Publisher: Centar za građansko obrazovanje (CGO)

0.00 €

Pre-election prism of TVCG - Monitoring of the information program of the public service TVCG during the pre-election campaign for the parliamentary elections and local elections in Andrijevici, Budva, Gusinj and Kotor in 2016.

Predizborna prizma TVCG - Monitoring informativnog programa javnog servisa TVCG tokom predizborne kampanje za parlamentarne izbore i lokalne izbore u Andrijevici, Budvi, Gusinju i Kotoru 2016.

Author(s): Damir Nikočević,Svetlana Pešić / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; politics; elections; media; TVCG; Andrijevici; Budva; Gusinj; Kotor; 2016;

Izvještaj „Predizborna prizma TVCG“ Centra za građansko obrazovanje (CGO) nastao je u okviru programa Mediji i demokratija. CGO je pratio izvještavanje RTCG u periodu od posljednje podnešene liste za parlamentarne izbore 2016, za što je rok bio 20. septembar 2016, do završetka izborne šutnje, odnosno 16. oktobra 2016. Glavni cilj ove analize je informisanje javnosti o izvještavanju TVCG tokom predizborne kampanje i podsticanje diskusije o objektivnosti i kvalitetu izvještavanja na TVCG kao servisu svih građana Crne Gore, ali i potrebi inoviranja trenutnog načina izvještavanja o izborima. Monitoring izvještaj daje pregled zastupljenosti političkih aktera u analiziranom periodu na javnom servisu, preciznije na TVCG, kao i načina predstavljanja aktera u ključnim informativnim emisijama tokom predizbornog perioda i izborne šutnje. S obzirom da je RTCG javni servis koji ima nacionalnu pokrivenost, a služi informisanju i edukaciji građana, kao i zadovoljavanju njihovih potreba za pravovremenom i tačnom informacijom, objektivnost u izvještavanju je neprikosnovena potreba za razvoj demokratski osviještene javnosti i kulture slobodnog izbora pri glasanju. Posmatračka misija OEBS/ODILJP u Crnoj Gori tokom parlamentarnih izbora 2016, u svom Privremenom izvještaju za period od 08. do 28. septembra 2016. konstatuje: „Medijsko okruženje u zemlji je raznovrsno i karakterišu ga mediji podijeljeni po političkoj osnovi. Pravni okvir predviđa opšte obaveze medijskog praćenja tokom predizborne kampanje i uglavnom se fokusira na obaveze javnih servisa koje se odnose na raspodjelu besplatnog vremena emitovanja. Agencija za elektronske medije je regulatorno tijelo koje nadgleda usklađenost rada elektronskih medija sa pravnim okvirom. Osnovan je i skupštinski Odbor za praćenje sprovođenja zakona u dijelu koji se odnose na medije”. U izvještaju se dalje navodi: ”U skladu sa izbornim zakonom, nacionalni javni servis RTCG obezbjeđuje kandidatima dnevno 200 sekundi besplatnog vremena za politički marketing. Pored toga, svaka lista ima na raspolaganju deset minuta za emitovanje početne i završne izborne konvencije i tri trominutna bloka za prikazivanje snimaka sa tri konvencije po izboru stranke”. Od v.d. urednika Prvog programa TVCG, Aleksandra Mirkovića, javnost je u septembru 2016. obaviještena da je TVCG otišao korak dalje i uz pomoć OEBS-a obezbijedio eksperta iz javnog servisa jedne od zemalja EU “koji će pomoći, kako bi ova predizborna kampanja na TVCG protekla u što boljem redu". Ranije, prilikom posjete Crnoj Gori, u februaru 2016, i izlaganja na konferenciji «Sloboda izražavanja i odgovornost medija», predsjednik Venecijanske komisije Đani Bukikijo poručio je da je uloga medija fundamentalna u predizbornom periodu, a naročito tokom izborne kampanje. Dalje je ocijenio da je suštinski bitno dati građanima slobodu da formiraju sopstveno mišljenje. “Tim mišljenjem se može manipulisati, od pristrasnih medija. Međutim, neutralnost javnih medija je od suštinskog značaja za slobodno izražavanje i pravo glasa“, naglasio je on.

