Feministička čitanja društvenih fenomena. Radovi polaznica/ka Feminističke škole Žarana Papić, drugo dopunjeno izdanje
Feminist readings of social phenomena. Works of participants of the Feminist School Žarana Papić, second complemented edition
Contributor(s): Jasmina Čaušević (Editor), Emina Bošnjak (Editor)
Subject(s): Politics / Political Sciences, Politics, Social Sciences, Language and Literature Studies, Gender Studies, Education, Law, Constitution, Jurisprudence, Media studies, Human Rights and Humanitarian Law, Communication studies, Sociology, Labor relations, Health and medicine and law, Rural and urban sociology
Published by: Sarajevo Open Centre
Keywords: feminism; feminist reading; Žarana Papić; abortion; mariage; film; homosexuality; internet; language; literature; culture; human rights; matriarchy; patriarchy; medicine; media; violence; politics; pornography; precariat;
Summary/Abstract: Pred vama je drugo, dopunjeno izdanje zbornika Feministička čitanja društvenih fenomena. Radovi polaznica/ka Feminističke škole Žarana Papić. I ove, 2016. godine, Feministička škola Žarana Papić ponudila je obrazovni program, čiji je cilj bio da kroz četiri teorijsko-praktična modula pruži feminističko obrazovanje o praksama, teorijama i konceptima potrebnim za javno djelovanje u domaćim, međunarodnim vladinim i nevladinim organizacijama. Ovogodišnja Škola se sastojala od dva obavezna teorijsko-praktična modula i dva izborna modula, koje su polaznice/i slušali od početka aprila do kraja juna. Predavačko osoblje činili su profesori/ce različitih naučnih oblasti, aktivisti/kinje, te predstavnici/e institucija. Obavezni modul su bili – Uvod u feminizme: historija, pojmovi, teorija, i Država, zakon i ravnopravnost. Uz ova dva obavezna modula, polaznice/i su imali priliku da izaberu još jedan modul. Izborni moduli su bili - Ravnopravnost spolova i javne politike (koji je bio usmjeren na praktični rad) i Kultura, ideologija, etika (koji je bio usmjeren na teorijska znanja). Kako Škola ima i svoj aktivistički dio, za decembar 2016. planirana je feministička intervenciju u javnom prostoru.
Series: SOC - Gender
- Print-ISBN-13: 978-9958-536-47-2
- Page Count: 388
- Publication Year: 2016
- Language: Bosnian
Predgovor drugom izdanju
Predgovor drugom izdanju
(Preface to the second edition)
- Author(s):Jasmina Čaušević
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Essay|Book Review |Scientific Life
- Page Range:9-10
- No. of Pages:2
- Keywords:preface; second edition;
- Summary/Abstract:Pred vama je drugo, dopunjeno izdanje zbornika Feministička čitanja društvenih fenomena. Radovi polaznica/ka Feminističke škole Žarana Papić. I ove, 2016. godine, Feministička škola Žarana Papić ponudila je obrazovni program, čiji je cilj bio da kroz četiri teorijsko-praktična modula pruži feminističko obrazovanje o praksama, teorijama i konceptima potrebnim za javno djelovanje u domaćim, međunarodnim vladinim i nevladinim organizacijama.
Predgovor prvom izdanju
Predgovor prvom izdanju
(Preface to the first edition)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Essay|Book Review |Scientific Life
- Page Range:11-12
- No. of Pages:2
- Keywords:preface; first edition;
- Summary/Abstract:Ova knjiga je rezultat zajedničkog rada polaznica i polaznika Feminističke škole Žarana Papić i nastala je kao plod dvosemestralnog obrazovanja o aktualnim društvenim pitanjima iz perspektive feminističke teorije i prakse. Iako je feminizam, kao marginalizirani društveni pokret u 21. stoljeću kojeg se često degradira i promovira u trivijalnu doktrinu, uglavnom izopćen iz bosanskohercegovačkih akademskih kurikuluma, ova knjiga je pokušaj da se feminizmu u javnom diskursu da prostora kao kredibilnoj kritičkoj teoriji aktualnih društvenih procesa.
ABORTUS
ABORTUS
(ABORTION)
- Author(s):Delila Hasanbegović, Tanja Grabovac
- Language:Bosnian
- Subject(s):History, Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Ethics / Practical Philosophy, Health and medicine and law
- Page Range:15-29
- No. of Pages:15
- Keywords:abortion; term; definition; historical development; medicine; social aspect; ethical grounds; legal framework; feminism;
- Summary/Abstract:Pojam abortusa ili pobačaja (lat. abruptio graviditatis) definira se kao spontani ili izazvani prekid trudnoće izbacivanjem ploda prije navršenog 28. tjedna trudnoće. Tema izazvanog abortusa je tema koja se kroz povijest doživljavala kao sasvim uobičajena stavka svakodnevnog života ili pak najgora kontroverza koja direktno pogađa ljudski život. Kao takav, abortus može biti legalan ili ilegalan te se proučava kroz razne aspekte (povijesni, sociološki, kulturološki, pravni, psihološki, moralno-etički, itd.). Iako se povijest abortusa prati još od antičkog doba može se reći kako je pitanje abortusa rodno određeno, te više pogađa žene. Riječ je o djevojkama i ženama koje uglavnom same stoje pod upitnikom abortusa. No, u slučaju Kine i nekih drugih azijskih zemalja, najžalosnija je diskriminacija usmjerena prema još nerođenim djevojčicama gdje se, s obzirom na to da postoji politika jednog djeteta, abortus radi zbog njegovog spola, tj. zbog neželjene ženske djece. U skladu s tim se može argumentirati kako abortus uglavnom pogađa žensku populaciju, bilo da se radi o ženi koja se odluči za abortus ili o ženskom djetetu nad kojim se vrši abortus.
BRAK
BRAK
(MARRIAGE)
- Author(s):Elma Čavčić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Family and social welfare
- Page Range:30-34
- No. of Pages:5
- Keywords:marriage; feminism;
- Summary/Abstract:Brak je jedna od pojava koji u modernom društveno-političkom kontekstu izazivaju brojne polemike i polarizaciju zagovornika/ca različitih pristupa njegovom fenomenu kao i fenomenu bračne zajednice. Da bismo ga uopće razmatrali, pokušat ćemo da isti odredimo s različitih stajališta koja nećemo pomiriti, ali ćemo barem ostvariti uvid u različite aspekte poimanja ove institucije. Budući da je brak društvena pojava, pojmom ćemo se baviti sa sociološkog stanovišta. Jedan od najpoznatijih savremenih sociologa, Anthony Giddens, brak definiše kao dozvoljenu seksualnu vezu između dvoje odraslih pojedinaca. Iako ova definicija odiše univerzalnošću, budući da ne inicira spol supružnika/ca podvodeći ih pod prostu sintagmu odraslih pojedinaca, Anthony Giddens ne ulazi u demistifikaciju tradicionalnih odrednica braka.
