Реформацията и протестантската етика като предвестници на либерализма

Author(s): Nikolay Aleksandrov / Language(s): English,Bulgarian Issue: 5/2018

This article is devoted to an important development in European history, which took place at the borderline between the Middle Ages and the New Age. The author attempts to analyze and rethink the Reformation and Protestantism as the phenomena that underlie the 16th century bourgeois worldview, which stemmed not only from the economic processes and the emergence of capitalism, but also from the moral system of Protestant ethics, which, with the withering of trust in Catholicism, called for a new interpretation of Christian faith, morality, and norms of civil life.

Rupčićev prijevod i kratki komentar Jakovljeve poslanice

Author(s): Mato Zovkić / Language(s): Croatian Issue: 52/2020

Ljudevit Rupčić was a Herzegovina Franciscan priest (1920-2003) and professor of New Testament exegesis at Franciscan Theological Seminary in Sarajevo from 1958 to 1988. His translation of the New Testmanet with short introduction to individual books and commentary in footnotes was first published in Sarajevo in 1961. Later on he improved his translation and commentary editing several times his New Testament; last edition was published in 2008. After he briefly described the concept of dynamic translation as presented by Bible scholar Božo Lujić and expert for Croatian language Boris Beck, the author of this essay submits to analysis the translation and commentary of the Epistle of James by Lj. Rupčić. He espacially drew attention to James 1,21.26; 2,17.26; 3,5; 4,4.15; 5,5.13-15.16. By giving subtitles to small units (which are not integral part of the inspired text but serve to assist the readers with understanding the holy text) Rupčić was at standard translation level of his time. He was efficient in faithful translation of Greek New Testament and making his translation attractive to modern Croatian readers.

Библейские мотивы и образы в поэзии Е. И. Кострова

Author(s): Anna G. Maslova / Language(s): Russian Issue: 1/2020

The article analyzes the peculiarities of biblical motifs and images in E. I. Kostrov’s works. In his odes the poet often refers to the Old Testament scenes and images through the prism of a Christian aspect. Kostrov considers ancient and the Old Testament subjects in the light of the Christian and Orthodox tradition. The poet attributes a Christian sound to the secular genre of the ode, saturating his works with the motifs of the Holy Scriptures. Kostrov often uses the concept of “meekness” emphasizing the sanctity of the Orthodox power, which gets commandments of mercy and humility from God leading to spiritual salvation. The motif of two paths — the unholy and righteous ones — becomes cross-cutting in Kostrov’s poetry. The path of Russia corresponds to the latter one. The motif of divine light descending into the world and eradicating the darkness is the motif of the people “chosen by God”. According to Kostrov, not the Jews but the Russians are such a people. Working with the texts of the Psalms, Kostrov introduces his own motifs, shows his individuality, reveals his own experiences and doubts, and disagrees with some ideas of his era. Christian ideals of meekness and non-violence are the main values in E. I. Kostrov’s poetry.

Religious Literary Works for Children in the Teaching Process

Author(s): Larisa Ileana Casangiu,Claudia Simona Popa / Language(s): English Issue: 2/2020

The present article reiterates our older concerns about the literature studied in public kindergartens and schools. Romania is a country that was declared orthodox in an overwhelming proportion (according to the 2011 Census, 86.45% of the population declared themselves Orthodox, of which 59% pray frequently). However, it also has many other praying Christians, 96% of the Romanians having declared that they believe in God, so we consider that the research we carry out on the religious literature for children is justified. We also point out that the concept of religious literature for children involves certain dynamics. We operate a taxonomy within this field of children’s literature and discuss each identified category in terms of the opportunity of its institutionalized study. We pay special attention to the psalms. Without overlapping with the school subjects of Religion or Communication in Romanian / Romanian language and literature, the independent study of Psalms by children can be appropriately oriented directed by a teacher (teacher for primary education and / or teacher of Romanian language and literature / religion), both in selecting the texts, and especially in aiming at the understanding of contents, often loaded with meanings in the depth structure of the writing and, sometimes, with figures of speech. At the same time, we present the framework for which a teacher (in preschool and primary education) can use religious literature as a didactic support of the activities, as long as he / she is not specialized in teaching religion. Specification: The number specified for each Psalm corresponds to the Romanian numbering. When we took over the translation of certain psalms, we specified that number