More...

0.00 €

Equal chances for all media in Montenegro - Annual report for 2016.

Jednake šanse za sve medije u Crnoj Gori - Godišnji izvještaj za 2016.

Author(s): Ana Nenezić,Dragoljub Duško Vuković / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; media; politics; public service broadcasting; public finances; 2016; report;

Projekat „Jednake šanse za sve medije“ ima za opšti cilj da doprinese promociji medijskih sloboda i medijskog pluralizma u Crnoj Gori, a u skladu sa propisima Evropske unije i najboljim međunarodnim praksama i standardima. Preciznije, projekat teži da pomogne proces kreiranja jasnih mehanizama raspodjele i kontrole finansiranja medija iz javnih fondova i dodjele državne pomoći medijima u Crnoj Gori, kako bi se ovaj sistem uskladio sa međunarodnim standardima i najboljim praksama koje podstiču razvoj medijskih sloboda. Projekat je okrenut i ka unaprijeđenju svijesti zainteresovane javnosti o odgovornom trošenju novca iz Budžeta Crne Gore, ukazivanjem na odnos koji javni sektor u Crnoj Gori ima prema medijima, a kroz novčana izdvajanja po različitim osnovama. Javni sektor, kao predmet istraživanja, po Zakonu o budžetu Crne Gore, obuhvata državne organe, opštine (jedinice lokalne samouprave), nezavisna regulatorna tijela, javne ustanove i privredna društva u kojima država ili opštine imaju većinski vlasnički udio, pravosuđe (sudove i tužilaštva), Zaštitnika ljudskih prava i sloboda, i druge. Centar za građansko obrazovanje (CGO) je ovu temu otvorio u Crnoj Gori i pažljivo je prati, u mjeri svojih mogućnosti, već pet godina. U tom pravcu, CGO je do sada sačinio pet nacionalnih i jedan međunarodni izvještaj, koji su relevantni izvori za brojne domaće i međunarodne adrese, iako još uvijek ostaju nedovoljno korišćeni od strane crnogorskih institucija. U ovom okviru je sprovedeno i istraživanje za 2016. godinu, kroz koje su prikupljeni podaci o tome kojim su medijima, informativnim agencijama, agencijama za odnose sa javnošću, produkcijskim kućama, itd. od strane organa javnog sektora na osnovu ugovora o pružanju usluga, specijaliziranih usluga ili po drugim osnovima opredijeljena novčana sredstva. Izrađena je i analiza koja daje ažuriran i opsežan pregled raspodjele javnih sredstava na nacionalnom i na lokalnom nivou tokom 2016.godine gore navedenim subjektima. S obzirom da se već identifikuju trendovi, daje se i presjek ukupnih izdvajanja za period 2013-2016. godine. Takođe, publikacija sadrži osvrt na medijski normativni i institucionalni okvir, kao i analizu efikasnosti primjene Zakona o slobodnom pristupu informacijama i Zakona o javnim nabavkama (u dijelu obaveze organa javnog sektora da svu tendersku dokumentaciju blagovremeno objavljuju na portalu javnih nabavki Uprave za javne nabavke Crne Gore). Konačno, u odnosu na predmetne teme, publikacija nudi zaključke i preporuke za unaprijeđenje postojećeg stanja, uključujući i prijedloge za izmjene i dopune shodnog zakonodavnog okvira, za koje se CGO zalaže već neko vrijeme, a kako bi ova oblast bila usklađena sa međunarodnim standardima u sferi slobode izražavanja i nezavisnosti medija, konkurencije, dodjele državne pomoći i javnih nabavki. Nalazi prethodnih pet nacionalnih izvještaja i jednog međunarodnog ukazali su da postoje brojne nejasnoće i nedorečenosti kada je u pitanju finansiranje medija i vezanih subjekata iz Budžeta Crne Gore, kao i potreba da se ova oblast adekvatno uredi. Uočena je tendencija organa javnog sektora da zadrže svoj uticaj na medije kroz selektivno i netransparentno finansiranje, čime se direktno ugrožavaju tržišni uslovi i konkurencija, ali