska
(Republic of Srpska)
- Author(s):Sanja Golijanin
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Governance, Government/Political systems, Politics and law
- Page Range:437-458
- No. of Pages:22
- Keywords:Republic of Srpska; Constitution of Republic of Srpska; Legislature; Judiciary; principle of constitutiveness;
- Summary/Abstract:U radu je dat strukturalni prikaz Republike Srpske, jednog od dva ravnopravna entiteta u Bosni i Hercegovini. U kratkim crtama izložen je proces stvaranja Republike Srpske, s posebnim osvrtom na dejtonski mirovni sporazum. Polazeći od ustavnih rješenja opisano je ustavno uređenje i organizacija vlasti u Republici Srpskoj. Zbog potrebe usklađivanja sa Ustavom Bosne i Hercegovine, Ustav Republike Srpske je mijenjan i dopunjavan s 121 amandmanom. Posebna pažnja posvećena je odluci Ustavnog suda Bosne i Hercegovine o konstitutivnosti tri naroda na teritoriji Bosne i Hercegovine, jer ona predstavlja ključnu odluku za čitavo današnje ustavno uređenje, kako Bosne i Hercegovine, tako i njenih entiteta. U Republici Srpskoj prihvaćen je princip podjele vlasti na zakonodavnu, izvršnu i sudsku vlast. Prihvaćeni sistem podjele vlasti ima elemenata parlamentarnog i predsjedničkog sistema. lokalna samouprava je jedan od temelja ustavnog uređenja Republike Srpske. Stoga je dat kratak osvrt na organizaciju sistema lokalne uprave. Razmotreno je i pitanje odnosa Republike Srpske kao entiteta i države Bosne i Hercegovine.
Federacija Bosne i Hercegovine
Federacija Bosne i Hercegovine
(Federation of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Enis Omerović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Government/Political systems, Politics and law
- Page Range:459-491
- No. of Pages:33
- Keywords:Federation of BiH; Constitution of Federation of BiH; Dayton Peace Agreement; Legislature; the executive; the judiciary; the cantons;
- Summary/Abstract:Rad daje strukturalni prikaz jednog entiteta u Bosni i Hercegovini – Federacije BiH. dat je kratak historijski put nastanka ovog bosanskohercegovačkog entiteta uz teorijsko obrazlaganje i Vašingtonskog i dejtonskog sporazuma. kroz Ustav Federacije BiH prikazana je punoća i jedinstvo odnosa između zakonodavne, izvršne i sudske vlasti, te njeni glavni nositelji. kroz ustavno rješenje koje predstavlja temeljni pravni akt kojim se uspostavlja pravni i društveno-ekonomski poredak, deskriptivno je elaboriran i ustavni položaj, ustavno uređenje i organizacija vlasti. nadležnost Federacije BiH i kantona kao federalnih jedinica je također iscrpno prikazana. Uz opisivanje postojećeg stanja, utvrđeni su i glavni problemi koji sprečavaju efikasno funkcioniranje Federacije BiH. Primjetno je da ovaj entitet ima vrlo složenu unutrašnju strukturu koja se, s obzirom na veličinu teritorije, rijetko susreće u komparativnome ustavnome pravu. također je primjetno da je na Ustav Federacije BiH usvojeno preko stotinu amandmana od 1994. godine, što je posebno postalo aktualno nakon donošenja odluke Ustavnoga suda Bosne i Hercegovine o konstitutivnosti naroda na cijeloj teritoriji Bosne i Hercegovine iz 2000. godine. na kraju su date osnovne informacije ustavnog i institucionalnog odnosa Federacije BiH i države Bosne i Hercegovine, te su prikazana rješenja koja bi doprinijela eventualnom poboljšavanju i unutrašnjeg i vanjskog funkcioniranja cijele Bosne i Hercegovine.
Lokalna samouprava u Bosni i Hercegovini
Lokalna samouprava u Bosni i Hercegovini
(Local Self-Government in Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Mladen Šain
- Language:Bosnian
- Subject(s):Constitutional Law, Governance, Public Administration, Public Law
- Page Range:492-524
- No. of Pages:33
- Keywords:local community and local self-government; elements and principles of local self-government; protection rights to local self-government; decentralization; devolution;relationship of local authorities;
- Summary/Abstract:lokalna samouprava u Bosni i Hercegovini predstavlja izazovan predmet naučnog istraživanja radi kompleksnosti državne strukture BiH; te time uslovljene fragmentacije zakonodavstva o lokalnoj samoupravi u BiH. Unatoč tome, lokalna samouprava u BiH se može analizirati i predstaviti putem pet karakterističnih elemenata lokalne samouprave (teritorijalnog, funkcionalnog, organizacionog, finansijskog i pravnog) s aspekta međunarodnih standarda, te domaćeg zakonodavstva i njegove usklađenosti s među - narodnim standardima u pogledu pojedinih elemenata lokalne samouprave. Pored toga, de facto situacija u pojedinim oblastima lokalne samouprave pruža dodatne podatke za analizu. U skladu s navedenim, ovaj rad opisuje i analizira pravni sistem lokalne samo - uprave u BiH uporedo s teoretskim razmatranjima određenih koncepata i prikazivanjem de facto situacije u lokalnoj samoupravi. U ovom radu će se također na odgovarajućim mjestima kritički razmotriti zakonodavna rješenja, te određene pojave u vezi lokalne samouprave u BiH.