FEMINIZMI
FEMINIZMI
(FEMINISMS)
- Author(s):Aida Spahić
- Language:Bosnian
- Subject(s):History, Gender Studies, Social Theory
- Page Range:35-46
- No. of Pages:12
- Keywords:feminisms; theory; history; diversity;
- Summary/Abstract:Feminizam u svom najširem značenju obuhvata svaku vrstu djelovanja, pisanja i zagovaranja prava i ravnopravnosti žena, kao i borbu protiv nepravdi koje im se nanose u većini društava na svijetu. Feminizam obuhvata mnogobrojne pokrete koji su različiti i počeli su se odvojeno razvijati od vremena kad su se žene uspjele izboriti za pravo glasa i osnovna građanska prava. Klasični feminizam često se poistovjećuje sa pokretom bjelkinja, zapadnih žena koje djeluju iz privilegirane pozicije u odnosu na druge žene. Ipak, feminizam predstavlja i otpor lezbejki, crnkinja, žena sa invaliditetom, samohranih majki, feministica iz postkolonijalnih zemalja, pa i nekih muškaraca. Nije izvodivo dati cjelokupan pregled feminističkih pokreta i teorija jer se na našim prostorima teoretičari/ke u najvećoj mjeri oslanjaju na zapadnu teorijsku misao što je samo po sebi ograničavajuće.
FILM
FILM
(FILM)
- Author(s):Dalila Mirović
- Language:Bosnian
- Subject(s):History, Gender Studies, Social Theory, Film / Cinema / Cinematography
- Page Range:47-53
- No. of Pages:7
- Keywords:film; history; directing; feminist theory;
- Summary/Abstract:U sjevernoameričkoj feminističkoj filmskoj kritici i teoriji, sintagma ženska kinematografija (women’s cinema) najčešće se upotrebljava kao krovni naziv za svaki oblik rada na filmu u kojem su učestvovale žene – bilo da se radi o režiranju, pisanju scenarija, glumi ili kostimografiji. Ipak, kako to Judith Mayne bilježi u svom djelu The Woman at the Keyhole, iako se ovaj termin čini jednostavnim za definisati, vremenom je stekao dva dijametralno suprotna značenja. Mayne kao prvo značenje navodi filmove koje su režirale žene, režiserke poput Dorothy Arzner, Ide Lupino, Joan Silver, ali i onih koje bi feministkinje rado zaboravile, poput Leni Riefenstahl ili Line Wertmüller, na taj način sužavajući izvornu definiciju ženske kinematografije isključivo na režiranje. Drugo značenje koje ovaj termin ima odnosi se na holivudske filmove, uglavnom četrdesetih i pedesetih godina prošlog stoljeća, koji su namijenjeni ženama, odnosno koji su napravljeni na taj način da se svide, primarno, ženskoj publici, a često imaju melodramatičan ili patetičan ton, te po Molly Haskell predstavljaju soft-core emocionalne porno filmove za zadovoljavanje masturbatornih fantazija frustriranih domaćica.
HOMOSEKSUALNOST
HOMOSEKSUALNOST
(HOMOSEXUALITY)
- Author(s):Maida Zagorac
- Language:Bosnian
- Subject(s):History, Gender Studies, Social differentiation
- Page Range:54-60
- No. of Pages:7
- Keywords:homosexuality; term; history;
- Summary/Abstract:Pojam homoseksualnost je nastao iz dvije riječi: iz starogrčke riječi όμός (homos) što znači isti i latinske riječi sexus, što znači spol. Homoseksualnost se definira kao emotivna i fizička privlačnost prema osobama istog spola, te predstavlja jednu od tri moguće seksualne orijentacije – heteroseksualne, biseksualne i homoseksualne. Termin homoseksualnost osmislio je Karl Heinrich Ulrichs 1862. godine. Termin se odnosio na one osobe koje vole pripadnike_ce svog spola ili koji_e su zarobljeni_e u tijelu suprotnog spola. Za žene se koristio termin homoseksualne žene.
INTERNET
INTERNET
(INTERNET)
- Author(s):Amira Hasanović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Communication studies, ICT Information and Communications Technologies
- Page Range:61-68
- No. of Pages:8
- Keywords:internet; cyber; feminism; definition;
- Summary/Abstract:Prema definiciji koju možemo naći u Oksfordovom rječniku, internet predstavlja globalni informacioni sistem, logički povezan jedinstvenim sistemom adresiranja putem standardizovanih komunikacijskih protokola. Historijski posmatrano, ideja interneta je začeta kao strogo povjerljiv vladin projekat koji je prerastao svoje okvire i uvukao se u sve segmente modernog društva.
JEZIK
JEZIK
(LANGUAGE)
- Author(s):Delila Hasanbegović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Language and Literature Studies, Gender Studies, Theoretical Linguistics, Lexis, Semantics
- Page Range:69-80
- No. of Pages:12
- Keywords:language; gender; women identity; feminism; speech style; sexism; slang; visibility; equality;
- Summary/Abstract:Jasno nam je da se jezik razvija uporedo sa razvitkom društva, ali, na samom početku, moramo osvijestiti i činjenicu da se posredstvom jezika mijenja društvo. Dakle, koliko god jezik bio navika i naslijeđeni povijesno-društveni fenomen, toliko je i odvika, tj. ima potencijal za razvrstavanje, uređivanje svijeta i manipuliranje stvarnošću u pravcu koji bi bio rodno inkluzivan, neseksistički i rodno ravnopravan.
KNJIŽEVNOST
KNJIŽEVNOST
(LITERATURE)
- Author(s):Maida Salkanović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Theory of Literature
- Page Range:81-90
- No. of Pages:10
- Keywords:literature; feminism;
- Summary/Abstract:Književnost, kako je definira Milivoj Solar, najčešće se i u svakidašnjem govoru i u znanosti upotrebljava u užem smislu: misli se na one jezične tvorevine koje se razlikuju i od svagdašnjeg, običnog govora i od govora u svim onim ljudskim djelatnostima koje nemaju osobitu umjetničku svrhu i funkciju. (Milivoj Solar: Teorija književnosti. Zagreb: Školska knjiga, 2005.) Samom ovakvom definicijom književnosti očito je da glavnu riječ u raspravi šta jeste, a šta nije književnost imaju oni koji određuju njenu književnu vrijednost.
KULTURA
KULTURA
(CULTURE)
- Author(s):Delila Hasanbegović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Cultural Anthropology / Ethnology, Social Theory
- Page Range:91-97
- No. of Pages:7
- Keywords:culture; cultural studies; women; feminism; popular culture; critic;
- Summary/Abstract:Da bismo uopće definirali kulturu, odnosno da bismo bolje razumjeli bogatstvo i varijacije kulture, neophodno se osvrnuti na kulturološke studije koje kulturu vijekovima pokušavaju definirati i uobličiti. To svakako nije jednostavan posao, imajući u vidu da kultura ima mnoštvo značenja. U ovom radu neće biti data detaljna analiza različitih aspekata tih studija (teorijskog, političkog, empirijskog), a ni mnogobrojnih autora_ica koji_e su pokušavali_e kulturu svrstati u određeni kontekst i značenje, već će ukratko u ovom dijelu biti ponuđeni osvrti na osnovna pitanja i koncepte kulture.