Znovuobjevený Godard: film ´Zdrávas Maria´ jako výzva křesťanům k přemýšlení

Author(s): Jiří Kučera / Language(s): Czech Issue: 1/2020

The article recalls the controversial movie ´Je vous salue Marie´ by Jean-Luc Godard from 1985, which follows the biblical story of the immaculate conception of Virgin Mary – framed inside a contemporary culture – from its psychological, as well as theological point of view. History, proclaimed with a typical sharp symbolism and intellectualism of the French ´New Wave´ cinema, is a masterpiece offering not only new philosophical insights into a biblical mystery of incarnation but also a hypothetical story of a chosen girl, as it would have very probably happened in the twentieth century. This movie was often misunderstood but above all not studied and analyzed as it deserved. Godard´s work with camera, music, and specially with symbols are magnificent, his message hopeful, sweet, and respecting the Holy Writ. After a marxist Pasolini, the French director, who claimed to be an unbeliever, has left us a picture worthy of rediscovery and particularly of deeper thinking.

Matthew the Poor: Towards Modern Birth Control Methods in the Coptic Orthodox Church

Author(s): Jaroslav Franc / Language(s): English Issue: 9/2019

The paper is focused on the Matta el-Meskeen (Matthew the Poor) and his reflection of selected bioethical issue: birth control. The paper deals with the forming stages of the bioethical discussions within the Coptic Orthodox Church in Egypt. The research is based on Matthew the Poor’s articles and books. The first part presents his teachings about theosis as an key concept of his theology in general and bioethics in particular. The second part brings analysis of his birth control reflections and presents his observations about the role of the Church and the state in the decision making process of Christian believers.

Szymon Drzyżdżyk, Chrystologia w perspektywie Mitu Trojańskiego

Author(s): Piotr Jaskóła / Language(s): Polish Issue: 1/2019

The review of: Szymon Drzyżdżyk. 2017. Chrystologia w perspektywie Mitu Trojańskiego. Kraków: Wydawnictwo „Scriptum”. 252 s. ISBN 978-83-65432-61-2.

The Word tapeinos in the New Testament and its Rendition in Ukrainian Translations

Author(s): Olexandr Levko / Language(s): English Issue: 2/2018

The paper addresses the rendition of the words denoting humility in six Ukrainian biblical translations of the 19th and 20th centuries. The author outlines the evolution of the semantics of tapeinos in Ancient Greek, Bible Greek, and New Testament Greek, identifying its contextual meanings in the New Testament. It is established that Ukrainian translations of the 19th century tend to use smyrennyi ‘humble’ and smyrennia ‘humility’ (as well as the outdated smyrnyi ‘humble, mild’, smyrnota ‘humbleness’, and smyrnist ‘humility, mildness’) to render the positive and neutral semantics of tapeinos and its nominal derivatives, while the translations of the end of the 20th and the 21st centuries mostly rely on pokirnyi ‘submissive’ and its cognates pokirlyvyi ‘submissive’, pokora ‘submissiveness, obedience’, pokirnist ‘submission’, though in some cases they also use sumyrnyi ‘humble, peaceable’ and the corresponding noun sumyrnist ‘humility, humbleness’ (but not smyrennia). When used in the negative meaning, tapeinos is rendered in modern biblical translations by prynyzhenyi ‘humiliated’, ponyzhenyi ‘base’, upokorenyi ‘subdued’ (occasionally by smyrennyi), whereas the translations of the 19th century do not take into account the negative connotations of tapeinos, and therefore render it by smyrennyi.

QUESTIONS D’ÉCRITURE DES AUTEURS DE L’ANCIENNE LITTÉRATURE ALBANAISE

Author(s): Evalda Paci / Language(s): French Issue: 01/2016

Le traitement des aspects fondamentaux de l’écriture des auteurs qui ont marqué, avec leurs essais dans le domaine de l'interprétation des textes bibliques et de la pratique de la liturgie, une période importante dans l'histoire de l'écrit albanais et de la littérature écrite albanaise ellemême, constitue un argument fréquemment traité dans la tradition des études spécialisées sur les anciens textes albanais.

