We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Les relations de Ismaïl Qemal avec les Jeunes-Turcs à la fin du XIXe et au début du X X e siècle présentent un intérêt particulier non seulement en ce qui concerne la vie et l'activité de cette importante personnalité albanaise pour l'Empire Ottoman. Elles ne sont qu'effleurées par les chercheurs en Albanie et en Turquie également.
More...
Viševjekovni povijesni odnosi Osmanskog carstva i Crnogorske pravoslavne crkve bili su slojeviti i kompleksni. Determinisani su ukupnim odnosom i položajem crnogorskog naroda i države Crne Gore prema Osmanskoj imperiji i njenim političkim, teritorijalnim i vojnim posjedima i vlašću na Balkanu. Taj odnos varirao je kroz istoriju, zavisno od premoći ili opadanja moći i uticaja Turske imperije na Balkanu i od jačanja nacionalnih oslobodilačkih težnji naroda jugoistoka Evrope da konstituišu vlastite nezavisne države i zaokruže svoj etnički i državni prostor.
More...
Osmanska država je u Plavu i Gusinju primjenila generalnu politiku izgradnje. Prilagođavajući program izgradnje prema potrebama grada, Osmanska država je uzela učešće u svim oblicima javnih radova. A tu najviše uzimaju primat džamije kao vjerske ustanove, medresa sa ruždijama kao prosvjetne institucije, hanovi, dućani kao trgovinski objekti. Gradovi su se razvijali u njihovom okruženju. Ove aktivnosti su finansirane od strane Sultana, vakufa i drugih privatnih lica. Veliki broj vakufa koji je u svojem posjedu imao zgrade i drugu nepokretnu imovinu je u velikom dijelu izgorio 1898. godine ili ih je crnogorska vlast nakon Balkanskog rata zaplijenila.
More...
Murtezir efendija Karađuzović, imam, kadija, a potom i Muftija muslimanskog stanovništva sa prostora Crne Gore, spada u red vrlo zanimljivih istorijskih ličnosti. Rođen je u Baru 1865. godine, u vrijeme kada je Osmanskim carstvom upravljao sultan Abdul Aziz (1861-1876). O njegovom djetinjstvu i odrastanju ne zna se mnogo. Prema predanju, porodica Karađuzović je porijeklom iz Anadolije, odakle je njihov predak reis Magnise, Karađoz, došao sa osmanskom vojskom u vrijeme Kiparskog rata i uzeo učešća u osvajanju grada Bara 1571. godine.1 Generacije njegovih potomaka živjele su u Baru sve do 1878. godine, kada je grad postao sastavni dio Knjaževine Crne Gore. Tom prilikom otac efendije Murtezira, Kamber, odlučio je da napusti Bar i preko Drača se uputi prema Carigradu. Međutim, sticajem okolnosti, sa porodicom se zadržao u Draču, a nakon izvjesnog vremena vratio se i naselio u mahali Zaljevo, gdje su bogatiji Barani imali svoje čiftluke.
More...
Osmanska dokumenta nam često mogu pomoći u razumijevanju odnosa između osmanske države, s jedne strane, i njenih susjednih država, s druge strane. Međususjedski odnosi država nisu bili uvijek neprijateljski, kako se nerijetko razmišlja, već često dolazi i do uspostavljanja prijateljskih odnosa. To je stoga što su narodi s obje strane granice bili upućeni na saradnju i zbližavanje. Nekada su do toga dovodili ekonomski uzročnici, a nekada zajednički politički interesi. Poznato je da neprijateljstva nisu vječno trajala, a interesi su bili svakodnevna pojava. Do saradnje dvije susjedne države, pogotovu u vrijeme mira, dolazilo je, najčešće, u pograničnim oblastima, odnosno tamo gdje su njihovi sukobi bili najžešći. Dodirne tačke susjednim državama su donosile dobra onoliko koliko i neprijateljstva. To su bile kako najčvršće čuvane tako i najtješnje linije međusobnih dodira saradnje i prijateljstva.
More...
Ottoman Empire, which entered into a process of transformation and development particularly in the political, military and commercial areas from the period of Mehmed II, also closely followed the developments in Italian peninsula as a component of its European policy. Following the Venice and Genoa, leading city states of Italian peninsula, the Republic of Florence began to participate in the Levant trade with the patronage of Mehmed the Conqueror since 15th century. This study aims to explain the some expressions about Florence in the Ottoman chronicles and documents. Particularly, it examines the meanings of the terms like Flordin, the Duke, the galleys of Duke and Ligorna, encountered in the Ottoman archival documents and chronicles.