LJUDSKA PRAVA
LJUDSKA PRAVA
(HUMAN RIGHTS)
- Author(s):Marina Veličković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law
- Page Range:98-103
- No. of Pages:6
- Keywords:human rights; discrimination; voting; work; marriage; divorce; abortion; veil;
- Summary/Abstract:Koji od ovih termina je najadekvatniji? Ljudska prava se odnose na prava koja ljudi (muškarci i žene) imaju zbog svoje ljudskosti, te su univerzalna i neotuđiva. Nalaze se u međunarodnim instrumentima koji se nakon ratifikacije implementiraju na državnom nivou. Ljudska prava su generalno opširna i neprecizno definisana, da bi se ostavilo prostora za kulturološke interpretacije tokom implementacije. Prava žena ili ženska prava se odnose na podskup ljudskih prava koji za cilj ima uklanjanje direktne i indirektne diskriminacije sa kojom su se žene kroz historiju suočavale. Dakle, kada govorimo o ljudskim pravima, ona obuhvataju i prava žena, prava djece, prava manjina, kao i druge kategorije specifičnih prava, a kada govorimo o ženskim pravima, ili pravima žena, govorimo o onim pravima koja žene imaju zbog svoga spola.
MATRIJARHAT
MATRIJARHAT
(MATRIARCHY)
- Author(s):Merisa Jašarević
- Language:Bosnian
- Subject(s):Language and Literature Studies, Gender Studies, Semantics, Social Theory
- Page Range:104-108
- No. of Pages:5
- Keywords:matriarchy; term;
- Summary/Abstract:Riječ matrijarhat potiče od latinske riječi mater-majka i grčke arhein-vladati. Matrijarhat označava društveno uređenje u kojem su žene imale vlasti, i u kojem se porijeklo djece i nasljedno pravo određuju po ženskoj liniji. Suprotan pojma matrijarhatu je patrijarhat.
MEDICINA
MEDICINA
(MEDICINE)
- Author(s):Izudin Karić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Health and medicine and law
- Page Range:109-118
- No. of Pages:10
- Keywords:medicine; feminism; women; sex; gender;
- Summary/Abstract:Medicina je nauka koja ima za cilj postavljanje dijagnoze, uvođenje terapije i prevenciju bolesti i kao takva nam je svima podjednako bitna. Zdravstveno stanje, njegovo proučavanje, unapređenje i na koncu briga o njemu dugo vremena je bila prepuštena muškarcima. Ona se ne tako daleko u prošlost bavila ženama od strane muškaraca, ali žene nisu mogle da se bave njom. Povijest medicine je duga i revolucionarna bar što se tiče nauke kao nauke. Isto ne možemo reći i za učešće žena u medicini. U samim počecima, prije par hiljada godina, dakle daleko u prošlost, ljudi su zdravstveno stanje tretirali primitivnim metodama kao što su praznovjerje i liječenje biljkama. Danas smo zahvaljujući razvoju civilizacije, paralelno s tim tehnologije i ostalih nauka odmakli daleko, ali opet ne i u kontekstu medicine i spola. Izučavajući razvoj medicine vidimo da se zahvale doprinosima u medicini uglavnom i u većini priklanjanju muškarcima. Rijetka je pojava da među istaknutim naučnicima pronađemo žensko ime, sa razlogom.
MEDIJI
MEDIJI
(MEDIA)
- Author(s):Maida Salkanović
- Language:Bosnian
- Subject(s):History, Gender Studies, Media studies, Communication studies
- Page Range:119-126
- No. of Pages:8
- Keywords:media; term; feminism; history; information dissemination;
- Summary/Abstract:Pojam mediji označava sisteme javnog informiranja koji služe za diseminaciju vijesti i audio-vizualnih sadržaja u svrhu informiranja, obrazovanja i zabave najširih slojeva stanovništva. Često se kao prva medijska sredstva spominju crteži na pećinama, kojima su ljudi razmjenjivali sa drugima korisne informacije. Nakon toga su mediji evoluirali kroz različite oblike, neki od kojih su: javno izvođenje antičkih drama, te knjige pisane rukom ili na mašini od gline. Invencijom Gutenbergove štampaće mašine u 15. stoljeću, svijet medija je doživio revoluciju jer je mnoštvo materijala postalo dostupno mnogo većem broju ljudi nego ranije. Sve od tada, pa do nakon završetka Drugog svjetskog rata, mediji su većinom bili štampani, nakon čega se uvode radio, televizija i video. Sljedeća velika promjena se desila zahvaljujući napretku tehnologije i pronalasku interneta, čime se za kratko vrijeme pristup informacijama omogućio većem broju ljudi nego ikada ranije.
NASILJE
NASILJE
(VIOLENCE)
- Author(s):Dajana Cvjetković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Studies in violence and power, Victimology
- Page Range:127-138
- No. of Pages:12
- Keywords:violence; feminism;
- Summary/Abstract:Od nastanka svijeta pa do danas bivstvuje i nasilje kao oblik (ne)prihvaćenog ponašanja i socijalne interakcije među pojedincima_kama, grupama ljudi, državnog sistema i globalne politike. Definiranje nasilja je jedan od najtežih zadataka s obzirom na širok spektar aktivnosti koje obuhvata. Svjetska zdravstvena organizacija (WHO) definira nasilje kao „namjerno korištenje fizičke sile i moći prijetnjom ili postupkom prema samom_oj sebi, prema drugoj osobi ili prema grupi ljudi ili čitavoj zajednici, što bi moglo rezultirati ili rezultira ozljedom, smrću, psihološkim posljedicama, nerazvijenošću ili deprivacijom.“ Nasilje kao društveni fenomen je uvijek pitanje moći pojedinca_ke, grupe ljudi, institucije ili države. U izvještaju Svjetske zdravstvene organizacije o globalnom statusu prevencije nasilja iz 2014. godine navedeno je da više od 1,3 miliona ljudi diljem svijeta umre svake godine kao rezultat nasilja u svim njegovim oblicima (nasilje prema samom_oj sebi, međuljudsko i kolektivno nasilje), što predstavlja 2,5% globalne smrtnosti.