Od redakcji

Author(s): Leszek Poleszak / Language(s): Polish Issue: 2/2020

Editorial "Sympozjum" 2(39) (2020).

Pokriveno r u prijevodima Biblije

Author(s): Marica Fučkar-Marasović / Language(s): Croatian Issue: 5/2001

Zamoljena da pogledam prijevode Novoga i Staroga zavjeta u kojima se nalaze primjeri sa je iza pokrivenoga r nastali poslije 1921., evo što sam pronašla.

Antagonizmy medzi judaizmom a helenizmom v Knihe múdrosti

Author(s): Rederic Raurell / Language(s): Slovak Issue: 1/2021

Author offers a concise synthesis of main subjects of the biblical book Wisdom of Salomon, such as justice and immortality. These themes are elaborated in strongly Hellenised context of Jewish diaspora of Alexandria by the well prepared and acculturated writer and presented in the light of traditional teaching of the Old Testament. Author also provides a good bibliographical overview.

Das Problem der Gerechtigkeit bei Protojesaja

Author(s): Marek Dziony / Language(s): English,Polish,German Issue: 24/2020

Der vorliegende Artikel passt sich in den kognitiv-exegetischen Kontext der Forschung zur Heiligen Schrift ein. Einerseits berührt er das Gebiet der Sprachwissenschaft, mach aber einen Schritt weiter in Richtung der Exegese der Propheten-Schrift, hier des Buches Protojesaja. Das Ziel solch einer Herangehensweise ist die Probe einer Beurteilung der Brauchbarkeit einer Methode der kognitiven Sprachwissenschaft zur Analyse eines biblischen Textes und die Einschätzung der Neuartigkeit der Ergebnisse derartiger Analyse bzw. der Bestätigung der bisherigen Ergebnisse. In der Untersuchung fand Anwendung die Methode der konzeptuellen Metapher in der Definition von George Lakoff und Mark Johnson. Als eine kognitive Methode bietet sie die Möglichkeit einer synchronen Untersuchung des Textes, sie gibt Einsicht in das Denken der Menschen der Entstehungszeit des Textes. Infolge der Analyse wurde es möglich, das ganzheitliche Bild des Gerechtigkeits-Problems im Buch Protojesaja zu erfassen. Aufgrund der Untersuchung kam man zum Schluss, dass sich die Methode zur Exegese des heiligen Textes eignet, indem sie das holistische Bild des untersuchten Problems und dessen Entwicklung zeigt. Gleichzeitig muss man bemerken, dass man mit dieser Methode nur einen ausgewählten Aspekt untersuchen darf, die gleichzeitige Untersuchung mehrerer Motive kann zur gewissen Unübersichtlichkeit und dem Mangel an Ergebnisse führen.Obwohl die Methode eher die bisherigen Analysen bestätigt, liegt ihre Innovation darin, dass sie das ganzheitliche Bild des untersuchten Problems erfasst.

L’Insegnamento dell’Apostolo Paolo sui carismi in alcuni Documenti di Dialogo Teologico Interconfessionale