More...
Dolazak Osmanlija na teritoriju Jugoistočne Evrope od druge polovine XIV stoljeća, značio je za te prostore i nastanak nove – osmanske kulture i civilizacije. Kako se u narednim stoljećima širila vlast osmanskih sultana, to je na novoosvojenimna teritorijama došlo do velikih društvenih, privrednih, kulturnih i civilizacijskih promjena. To je bilo vidljivo kako u svakodnevnom životu pojedinaca, tako i cijelih zajednica, te naroda koji su bili u sastavu Osmanskog carstva. Najbolji primjer u kojoj mjeri i kako je prihvaćeno novo stanje bilo je u urbanim sredinama.
More...
Poštovani organizatori, učesnici skupa, Želim da vam se zahvalim što ste pružili mogućnost da se naučna i šira javnost pozabavi na dosljedan način jednom temom koja je, biću slobodan reći, godinama zavlačena pod tepih. Odakle ideja da se samo jedna oblast ovako obradi? Kako nisam istoričar, arheolog ili sličan naučni radnik, moja je želja da ovim i sličnim radovima koje sam ranije imao iniciram one kojima je to posao da objave istinu i naučnim pristupom sačuvaju od zaborava bogato nasljeđe koje je ostalo tokom 200-ogodišnje vladavine Otomanske imperije dijelom Boke Kotorske.
More...
U ovom radu govori se o Hasan-aginom vakufu i vakufnami i njihovom uticaju na dalji razvoj Priboja na Limu. Starješina Pribojskog agaluka Hasan-aga uvakufio je dio svoga imetka i sačinio o tome dokument. Vakufnama, ispisana staroturskim jezikom u 68 redaka na debljem svitku papira veličine 84x26,5cm, legalizovana je 1 zulkadeta 1171. godine po Hidžri, odnosno 7. jula 1758. godine u Novoj Varoši, sjedištu kadiluka Stari Vlah u čijem sastavu je bila nahija Priboj. Dokument se čuvao u Vakufsko-mearifskom povjereništvu u Priboju do Drugog svjetskog rata kada mu se gubi trag. Godine 1940. Kasim Hadžić, profesor sarajevske Medrese, sačinio je prijepis Vakufname a Alija Bejtić zajedno sa prijevodom objavljuje ga u svojoj publikaciji Priboj na Limu pod Osmanlijskom vlašću 1418-1912, Sarajevo 1945.
More...
Svaka velika civilizacija ostavljala je iza sebe neizbrisive tragove svoga postojanja i prisustva na svim mjestima do koje su uspjeli da dopru njeni uticaji. Takav slučaj je i sa Osmanskim carstvom koje je uspjelo da iznjedri blistavu civilizaciju, koja nam je u nasljeđe ostavila izvanredna dostignuća ostvarena na polju graditeljstva, književnosti, vojne nauke, ekonomije, umjetnosti i drugim granama ljudske djelatnosti. Shvaćen u najširem smislu riječi ovaj rad bi imao zadatak da odgovori na niz veoma složenih i kompleksnih pitanja koja se tiču Osmanskog carstva i gradova u Crnoj Gori u periodu od sredine XV vijeka pa do 1912. godine. U prvom redu tu podrazumijevamo pitanje geografskog pojma grada, zatim pitanje funkcija grada i funkcionalne klasifikacije gradova. Vrlo važno pitanje je i ono koje se odnosi na to koje su gradove na teritoriji današnje Crne Gore Osmanlije zatekli u vrijeme svojih osvajanja, dok bi se naredno odnosilo na prostornu strukturu gradova koji su već egzistirali u vrijeme osmanskih osvajanja današnjeg prostora Crne Gore. U sklopu tog pitanja bilo bi važno pomenuti kakva je bila morfološka struktura i opšte stanje tih gradova, potom kako su ti gradovi kategorisani, kako je protekao proces integracije zatečenog stanovništva i onih koji su postali novi stanovnici tih gradova u državno-pravni sistem Osmanskog carstva, odnosno kakav je bio odnos osvajača prema zatečenom stanju u tim gradovima.
More...