PATRIJARHAT
PATRIJARHAT
(PATRIARCHY)
- Author(s):Bojana Vasić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Social Theory
- Page Range:139-145
- No. of Pages:7
- Keywords:patriarchy; term; social system; domination; feminism;
- Summary/Abstract:Patrijarhat je društveni sistem u kojem je otac ili najstariji muškarac glava porodice, potomci/potomkinje i nasljednici/e se prepoznaju prema muškoj liniji i muškarac je vlasnik imetka. Patrijarhat karakteriše muška dominacija kako u javnoj, tako i u društvenoj sferi života, kao i nejednaki odnos moći između žena i muškaraca pri čemu su žene sistematski u nepovoljnijem položaju i diskriminisane. Pojam je nastao od grčke rječi patriarkhes što znači otac ili šef rase, patrijarh i bukvalno znači vladavina očeva.
POLITIKA
POLITIKA
(POLITICS)
- Author(s):Izudin Karić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Political Theory, Ancient Philosphy, Politics and society
- Page Range:146-154
- No. of Pages:9
- Keywords:politics; definition; feminism; history;
- Summary/Abstract:Politika se definiše kao djelatnost društva kojom se organizuje, vodi i osmišljava zajednički život ljudi, a na temelju osnovnih principa kojima se vodi država. Ovo je na papiru koncizna definicija, ali politika sama po sebi je složena, naročito ukoliko termin politika povežemo sa spolom. Da bi se došlo do današnjeg uređenog sistema politike ljudski rod, naročito žene i manjine, su prošli/e kroz mnoge promjene. Svakodnevni život koji živimo, posao i egzistencija su, u stvari, dio politike. Bosna i Hercegovina je jedan od dobrih primjera na kojem možemo da vidimo koliko je politika bitna, moćna i uticajna. O politici u našoj državi će nešto poslije biti više riječi.
PORNOGRAFIJA
PORNOGRAFIJA
(PORNOGRAPHY)
- Author(s):Elma Čavčić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Media studies, Photography, Film / Cinema / Cinematography
- Page Range:155-160
- No. of Pages:6
- Keywords:pornography; term; definition;
- Summary/Abstract:Etimološki, riječ pornografija nastala je od grčke riječi porne, što znači kurva, te riječi graphein, što znači pisati. Pornografija tako doslovno u etimološkom smislu znači pisanje bludnica ili prikazivanje djela prostitutki. No, pokušavajući se udaljiti od puke etimologije, već na samom početku susrećemo se sa kompleksnošću pronalaženja jedne kompaktne, sveobuhvatne definicije pornografije. Nešto jezgrovitiju definiciju pronalazimo u rječniku Merriam Webster gdje se pornografija definira kao: 1) prikaz erotskog ponašanja (pisanog ili slikovitog) koji ima za cilj seksualno uzbuđenje, 2) materijal (knjige ili fotografije) koji prikazuje erotsko ponašanje, s ciljem izazivanja seksualnog uzbuđenja, 3) senzacijski prikaz radnji na način da bi se proizvela brza i intenzivna emotivna reakcija.
PREKARIJAT
PREKARIJAT
(PRECARIAT)
- Author(s):Amira Hasanović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Social Theory, Socio-Economic Research
- Page Range:161-169
- No. of Pages:9
- Keywords:precariat; feminism; working class; 80s;
- Summary/Abstract:Osjećaj stalne nesigurnosti snažno obilježava cijelu jednu generaciju radnika/ca koja nastaje s kraja 80-ih godina proteklog stoljeća i polako prerasta u novu radničku klasu. Za razliku od generacija iz razdoblja socijalne države, kojima su radnička prava i socijalne ugodnosti osiguravali stalno zaposlenje, penziono i zdravstveno osiguranje, osmosatno radno vrijeme, godišnje odmore, slobodne vikende i sindikalno organiziranje, današnji radnik/ca često može računati na odstustvo svih prava za koje se radnički pokret zdušno borio. Postoje teoretičari/ke koji prekarijat smatraju novom radničkom klasom 21. vijeka, koja je nastala pod uticajem neoliberalnih struja na tržištu rada.
RAT
RAT
(WAR)
- Author(s):Bojana Vasić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, International Law, Recent History (1900 till today), Security and defense, Studies in violence and power
- Page Range:170-176
- No. of Pages:7
- Keywords:war; definition; international law; conflict; feminism; patriarchy;
- Summary/Abstract:Međunarodno pravo rat definiše kao oružani sukob država u cilju postizanja političke nadmoćnosti, sredstvima koja predviđa međunarodno pravo. Rat se također može definisati i kao organizovani i oružani sukob između država, naroda ili drugih aktera, a karakteriše ga obično dugotrajnost i visoka smrtnost. Rat je društvena pojava koja zahvata sve sfere života i usmjerena je na glorificirnje uloge muškarca kao vojinka/branitelja/zaštitnika domovine i nejakih ili pak kao osvajača/vojskovođu/heroja. U tom smislu rat se ne može posmatrati odvojeno od patrijarhata već je jasno da su mnoge patrijarhalne strukture i ideje najjasnije izražene za vrijeme trajanja ratnog stanja.
RELIGIJA
RELIGIJA
(RELIGION)
- Author(s):Tanja Grabovac, Merisa Jašarević
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Sociology of Religion, History of Religion
- Page Range:177-188
- No. of Pages:12
- Keywords:religion; term; pre-history; Slavic; Romans; Egyptians; monotheism; feminism; women in religion;
- Summary/Abstract:Etimološki gledano, pojam religija svoje podrijetlo ima u riječi religio, koja pak dolazi od glagola re-ligare - ponovno povezati. U većini društava religija je jedan od bitnijih organizatora svakodnevnog misaonog i aktivnog života. Usporedo sa znanstvenim razvojem, u suvremenom dobu javlja se mnoštvo teorija o podrijetlu religija te tako dolazi do jačanja i povećavanja različitih aspekata proučavanja pojma religije (sociološki, psihološki, povijesni, antropološki, teološki...). Jedan od bitnijih aspekata jest feminističko proučavanje religije, odnosno gledanje na religiju očima žene. Pitanje koje se s razlogom postavlja jest: Kako i gdje se u pojmu religije nalazi pojam i uloga žene? Time feministička misao dolazi do etimološkog temelja pojma religije (re-ligare) kojeg ponovno povezuje sa pojmom žene.
ROD
ROD
(GENDER)
- Author(s):Dajana Cvjetković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Social Theory, Social Norms / Social Control
- Page Range:189-196
- No. of Pages:8
- Keywords:gender; sex; social construct; femininity; masculinity; feminism;
- Summary/Abstract:Godinama ljudi vjeruju da se svi prirodno ponašaju kao žene i muškarci u odnosu na pripadajući spol. Kompleksna društvena istraživanja su pokazala da muškost i ženskos (rod) determiniraju mnogi faktori, a ne samo spol. „Pretpostavljalo se da je rod prirodna manifestacija pola ili kulturna konstanta koju nikakva moć ljudskog delovanja ne bi mogla da izmeni.“ Rod se može definirati kao koncept koji obuhvata ponašanje, društveno konstruirane uloge i psihološke osobine koje se često vezuju za biti muško ili žensko. Društveno konstruisani identitet koji određuje šta znači ponašati se kao žena naziva se feminitet, a kao muškarac maskulinitet. Naša ideja maskuliniteta i feminiteta uključuje rodne pretpostavke ponašanja bazirane na osnovu spola osobe. Rod je društveni konstrukt koji u odnosu na spol određuje društvene uloge muškaraca i žena (osoba muškog ili ženskog spola).