Author(s): Paolo Cocco / Language(s): English,Polish,Italian Issue: 24/2020

Miłość, błogosławieństwo, zdrada

Author(s): Anna Białowąs / Language(s): English,Polish Issue: 23/2019

Celem artykułu było ukazanie miłości, błogosławieństwa i zdrady jako głównych tematów 13. rozdziału Ewangelii Jana. Cel, jakim było przedstawienie wniosków teologicznych wypływających z Janowego opisu Ostatniej Wieczerzy, został zrealizowany poprzez analizę tekstu J 13,1-30 za pomocą hebrajskiej retoryki biblijnej. Metoda retoryczna, która skupia się przede wszystkim na wskazaniu relacji wewnątrz opracowywanego tekstu i między mniejszymi jednostkami, tworzącymi całościową kompozycję tekstu, pomaga pogłębić przesłanie, jakie autor ostatniej Ewangelii pragnął przekazać czytelnikowi.Praca nad tekstem została przedstawiona w trzech syntetycznych punktach. Pierwszy punkt został poświęcony kompozycji tekstu oraz analizie jego mniejszych jednostek. Delimitacja, będąca etapem inicjalnym, pozwoliła wydzielić z 13. rozdziału Ewangelii Jana sekwencję zawartą w ww. 1-30. Kolejny podział wskazał siedem części, tworzących trzy fragmenty, których zależności zostały opisane w 2. podpunkcie. W ostatnim podpunkcie została ukazana całościowa kompozycja badanego tekstu i nadano tytuły utworzonym fragmentom na podstawie głównych tematów z nich wypływających.Przeprowadzone badanie pozwoliło wyodrębnić z tekstu istotne wyrażenia i idee, które posłużyły jako punkt wyjścia do porównania ich z innymi miejscami w Piśmie Świętym, w których występują. Kontekst biblijny był niezbędnym etapem analizy, prowadzącym do interpretacji części przedstawionych w punkcie 1.Punkt trzeci w całości poświęcony został wnioskom teologicznym zawartym w trzech głównych tematach sekwencji, tj. miłości, błogosławieństwu i zdradzie. W poszczególnych podpunktach wskazano znaczenie miłości i błogosławieństwa na tle Starego i Nowego Testamentu oraz przybliżono postać Judasza, jako tego, który zdradził Jezusa. Każdy z podpunktów został zakończony wnioskiem, ukazującym wpływ tych trzech rzeczywistości na teologię analizowanej jednostki.

Tożsamość uczniów

Author(s): Jan Opiełka / Language(s): English,Polish Issue: 23/2019

Przedmiotem badań w niniejszym artykule jest poszukiwanie fundamentów tożsamości ucznia Chrystusa znajdujących się w Ewangelii, aby w obliczu świata, w którym wszelkie granice się rozmywają, na nowo pokazać wyraźne rysy ucznia Pana. Cel ten został zrealizowany poprzez egzegezę fragmentu 17. rozdziału Ewangelii według św. Jana (J 17,9-19) z wykorzystaniem biblijnej retoryki semickiej oraz z uwzględnieniem najnowszej literatury z zakresu przedmiotu badań.Zasadnicze etapy pracy, którymi były: delimitacja badanego fragmentu, opis kontekstu biblijnego, interpretacja i wyciągnięcie wniosków teologicznych, zostały ujęte w trzech punktach. Na początku pierwszego punktu omówiono delimitację, ukazując kontekst dalszy oraz bliższy dla J 17. Następnie z zastosowaniem analizy odgórnej wydzielono w nim trzy jednostki: ww. 1d-8, 9-19 i 20-26. Do dalszej pracy wybrano fragment środkowy (ww. 9-19), którego treścią jest modlitwa Syna za uczniów. Poprzez zastosowanie metody analizy retorycznej udało się w badanym tekście wyszczególnić trzy części (ww. 9-11c, 11d-13 oraz 14-19) ułożone koncentrycznie w schemacie ABA’. Dla każdej z nich została opisana struktura wewnętrzna, konieczna do przeprowadzenia właściwej interpretacji. W punkcie drugim przeprowadzono interpretację poszczególnych części poprzedzoną analizą kontekstu biblijnego dla każdej z nich. Ta analiza pozwoliła m.in. zobaczyć powiązanie badanej perykopy z przypowieścią o synu marnotrawnym (Łk 15,31-32) oraz z modlitwą Ojcze nasz (Mt 6,9-13), a przez to dostrzec głębszy sens tekstu biblijnego.Trzeci punkt, który składa się z dwóch podpunktów, pokazuje kompozycję retoryczną całego fragmentu, prowadzącą do wniosków teologicznych. Na jej podstawie pokazano, że istotą przesłania J 17,9-19 jest miłość Ojca, która przyjmuje niedoskonałych synów, aby ci mogli prawdziwie stać się dla siebie braćmi.