U ovom radu prikazujemo popisne deftere koji se odnose na prostor današnjeg crnogorskog Polimlja u srednjem vijeku. Dragocjene podatke pružaju nam: Zbirni katastarski popis krajišnika Isa–bega Ishakovića iz 1455. godine; Sumarni popis sandžaka Bosna iz 1468/69. godine; Poimenenični popis sandžaka vilajeta Hercegovina iz 1475/77. godine i Popisni defter Skadarskog sandžaka iz 1485. godine. Upoređivanjem podataka iz ova četiri popisa pruža se mogućnost da se prikaže oblik administrativnog uređenja, tipologija naselja,da se prate promjene u kretanju stanovništva, odnosi na zemlji, podjela na društvene grupe i njihov status, poreski sistem i privreda.
More...
U ovom radu se Mehmed Inbaši bavi problemom kulturnog nasljeđa Skoplja u kome nudi detaljne i značajne arhivske podatke o njegovoj kulturnoj prošlosti i osnovnim znamenitostima. Autor nudi značajne statističke podatke o graditeljskoj i populacionoj strukturi Skoplja od vremena njegovog osvajanja 1392.godine do XX vijeka. Veoma su značajni statistički podaci o naseljima i demografskoj strukturi Skoplja.
More...
Pitanje prodiranja Turaka u Evropu i njihovi sukobi sa Balšićima i Crnojevićima, srednjovjekovnim crnogorskim dinastima, oduvjek su privlačili pažnju istraživača. Tema Izvori i istoriografija o turskoj vladavini na prostoru Crne Gore – Zete u srednjovjekovnom periodu, nije obrađivana kao posebna cjelina, već su se istraživači sa njome bavili u sklopu drugih tema. Do sada su objavljeni brojni radovi koji ovu problematiku sagledavaju u širem kontekstu, i u sklopu južnoslovenske, srpske, bosanske istoriografije, ali ne i crnogorske istoriografije o turskoj vladavini u Crnoj Gori tokom srednjeg vijeka. Za ovaj period postoji vrlo skromna izvorna građa, koja je u najvećoj mjeri objavljena, ali ne i obrađivana sa ovog aspekta istraživanja veza između Crne Gore i Turske. U našoj i stranoj istoriografiji dosada su izašle brojne rasprave i dijela u kojima se, direktno ili indirektno obrađuju događaji koji karakterišu odnose Balšića i Crnojevića sa Turskom. Najznačajniji izvori su svakako defteri, kanuni i kanun-name za hercegovački, skadarski i crnogorski sandžak, turske hronike, zbirke turskih spomenika, zatim monografije Istorija naroda Jugoslavije, Istorija Crne Gore, Bibliografija o izvorima za istoriju Crne Gore, Istorija Osmanskog carstva od Halila Inaldžika i dr.
More...
U vrijeme procesa rješavanja 'istočnog pitanja', koji je doveo do Berlinskog sporazuma 1878. god., kao i nakon toga, u Osmanskom carstvu napisana su razna djela o Crnoj Gori na turskom/osmanlijskom jeziku.1 Pisanje ovih djela započelo je u vrijeme vladavine Abdulhamida II, a nastavilo se i u periodu poslije toga. Djela napisana o Crnoj Gori usko su povezana sa političkim i vojnim stanjem u Osmanskoj državi, kao i njenom spoljnjom politikom. U ovim djelima nalaze se i brojne informacije o Crnoj Gori, kao i narodu koji u njoj živi. U tom pogledu djelo, o kojem raspravljamo u ovom radu, pod nazivom Neki podaci o Crnoj Gori (Karadağ Hakkında Bazı Malûmâtı Şâmildir) ima značajno mjesto.
More...
U bosanskom jeziku, a tako i u govorima Sandžaka – kao dijelovima rasprostranjene mape bosanskog jezičkog sistema, orijentalizmi su postali koherentni lingvistički leksički sloj statusnog prava na egzistenciju u usmenoj i pisanoj kulturi Bošnjaka. Bosanski jezik, kao jedan od južnoslavenskih jezika, stekao je svoju posebnost koja se temelji na specifičnostima od onih prvih tzv. redakcija u XII vijeku, a svakako i ranije, s obzirom da su se jezičke specifičnosti formirale zajedno sa posebnostima u društvu i kulturi Stare Bosne i Hercegovine, kao i u drugim kontaktnim jezičkim izoglosama.
More...