RODNI IDENTITET
RODNI IDENTITET
(GENDER IDENTITY)
- Author(s):Dajana Cvjetković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Social Theory, Social Norms / Social Control
- Page Range:197-200
- No. of Pages:4
- Keywords:gender; identity; social roles; feminism;
- Summary/Abstract:Rodni identitet se odnosi na subjektivni osjećaj i poimanje sebe kao muškarca ili žene. Većina ljudi u prvim godinama života, najčešće između druge i treće, shvati da li se osjeća kao muško ili žensko. Rodni identitet ne mora biti podudaran sa spolom, zbog toga neke osobe budu zbunjene pri identifikovanju sebe kao muškarca ili žene. „Rodni identitet podrazumijeva vlastitu rodnu samokoncepciju, ne neophodno ovisnu o spolu i rodu osobe. Zahvaljujući savremenim tumačenjima feminističkih teorija, rodni identitet uspješno je distanciran od binarnog koncepta muškoga ili ženskoga.“ Pa se danas diljem svijeta rodne norme i uloge rapidno mijenjaju, te se i odnosi između muškaraca i žena mijenjaju. „Odmah nakon rođenja, roditelji i društvo počinju da grade naš pogled na društvene uloge, prilike i odgovornosti svojstvenim muškarcima i ženama.“ Čime ograničavaju individualnu percepciju osobe na unaprijed zadata očekivanja u skladu sa spolom.
SILOVANJE
SILOVANJE
(RAPE)
- Author(s):Jasmina Čaušević, Aida Spahić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, International Law, Human Rights and Humanitarian Law, Studies in violence and power, Victimology
- Page Range:201-212
- No. of Pages:12
- Keywords:rape; history; sexual violence; gender based violence; Geneva Convention; legislation;
- Summary/Abstract:Pojmu silovanja moguće je pristupiti iz brojnih perspektiva jer je to praksa koja je kontinuirano (sve)prisutna od početka pisanja historije svijeta, a istovremeno se o njoj najviše šuti i u najvećoj mjeri se tabuizira. Kad kažemo silovanje, odmah pomislimo na neravnopravan odnos moći između moćnog muškarca i nemoćne žene. Silovanje se dešava i muškarcima, dešava se u drugačijim odnosima moći, uzimalo je različite oblike i bilo društveno tretirano na različite načine. Jedna stvar je definitivno konstantna – silovanje kao pojava postoji u svim društvima, u doba mira i rata, u svim sferama javnog i privatnog.
SLIKA TIJELA
SLIKA TIJELA
(BODY IMAGE)
- Author(s):Selma Mustačević
- Language:Bosnian
- Subject(s):History, Gender Studies, Psychology, Social Theory, Social Norms / Social Control
- Page Range:213-218
- No. of Pages:6
- Keywords:body; image; ideal; perception; pre-history; feminism;
- Summary/Abstract:Kako se pojedinac/ka osjećaju i percepiraju vlastito tijelo i fizički izgled direktno ovisi o vladajućem idealu tijela i kako se nečije tijelo uklapa u taj ideal. Ideal ženskog tijela je fluidan i mijenja se kroz historiju, zavisno od područja i kulture, te možemo reči da je društveni konstrukt jednako kao i rod. Ako polazimo od prahistorije i vremena majke božice, slika ideala ženskog tijela je slavljena i predstavljana kroz figurine Venere (stare između 22.000 i 28.000 godina), simbola plodnosti koje predstavaljaju žene sa velikim grudima, širokim kukovima i oblim stomacima.
SPOL
SPOL
(SEX)
- Author(s):Dajana Cvjetković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Human Rights and Humanitarian Law, Social differentiation, Health and medicine and law
- Page Range:219-226
- No. of Pages:8
- Keywords:sex; sexual identity; transsexualism; transphobia; feminism;
- Summary/Abstract:Biološki spol je određen hromozomima (XX, XY), hormonima (estrogen i progesteron, testosteron) i unutrašnjim i spoljašnjim genitalijama (vulva, klitoris, vagina, testisi i penis). Klasificiranje se vrši na osnovu reproduktivnih organa/funkcija i genitalija na muški, ženski i interspolni. Društveno prihvaćeni su samo muški i ženski spol. Društveno prihvaćeno tretiranje spola je kruto i binarno te uključuje postojanje samo dva spola, muški i ženski. Također, društvena binarnost u odnosu na biološke karakteristike definiše i druge odrednice spola koje su isključivo društveni konstrukt, poput društvenih uloga muškaraca i žena.
TRŽIŠTE RADA I ŽENE, TRENUTNA SITUACIJA U BOSNI I HERCEGOVINI
TRŽIŠTE RADA I ŽENE, TRENUTNA SITUACIJA U BOSNI I HERCEGOVINI
(LABOR MARKET AND WOMEN, CURRENT SITUATION IN BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Melisa Tolja Mešić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Labor relations, Evaluation research, Socio-Economic Research
- Page Range:227-234
- No. of Pages:8
- Keywords:labour market; women; BiH; feminism;
- Summary/Abstract:Šta je to tržište rada? Tržište rada je mjesto (stvarno ili imaginarno) gdje se rad (posao) traži i nudi, te prema tome prodaje i kupuje. Ono funkcioniše kroz interakciju radnika (radne snage ili ljudstva) i poslodavaca. Pregovori na tržištu rada obično obuhvataju i plaćanje i uslove rada. Da bi se analizirala obilježja tržišta rada (lokalnog, regionalnog, državnog ili čak međunarodnog) provodi se analiza tržišta rada (LMA = labour market analysis). Povezanost između tržišta rada i stručnog obrazovanja, obuke bi trebala biti vrlo čvrsta. Potražnja za radnom snagom na konkretnom tržištu rada (potražnja za radom) je količina usluga rada (ponude rada) koji potražuju poslodavci, tj., koju poslodavci žele da kupe.