Trzecia pieśń Sługi Pańskiego (Iz 50,4-11) – tekst kanoniczny i jego paralela w Targumie Jonatana

Author(s): Adrian Skutnik / Language(s): English,Polish Issue: 23/2019

Cierpiący Sługa Pański ukazany w czterech fragmentach Księgi Izajasza jest postacią zarówno fascynującą, jak i niezwykle tajemniczą. Niniejszy artykuł, zatytułowany Trzecia Pieśń Sługi Pańskiego (Iz 50,4-11) – tekst kanoniczny i jego paralela w Targumie Jonatana, miał na celu przybliżenie osoby Sługi poprzez szczegółową analizę fragmentu znajdującego się w 50. rozdziale tej prorockiej księgi Starego Testamentu. Punkt 1. prezentuje tło historyczne oraz teologiczny klimat, w jakim powstały poszczególne pieśni. Deutero-Izajasz, anonimowy prorok, który zebrał i zredagował myśli tzw. szkoły Izajasza, działał w czasach niewoli babilońskiej. Głosił pocieszenie narodu i łaskawą miłość jedynego Boga, który posłużył się osobą perskiego władcy, Cyrusa II Wielkiego, aby wybawić swój wybrany naród z niewoli. Mając w pamięci czasy niewoli, została spisana Trzecia pieśń Sługi Pańskiego, której szczegółowa analiza znalazła swoje odbicie w punkcie 2. Wyłania się z niej obraz wybranego przez Boga Sługi, którego intymna więź ze Stwórcą przeplata się z niesprawiedliwym cierpieniem. Jednak ufność w Bożą pomoc utwierdza Sługę w trwaniu przy powierzonej mu misji. W punkcie 3. biblijny tekst został wzbogacony żydowską tradycją aramejskich tłumaczeń, tzw. targumów. Przekłady te były niezbędną pomocą dla narodu, który po powrocie z niewoli posługiwał się jedynie językiem aramejskim. Oprócz funkcji translatorskiej targumy pełniły także zadanie interpretacji tekstu biblijnego, wprowadzały konieczne wyjaśnienia i doprecyzowania, a ich rewizja w szkołach rabinackich pomagała utrzymać ortodoksyjną teologię judaistyczną. W Targumie Jonatana Sługa Pański jest prorokiem, którego zadaniem jest wykładanie Tory tym, którzy odeszli od Bożych przykazań. Zatem łatwiejsze będzie nie tylko teologiczne zgłębienie jednego z tekstów Starego Testamentu, ale również bliższe poznanie tajemniczego Sługi, który w proroczym słowie stał się obrazem i pierwowzorem wcielonego Słowa – Jezusa Chrystusa.

L’Insegnamento dell’Apostolo Paolo sui carismi in alcuni testi ecclesiologici

Author(s): Paolo Cocco / Language(s): English,Polish,Italian Issue: 23/2019

Po przedstawieniu rzeczywistości dotyczącej charyzmatów w Starym Testamencie, w Ewangeliach, Dziejach Apostolskich zostało omówione pierwotne znaczenie i występowanie słów „charyzmat/charyzmaty” w Biblii. Na tym tle autor rysuje bezpośredni kontekst nauczania o charyzmatach omawiając wspólnotę Koryncką i Pierwszy List do Koryntian. W swoich analizach koncentruje się na sekcji dotyczącej rzeczywistości duchowej (1 Kor 12–14) ukazując różne funkcjonowanie charyzmatów wewnątrz Kościoła przedstawionego jako ciało Chrystusa. Ujmuje zależności pomiędzy charyzmatami a miłością oraz praktykowaniem glosolalii i proroctwa. Całość dopełnia omówienie analiz dotyczących nauczania św. Pawła o charyzmatach dokonanych w różnych artykułach przez Käsemann, R.Y.K. Fung, G.D. Fee, J.D.G. Dunn. G. Barbaglio.