U Starom ulcinjskom gradu izgrađen je za vrijeme osmanske uprave veliki broj objekata za javnu upotrebu – hamami, česme, džamije, tekije itd. Najpoznatije džamije u Ulcinju su: crkva – džamija (1510/1693) u Starom ulcinjskom gradu, Ljamina džamija (1689), džamija Meterizi, džamija Detarëve – Pomoraca (Xhamia e Marinarëve, Xhamia e Gjemxhive, Xhamia e Ranës), Pašina džamija (1719), Namazgjah džamija (1728), Vrhpazarska džamija (1749), džamija Meraja (1779) i Brijeg džamija (1783). Ulcinjske džamije po svom stilu pripadaju istambulskobalkanskoj varijanti džamija, što znači da se odlikuju jedinstvenim molitvenim prostorom ograničenim građevinom kvadratne osnove. One nijesu bile ustanove samo vjerskog, već i kulturnog značaja. U umjetničkom pogledu ulcinjske džamije se odlikuju jednostavnošću i vitkošću svojih minareta. Unutrašnjost džamija odlikuju plitkoreljefni mihrabi i drveni minberi.
More...
Russian view of the Ottoman Empire in the 19 th century could be observed through three phases > the first phase from the beginning of the 19 th century to the Congress of Berlin , the second from the Paris Congress to the Great Eastern Crisis and the third one from the Congress of Berlin until the early 20 th century, or more precisely to 1903. The Ottoman Empire was at the peak of Russian influence during the thirties age of the 20 th century when Russia imposed to it not only the recognition of the autonomy to Serbia, Walachia and Moldavia but also independence of Greece. Other mayor powers imposed Russia to the rules of the London Convention from 1841 according to which the Ottoman Empire was placed under joint control. Since the defeat in the Crimean War up to the Great Eastern Crisis Russia has lost its influence in the Ottoman Empire during which time period hasn't had concrete plans for its eventual division.
More...
Osmanlı Devleti döneminde “eyalet”, birkaç sancağın birleşmesi sonucu oluşan idari birimlerdir. İmparatorlukta eyalet sistemi yanında bazı imtiyazlı hükümetlerin yönetimi de yerel olarak sağlanmıştır. Osmanlı devleti bu hükümetleri iç işlerinde serbest bırakmakla beraber hem bunların bir kısmından vergi veya haraç almış hem de bu hükümetlerin kendilerini yönetmelerine izin vermiştir. Bu durum zaman içinde merkezi hükümetin kontrolü dışına çıkmıştır. Osmanlı devleti uzun yıllar geniş bir coğrafya içinde farklı inanç ve etnik kimliklere sahip insanları yerel yönetimler eliyle kontrol altında tutmayı başarmıştır. Osmanlı eyalet sisteminin yapısı ve işleyişi ile bazı imtiyazlı hükümetlerin nasıl idare edildiği bu bildirinin konusunu oluşturmaktadır. Bu konuda alanyazın taranarak konuyla ilgili açıklamalarda bulunulmuştur.
More...
İslam hukukunu temel alan İslam devletlerinde, şeriatın izin verdiği çeşitli alanlarda hukuki düzenlemelere gidildiği bilinmektedir. Tarihte bu tür düzenlemeleri en yaygın biçimde uygulayan devletlerin başında kuşkusuz Osmanlı İmparatorluğu gelmektedir. Özellikle fetih sürecinde ihtiyaçlar doğrultusunda ortaya konan hukuki düzenlemeler, hukukun yeniden üretimi sürecini doğrudan etkilemiştir. Bilindiği üzere Osmanlı fetihlerinin önemli bir bölümü, batı yönünde İslam dışı topraklara doğru olmuştur. Bu toplumların fetih öncesindeki bazı hukuki kuralları, özellikle vergi alanındaki kurallar, fetih sonrasında da yürürlükte kalmıştır. Bu suretle eski Balkan devletlerinin hukuku, kısmen Osmanlı hukukunun içerisine dâhil olmaktaydı. Buradan hareketle Balkan ve Avrupa fetihlerinin Osmanlı hukukunun yeniden üretiminde bir etkiye sahip olduğunu iddia edebiliriz. Bu süreç, bölge ahalisinden bağımsız bir şekilde gerçekleşmemiştir. Bilindiği üzere bazı bölgelerde ahali, vergiye ilişkin kanunname hazırlanma sürecinde rol almıştır. Ahalinin bu sürece dâhil edilmesinde Osmanlı devletinin istimâlet politikasının etkisi büyüktür. Bu çalışmada Balkan fetihlerinin ve bu fetihler çerçevesinde istimâlet politikasının Osmanlı hukukunun yeniden üretimine etkisi, bölge için düzenlenmiş kanunnameler çerçevesinde ortaya konmaya çalışılmıştır.
More...