UMJETNOST
UMJETNOST
(ART)
- Author(s):Delila Hasanbegović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Theatre, Dance, Performing Arts, Gender Studies, Music, Visual Arts, Evaluation research, Sociology of Art
- Page Range:235-256
- No. of Pages:22
- Keywords:art; visual art; display of women; feminist art; feminist theater; theater; ancient greek; middle ages; BiH; Croatia; music; punk; pop;
- Summary/Abstract:Umjetnost (lat. ars) je vještina estetskog izražavanja ili uobličavanja misli i osjećanja, pomoću govorne ili pisane riječi, instrumenta ili ljudskog glasa, boje, linije, plastičnog oblika, konstrukcije, pokreta itd. Umjetničko djelo, shvaćeno kao slobodna tvorevina ljudskog duha, ili kao ugledanje na prirodu, odnosno kao smjenjivanje imaginarnog i realističkog, ima veliku ulogu u svim vremenima i društvenim sistemima, zajednicama, religijama, u privatnom i javnom životu, uopće u čovjekovom odnosu prema ljudima i svijetu. U tom smislu, umjetnost nije samo lična, već i društvena pojava. Ako znamo da se s velikim ideološkim, ekonomskim i drugim promjenama mijenjaju i umjetnička shvatanja i pravci, tako vidimo da je i feminizam dao i daje svoj uticaj na umjetnička dostignuća. Historija umjetnosti daje pregled prikaza ženske figure, kao i statusa žena koje su se bavile i koje se bave umjetnošću.
FEMINISTIČKA KRITIKA PATRIJARHATA I KAPITALIZMA: ZAŠTO NAM TREBA SOCIJALISTIČKI FEMINIZAM?
FEMINISTIČKA KRITIKA PATRIJARHATA I KAPITALIZMA: ZAŠTO NAM TREBA SOCIJALISTIČKI FEMINIZAM?
(FEMINIST CRITIQUE OF PATRIARCHY AND CAPITALISM: WHY DO WE NEED SOCIALIST FEMINISM?)
- Author(s):Delila Hasanbegović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Marxism, Social Theory
- Page Range:259-265
- No. of Pages:7
- Keywords:feminist critique; patriarchy; capitalism; socialist feminism; worker movements; women; house work;
- Summary/Abstract:Često zaboravljena i potisnuta par excellence feministička tema, u suštini radnička, je odnos patrijarhata i kapitalizma, odnosno njihova kombinacija koja proizvodi višestruku društvenu nepravdu, čije prve žrtve su žene. Socijalistički feminizam kao razloge ugnjetavanja žena vidi klasnu eksploataciju, a dodaje i opresiju po godinama starosti, stepenu sposobnosti, spolnom identitetu i drugim osnovama.
MAJČINSTVO (NI)JE PREPREKA: ŽENA (NI)JE SAMO MAJKA
MAJČINSTVO (NI)JE PREPREKA: ŽENA (NI)JE SAMO MAJKA
(MATERNITY IS(NOT) THE OBSTACLE: WOMAN IS(NOT) ONLY MOTHER)
- Author(s):Amina Selak
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Human Rights and Humanitarian Law, Family and social welfare
- Page Range:266-273
- No. of Pages:8
- Keywords:maternity; women; mother; obstacle; feminism;
- Summary/Abstract:Od najstarijih vremena temeljna uloga svake žene bila je njeno ostvarenje u ulozi majke. U različitim kulturama i epohama jedino je položaj žene najčešće bio (još uvijek jeste?) jednako degradirajući i ponižavajući. Činjenica je da žene danas (nažalost, ne u cijelom svijetu) imaju zajamčena reproduktivna prava, ali patrijarhalno društvo i dalje utječe na njihove odluke i nastoji ih zadržati u tradicionalnim okovima koji su nametnuti i učvršćeni kroz historiju. Još uvijek se uloga žene kao majke smatra njenom najvažnijom ulogom koja ima iskonsku snagu sve druge aspekte života ostaviti po strani. Društvo ima jasna očekivanja od žene koja postaje majka i podrazumijeva se da ta očekivanja bivaju ispunjena.
DJEVOJČICE I OBRAZOVANJE
DJEVOJČICE I OBRAZOVANJE
(GIRLS AND EDUCATION)
- Author(s):Almina Šatrović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Education, School education, Evaluation research
- Page Range:274-281
- No. of Pages:8
- Keywords:girls; education; BiH;
- Summary/Abstract:U vrijeme kada pravim bilješke za ovaj prilog, u toku su pripreme za novu školsku godinu. Šta je sve potrebno kupiti, pripremiti i na kraju imati da bi dijete moglo započeti svoj rad u školi? To me je navelo na razmišljanje o tome da li generalno svaki roditelj osjeti ovakvo uzbuđenje, zabrinutost i sreću u isto vrijeme oko pripremanja djeteta u školu. Vjerovatno da. A da li svako dijete ima priliku da ide u školu? To je već drugo pitanje i na njega je jednostavno dati odgovor. Nema svako dijete pravo na školovanje, iako je pravo na obrazovanje izdvojeno kao osnovno pravo odavno, a prije svega u Deklaraciji o ljudskim pravima iz 1948. godine (član 26.), zatim Međunarodnim paktom o ekonomskim, socijalnim i kulturnim pravima Ujedinjenih nacija iz 1966. godine (član 13.), kao i u Konvenciji o pravima djeteta (član 28.), u CEDAW konvenciji i još nekim dokumentima.
FEMINISTIČKA REFORMA ISLAMA – UDARAC FUNDAMENTALIZMU ISPOD POJASA
FEMINISTIČKA REFORMA ISLAMA – UDARAC FUNDAMENTALIZMU ISPOD POJASA
(FEMINIST REFORM OF ISLAM - SHOT ON FUNDAMENTALISM BELOW THE BELT)
- Author(s):Amila Mujezinović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Human Rights and Humanitarian Law, Islam studies
- Page Range:282-294
- No. of Pages:13
- Keywords:feminist reform; Islam; fundamentalism; humanistic Islam; Islamic law; women; rights and freedoms; egalitarism;
- Summary/Abstract:Historijski omogućeno retrospektivno analiziranje uloge islama u kontekstu položaja žene u društvu stvara apsurdan konflikt dvije stvarnosti. Jedna od njih jeste prošlost u kojoj islam u samom nastanku predstavlja svojevrsni feministički pokret u društvu koje je do tada ženu lišavalo prava vlasništva i nasljedstva. Druga jeste sadašnjost u kojoj feministički pokreti nastoje ženu odriješiti opresije što na nju vrše tradicionalistička patrijarhalna tumačenja Kur’ana i više od tisuću godina stari islamski zakoni.
SLUŠKINJE SA DOPRINOSIMA: RAD U KUĆI IZ RODNE, RASNE I KLASNE PERSPEKTIVE
SLUŠKINJE SA DOPRINOSIMA: RAD U KUĆI IZ RODNE, RASNE I KLASNE PERSPEKTIVE
(MAIDS WITH CONTRIBUTIONS: HOUSE WORK FROM GENDER, RACE, CLASS PERSPECTIVE)
- Author(s):Erma Mulabdić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Family and social welfare
- Page Range:295-302
- No. of Pages:8
- Keywords:maids; contributions; house work; gender; race; class;
- Summary/Abstract:Još od uspostave patrijarhalnog sistema kao optimalnog poretka, u odnosu na materijalne uslove koji su preovladavali kroz većinu našeg civilizacijskog razvoja, postojala je i podjela rada između muškog i ženskog. U ranim fazama formiranja rodnih uloga vjerovalo se da podjele između muških i ženskih uloga proizilaze iz njihovih prirodnih i bioloških razlika, te su se tako formirale djelatnosti koje “prirodno“ podliježu jednoj ili drugoj sferi.