Jezusowa mowa o służbie jako centrum Łukaszowego opisu wydarzeń z Wieczernika

Author(s): Patrycja Błaszkiewicz / Language(s): English,Polish Issue: 22/2018

Artykuł jest próbą odczytania przesłania Jezusa, pozostawionego wspólnocie Nowego Przymierza jako testamentu podczas Ostatniej Wieczerzy, którego realizacja zaowocuje osiągnięciem obiecanego Królestwa. Cel ten został osiągnięty poprzez analizę fragmentu 22. rozdziału Ewangelii według św. Łukasza (Łk 22,14-38) za pomocą hebrajskiej retoryki biblijnej. Przeprowadzone badanie zostało opisane w 3 powiązanych ze sobą punktach. Pierwszy z nich (Kompozycja) został poświęcony kompozycji tekstu. Na ten etap pracy składała się delimitacja, która pozwoliła wydzielić z rozdziału 22. Łukaszowej Ewangelii fragment zawarty w ww. 14-38. Kolejne odgraniczenia wskazały 5 mniejszych jednostek ułożonych względem siebie paralelnie. Ich szczegółowa segmentacja została ujęta w 2. punkcie (Kontekst biblijny oraz interpretacja poszczególnych fragmentów sekwencji Łk 22,14-38). Na koniec 1. punktu (1.3. Ujęcie całościowe) dokonano ujęcia całościowego badanej sekwencji, co uzasadniło jego symetryczno-koncentryczną budowę. Wypracowana kompozycja stała się punktem wyjścia dla analiz podjętych w drugim punkcie. Składał się na nie kontekst biblijny oraz interpretacja poszczególnych perykop. Ten etap badania pozwolił dostrzec powiązania pomiędzy jednostkami, które zebrane i opisane w rozdziale kolejnym uzasadniły proponowaną wcześniej figurę kompozycyjną ABCB’A’. Na początku trzeciego punktu (3.1. Interpretacja perykop w ich wzajemnym odniesieniu) przedstawiono interpretację 5 badanych jednostek w ich odniesieniach do fragmentów paralelnych oraz pozostałych, a to z kolei pozwoliło na wyciągnięcie wniosków teologicznych. Wskazano, że realizacją testamentu Jezusa jest służba, której motywem musi być miłość. Tylko ten, kto przyjmie rewolucję Mistrza z Nazaretu, głoszącego, że aby królować, trzeba służyć, będzie godny przystępować do stołu eucharystycznego tu na ziemi, a kiedyś królować z Bogiem w niebie.

„A sprawiedliwy, choćby umarł przedwcześnie, znajdzie odpoczynek” (Mdr 4,7)

Author(s): Tomasz Maria Dąbek OSB / Language(s): English,Polish Issue: 22/2018

The unexpected death of a young man is not meaningless to a Christian. Although in the Old Testament, longevity was regarded as a consequence of a good life, God’s reward for executing justice (see e.g. Ex 20:12; Dt 5:16.33; 11:8.21; Si 1:12.20), the Bible teaches about the relative value of life on the earth and blessing of the deceased young servants of God (see e.g. Si 18:8-10; Ws 1:6.8; 2.1.6.21-23; 3:1-3.9-11). Sudden death was considered as a God’s punishment (see e.g. Num 11:1; 14:37; 16:21.31-35; Dt 28:20; Ps 78:33; Jr 28:17; Ezk 11:13). The temporal prosperity of sinners is an expression of God’s patience, who calls for conversion and will judge everyone (Ml 2:17–3.2.14-20). Christ calls us to be ready to meet him (Matthew 24:42-44; Luke 12:39; Mt 25:13; 24:45-51; Luke 12:41-48). Just as nobody except the Father in heaven knows the moment of the second coming of Christ (Mark 13:28-37), so no one knows the moment of his death. The apostles encourage perseverance, vigilance, and trustful expectation of the end of earthly life, which is only a stage on the way to God (see Acts 20:28-31; Ephesians 6:18-20; Colossians 4:2; 1 Th 5:5-8; 2Tm 4:5; Heb 13:17; 1 P 5:8; Rv 3:3; 16:15; Ph 3:12-14; 2 Tm 4:6-8; Rm 14:8). We trust that many of our young deceased can already enjoy the reward for their good lives and works.