Bosna i Hercegovina i proces evropskih integracija
Bosna i Hercegovina i proces evropskih integracija
(Bosnia and Herzegovina and the Process of European Integrations)
- Author(s):Dina Bajraktarević
- Language:Bosnian
- Subject(s):Governance, Government/Political systems, International relations/trade, EU-Accession / EU-DEvelopment, EU-Legislation
- Page Range:526-545
- No. of Pages:20
- Keywords:accession procedure; acquis; Stabilization and Association Agreement; Copenhagen criteria;
- Summary/Abstract:Članstvo u Evropskoj uniji označeno je kao jedan od najvažnijih ciljeva vanjske politike Bosne i Hercegovine, čija realizacija je započeta Procesom stabilizacije i pridruživanja. navedeni proces je rezultat novog pristupa Evropske unije zemljama jugoistočne Evrope s ciljem kvalitetnijeg pružanja pomoći i omogućavanja brzog napretka u evropskim integracijama. dobrovoljnu harmonizaciju bosanskohercegovačkog zakonodavstva, započetu još 2000. godine, danas je zamijenilo obavezujuće usklađivanje domaćih propisa. ispunjavanje kriterija kojima je uvjetovano punopravno članstvo predstavlja prioritet Bosne i Hercegovine, koja trenutno ima položaj potencijalnog kandidata za članstvo u Evropskoj uniji. Pravni okvir napretka Bosne i Hercegovine u procesu evropskih integracija određen je Sporazumom o stabilizaciji i pridruživanju koji je potpisan u junu 2008. godine.
Međunarodne organizacije
Međunarodne organizacije
(International Organizations)
- Author(s):Nedžad Smailagić
- Language:Bosnian
- Subject(s):International Law, Government/Political systems, International relations/trade, Peace and Conflict Studies
- Page Range:546-571
- No. of Pages:26
- Keywords:international organizations; Dayton Peace Accords; High Representative; some international organizations;
- Summary/Abstract:općenito govoreći, međunarodne organizacije su tekovina dvadesetog stoljeća koje se osnivaju s ciljem ostvarivanja određenih interesa. Članice tih organizacija su najčešće države kao osnovni subjekti međunarodnog prava. Bosna i Hercegovina, kao i sve druge moderne zemlje, je prisutna u članstvu i aktivnostima međunarodnih organizacija kojima se uređuju savremeni međunarodni odnosi na regionalnom i univerzalnom planu. Cilj ovog rada je da predstavi, u kratkim crtama, međunarodne organizacije u sistemu savremenih međunarodnih odnosa, i to kroz prizmu Bosne i Hercegovine. ova tema dobija na značaju kada se uvidi da je Bosna i Hercegovina zemlja u tranziciji sa izraženim euroatlantskim aspiracijama, a u kojoj istovremeno različite međunarodne organizacije imaju značajan pravni, društveni i politički uticaj. nakon kratkog teorijskog uvoda u međunarodne organizacije, rad prisustvo i aktivnosti međunarodnih organizacija u Bosni i Hercegovini, posebno se analiziraju pojedine međunarodne organizacije od značaja za Bosnu i Hercegovinu. kancelarija visokog predstavnika analizira se u posebnom odjeljku, kao i organizacije koje su prisutne u Bosni i Hercegovini kao što su organizacija ujedinjenih nacija i njene specijalizirane agencije, te organizacija za sigurnost i saradnju u Evropi i Vijeće Evrope.
Vanjska politika i međunarodni odnosi Bosne i Hercegovine
Vanjska politika i međunarodni odnosi Bosne i Hercegovine
(Foreign Policy and International Relations of Bosnia and Herzegovina)
- Author(s):Maja Sahadžić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Governance, International relations/trade
- Page Range:572-589
- No. of Pages:18
- Keywords:foreign policy; international relations; Bosnia and Herzegovina;
- Summary/Abstract:Vanjska politika i međunarodni odnosi Bosne i Hercegovine provode se putem Predsjedništva Bosne i Hercegovine, Ministarstva vanjskih poslova Bosne i Hercegovine, te rezidentnih i nerezidentnih diplomatsko-konzularnih predstavništava Bosne i Hercegovine u svijetu. Pritom ne treba zaboraviti da je Bosna i Hercegovina članica većeg broja regionalnih i međunarodnih organizacija gdje je njen položaj veoma bitan, a radi se prvenstveno o Ujedinjenim nacijama, Vijeću Evrope, organizaciji za evropsku sigurnost i saradnju i Sjevernoatlantskom savezu; ne treba potcijeniti ni ulogu dijaspore Bosne i Hercegovine.
Bibliografija
Bibliografija
(Bibliography)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics / Political Sciences, Bibliography
- Page Range:591-622
- No. of Pages:32
- Keywords:bibliography;