KUĆNI RAD JE JEDAN RAD I JEDAN RAD JE KUĆNI RAD
KUĆNI RAD JE JEDAN RAD I JEDAN RAD JE KUĆNI RAD
(HOUSE WORK IS ONE WORK AND ONE WORK IS HOUSE WORK)
- Author(s):Hana Ćurak
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Family and social welfare, Social Norms / Social Control
- Page Range:303-308
- No. of Pages:6
- Keywords:house work; work; global; local; personal; problematisation;
- Summary/Abstract:Kada bismo na grafikonu mapirali feminističke probleme između privatnih (x) i javnih (y), dobili bismo jedan ispunjeni pravougaonik čija je površina jednaka uzaludnošću tog mapiranja. No, nakon tako provedenog vremena, sa sigurnošću bismo mogli tvrditi da postoje određeni feministički problemi koje nam je bilo teže koordinatima približiti jednoj ili drugoj osi. Zamišljajući sebe nad milimetarskim papirom, čini mi se da bi me pozicioniranje problema neplaćenog kućnog rada poslalo nazad u peti osnovne, vrijeme kada sam, kao i armije djevojčica prije mene, definitivno odustala od matematike.
ŽIVOT U MIRU NAKON SILOVANJA U RATU - SILOVANJE, TRANSGENERACIJSKA TRAUMA
ŽIVOT U MIRU NAKON SILOVANJA U RATU - SILOVANJE, TRANSGENERACIJSKA TRAUMA
(LIFE IN PEACE AFTER RAPE IN WAR - RAPE, TRANSGENERATIONAL TRAUMA)
- Author(s):Kristina Ljevak
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Studies in violence and power, Victimology
- Page Range:309-320
- No. of Pages:12
- Keywords:life; peace; war; rape; transgenerational trauma; patriarchy; solidarity; institutional abuse;
- Summary/Abstract:Kosovski reditelj Isa Qosja nije od onih koji su češće na crvenom tepihu već u vlastitoj dnevnoj sobi, niti je od onih čije će fotografije dnevne sobe krasiti stranice šarenih magazina. U vremenu površnosti i koncentracije konzumenta/ice na sadržaj u maksimalnom trajanju od 15 minuta, ni Qosjin opus nije previše blizak široj publici.
FEMINIZAM I RURALNA PODRUČJA
FEMINIZAM I RURALNA PODRUČJA
(FEMINISM AND RURAL AREAS)
- Author(s):Ammar Zeljković
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Social Theory, Rural and urban sociology
- Page Range:321-323
- No. of Pages:3
- Keywords:feminism; rural areas;
- Summary/Abstract:Za potrebe ovog rada, feminizam kao ideja se, sasvim kratko, presjekla kroz varijabilni par urbano i ruralno, gdje se, najjednostavnije, ruralnim shvataju krajolici koji uključuju bogat prirodni okoliš, poljoprivredna područja i obradive površine, tj. sela i mali gradovi. U tom smislu, suprotno ruralnim su urbana područja – ona koja se vezuju za velike gradove, veću gustinu naseljenosti i drugačiju upotrebu zemljišta. Sva ova geografsko-sociološka obilježja neminovno vode razlici u životnim stilovima.
LIBERALIZAM KAO PRATILAC FEMINIZMA
LIBERALIZAM KAO PRATILAC FEMINIZMA
(LIBERALISM AS A FEMINISM COMPANION)
- Author(s):Hasija Omerbegović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Sociology, Social Theory
- Page Range:324-329
- No. of Pages:6
- Keywords:liberalism; feminism; Immanuel Kant; practices;
- Summary/Abstract:Glavni razlog zbog kojeg ću se baviti liberalizmom i stavom feminizma prema njemu u ovom tekstu jeste, donekle, osjećaj potrebe da se u kratkim crtama u osnovama objasne pojmovi koji se vezuju za liberalizam (sloboda, jednakost, pravda). Iako je sama ova problematika opširna i u nekim segmentima teška u svojoj suštini, pokušat ću napraviti nešto što mogu nazvati uvod za razmišljanje o teoriji liberalizma i njegovoj praktičnoj primjeni, uzimajući za analizu teorijskog dijela ovog teksta naučne radove Imannuela Kanta, a poziciju žena kada je praksa u pitanju.
SJEĆANJE NA ŽIVOT I RAD PRVE SARAJEVSKE BALERINE KROZ PRIKAZE JUGOSLOVENSKE DNEVNE ŠTAMPE
SJEĆANJE NA ŽIVOT I RAD PRVE SARAJEVSKE BALERINE KROZ PRIKAZE JUGOSLOVENSKE DNEVNE ŠTAMPE
(REMEMBERING THE LIFE AND WORK OF FIRST SARAJEVO BALLERINA THROUGH REPRESENTATION OF YUGOSLAV DAILY PRESS)
- Author(s):Hatidža Dedović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Theatre, Dance, Performing Arts, Gender Studies, Media studies, Communication studies
- Page Range:330-338
- No. of Pages:9
- Keywords:memory; life and work; Sarajevo; ballerina; Yugoslavia; daily press;
- Summary/Abstract:Oduševljena sam magičnom privlačnošću svijeta pozorišta. Osobito baletom, jer je to scenska predstava koju sačinjava: igra, pokret i muzika. Države, kraljevstva, carstva su propadali, ali ples je opstao u svim vijekovima. Poznato je da je carica Teodora koja je nekad bila cirkuska plesačica igrom zavela Justinijana, Sveti Jovan Baptista je Salominom igrom izgubio glavu. Balet, kao ples je nezaobilazan dio bosansko-hercegovačke kulturne historije. A, Sarajevo kao grad može biti i danas ponosno što je u periodu nakon Prvog svjetskog rata, u vremenu plesnog amaterizma, imalo primabalerinu, jevrejku Rifku Salom.
IZBORNE KVOTE KAO MEHANIZAM BORBE ZA RAVNOPRAVNOST
IZBORNE KVOTE KAO MEHANIZAM BORBE ZA RAVNOPRAVNOST
(ELECTION QUOTAS AS A FIGHT MECHANISM FOR EQUALITY)
- Author(s):Vesna Pirija
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Gender Studies, Human Rights and Humanitarian Law, Government/Political systems, Electoral systems
- Page Range:339-349
- No. of Pages:11
- Keywords:election quota; gender quota; equality; mechanism; women in politics; political system; BiH;
- Summary/Abstract:Učešće žena u politici do danas predstavlja otvoreno pitanje u borbi za ravnopravnost spolova. Čini se da je tradicionalno poimanje podjele privatne i javne sfere i, u skladu s tim, uloga žene i muškarca u društvu, još uvijek prisutno, uprkos formalno-pravnim garancijama ravnopravnosti žena i mogućnosti njihovog učestvovanja u političkom životu. Međutim, formalna jednakost šansi za učešće u politici pripadnika oba spola nužno ne podrazumijeva uspostavljanje ravnopravnosti. Razlog ovome su skrivene barijere koje još uvijek onemogućavaju žene da sebi priskrbe dovoljno političkog utjecaja kako bi bile zastupljenije na kandidatskim listama političkih partija, a kasnije i u organima zakonodavne i izvršne vlasti.
ANALIZA STANJA RODNO OSJETLJIVIH POLITIKA KROZ LOKALNE GENDER AKCIONE PLANOVE OPĆINA ISTOČNA ILIDŽA, KALESIJA I NOVI GRAD, SARAJEVO
ANALIZA STANJA RODNO OSJETLJIVIH POLITIKA KROZ LOKALNE GENDER AKCIONE PLANOVE OPĆINA ISTOČNA ILIDŽA, KALESIJA I NOVI GRAD, SARAJEVO
(ANALYSIS OF THE GENDER SENSITIVE POLICIES STATUS THROUGH LOCAL GENDER ACTION PLANS OF THE ISTOČNA ILIDŽA MUNICIPALITY, KALESIJA AND NOVI GRAD, SARAJEVO)
- Author(s):Hatidža Dedović, Nataša Okilj, Nedžada Avdić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Politics, Gender Studies, Civil Society, Evaluation research
- Page Range:350-368
- No. of Pages:19
- Keywords:gender; gender sensitive policies; action plan; Istočna Ilidža; Kalesija; Novi Grad; Sarajevo; GAP BiH;
- Summary/Abstract:Gender akcioni plan BiH (GAP BiH) za period 2013-2017. godine sadrži strateške ciljeve, programe i mjere u okviru kojih su definisane prioritetne oblasti djelovanja. On sadrži i principe za ostvarivanje ravnopravnosti spolova te daje smjernice za izradu godišnjih operativnih planova na entitetskom, kantonalnom i lokalnom nivou. Pasivnom građanstvu u većini slučajeva predmet interesovanja nije način na koji organi lokalne samouprave podržavaju i promoviraju ravnopravnost spolova u njihovoj lokalnoj zajednici. Naravno, izuzetaka ima uvijek. Polaznice druge generacije Feminističke škole Žarana Papić imale su zadatak da istraže analizu stanja rodne ravnopravnosti kroz LGAP-ove tri odabrane općine (jedna iz Republike Srpske i dvije iz Federacije BiH). S obzirom da se radna grupa odlučila za entitetski nivo, poslani su dopisi Gender centru FBiH i Centru za jednakost i ravnopravnost polova Vlade RS, kako bi došle do informacija koliko opština/općina na području cijele Bosne i Hercegovine imaju lokalne gender akcione planove.
ZDRAVSTVENA SITUACIJA SAMOHRANIH MAJKI KROZ EKONOMSKU PRIZMU
ZDRAVSTVENA SITUACIJA SAMOHRANIH MAJKI KROZ EKONOMSKU PRIZMU
(HEALTH SITUATION THROUGH SINGLE MOTHERS ECONOMIC PRISM)
- Author(s):Selma Lučkin
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Civil Law, Health and medicine and law, Family and social welfare, Socio-Economic Research
- Page Range:369-376
- No. of Pages:8
- Keywords:health; single mothers; economic prism; BiH; legislation; statistics; single parent families; living standards;
- Summary/Abstract:Situacija koja je već odavno prisutna na našim prostorima – male alimentacije, psihološko opterećenje majke i djeteta, još dodatno je otežana trenutnom činjenicom da veliki broj djece ne ostvaruje pravo na izdržavanje od strane roditelja s kojim ne žive. Razvod, odnosno odvojeni život djece i roditelja, bez obzira na razloge zbog kojih je do njega došlo, bolno je iskustvo i nova situacija, posebice za djecu. Mnogi roditelji, a posebice oni s kojima djeca nastavljaju živjeti, susreću se sa puno problema u svakodnevnoj organizaciji života i teško se snalaze u novonastalim situacijama.
O PROCESUIRANJU RATNOG SEKSUALNOG NASILJA
O PROCESUIRANJU RATNOG SEKSUALNOG NASILJA
(ON PROSECUTION OF WARTIME SEXUAL VIOLENCE)
- Author(s):Emina Kuštrić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Criminal Law, Human Rights and Humanitarian Law, Studies in violence and power, Victimology
- Page Range:377-385
- No. of Pages:9
- Keywords:wartime; sexual violence; prosecution; patriarchy;
- Summary/Abstract:Silovanje u ratu, staro je koliko i sam rat. Vojnici su oduvijek koristili tijela žena kao jedan od načina borbe, jer silovanje žena u ratu predstavlja jedan od patrijarhalnih načina na koji muškarci kontrolišu žene. Silovanje je često vršeno sistematski, a najčešće je ohrabrivano sa vrha vlasti, te kao takvo postaje ratna taktika ili strategija. Žene su silovane prije svega što su žene i što u odnosu na muškarce imaju manje moći, a sa druge strane silovane su zbog toga što pripadaju muškarcima određene nacije. (Fond za humanitarno pravo). Ratno seksualno nasilje, uključuje nasilje nad oba spola, ali je ipak drastično više provođeno nad ženama u toku oružanog sukoba. Pri tome, ne umanjujući pretrpljenu bol svake žrtve, kao i poniženje koje uzrokuje ovakav zločin, ovaj tekst će se bazirati na položaj žene kao žrtve ratnog seskualnog nasilja, s obzirom na poseban status žene u društvu, njenoj ulozi kao majke, te civila koji ostaje na milost i nemilost u nezaštićenim ili slabo zaštićenim područjima.
O AUTORICAMA, AUTORIMA... I ŠKOLI
O AUTORICAMA, AUTORIMA... I ŠKOLI
(ABOUT AUTHORS... AND THE SCHOOL)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Education, Essay|Book Review |Scientific Life
- Page Range:386-388
- No. of Pages:3
- Keywords:about authors; school; Žarana Papić;
- Summary/Abstract:Ova knjiga je rezultat zajedničkog rada dvije generacije polaznica i polaznika Feminističke škole Žarana Papić i nastala je kao plod dvosemestralnog obrazovanja o aktualnim društvenim pitanjima iz perspektive feminističke teorije i prakse. Budući da autorice i autori dolaze iz različitih obrazovnij i profesionalnih sfera, kao i različitih polja interesovanja, tako je i ova knjiga protkana interdisciplinarnim pristupom različitim društvenim fenomenima, što ovu knjigu čini dodatno zanimljivom.