i vrši indirektan pritisak na uređivačku politiku. Nedovoljna transparentnosti ovog procesa i (ne)postojanje preciznih i obavezujućih kriterijuma za raspodjelu sredstava, uz neizveden zakonodavni okvir dodatno negativno utiče na sve lošije stanje u crnogorskim medijima. Imajući u vidu da je procijenjeno marketinško tržište u Crnoj Gori 9,5-10 miliona EUR godišnje, iznosi koji se iz javnih fondova uplaćuju medijima i vezanim subjektima vode zaključku da država ostaje pojedinačno jedan od ključnih faktora koji može oblikovati ovo tržište na štetu ili na korist pojedinih medija, a samim tim i njihovu održivost. U prosjeku, po dostupnim podacima CGO-a, koji se uglavnom odnose na informacije dobijene od 66% ili 67% organa javnog sektora, iz javnih fondova se u medije i vezane subjekte godišnje ulaže oko 2.5 miliona eura, a što ne uključuje još oko 30% onih organa koji odbijaju dostaviti te informacije. To znači da se radi o minimalnoj realnoj cifri, za koju se osnovano može pretpostaviti da je značajno, ako ne i duplo, veća. Dodatno, to ne uključuje ni izdvajanja za javni servis RTCG, kao ni za lokalne javne servise, čijim dodavanjem bi došli do najmanje 17 miliona eura godišnje. Nastavak insistiranja na nejasnim mehanizmima za dodjelu budžetskih sredstava medijima, vodiće daljim devijacijama na medijskom tržištu i ugroziti funkcionisanje jednih ili unaprijediti poslovanje drugih medija na diskriminatornoj osnovi i suprotno politici konkurencije EU. A građani i građanke, kao poreski obveznici, imaju pravo da znaju kako se i na bazi kojih kriterijuma troše javna sredstva, kao i da li način raspodjele tih sredstava utiče na nepristrasno izvještavanje medija o državnim organima i donosiocima odluka, odnosno u kojoj mjeri ta raspodjela (ne)podržava pluralizam medija i pomaže ili odmaže razvoj pravovremenog, objektivnog i nepristrasnog izvještavanja. Važna posljedica neuređenosti ove oblasti je i sve prisutnija prikrivena cenzura, koja ubrzava urušavanje nezavisnosti medija u Crnoj Gori. Dodatno, učvršćuje se autocenzura i inače snažno izražena polarizacija medija, ali i loš kvalitet novinarstva koje kao takvo ne može adekvatno doprinijeti javnoj debati o važnim pitanjima demokratizacije i evropeizacije crnogorskog društva jer nerijetko zanemaruje novinarski kodeks i profesionalne standarde. Uzroke treba tražiti u činjenici da su mediji bili i ostali presudno važni akteri rasvijetljavanja brojnih zloupotreba od strane vlasti. Nije mali broj primjera u Crnoj Gori kada su mediji, kroz istraživačko novinarstvo, pokretali pitanja iz različitih sfera o kojima javnost u suprotnom ne bi bila informisana. Ti slučajevi privlače veliku pažnju ne samo domaće, već i međunarodne javnosti, pokazujući koliko su mediji značajan instrument u borbi protiv korupcije, zloupotrebe političke moći, ali i svih oblika ugrožavanja ljudskih prava. Međutim, da bi mediji mogli vršiti svoju nadzornu ulogu, moraju biti politički i ekonomski nezavisni u svom radu, poslovati pod precizno utvrđenim zakonskim normama i biti lišeni neprimjerenih političkih uticaja. A bez jasnog mehanizma i kriterijuma raspodjele novca poreskih obveznika otvara se opasan prostor za intervencije vlasti na medijskom tržištu. Ovaj izvještaj ukazuje na puteve kojima se može vršiti kontrola i pritisak na medije i nudi preporuke kojima bi se prekinula takva loša praksa, koja građanima Crne Gore uskraćuje pravo na slobodne i nezavisne medije, koji tačno i nepristrasno izvještavaju o aktivnostima vlasti, političkih partija, drugih institucija, kao i o ostalim pitanjima od javnog značaja.

More...

0.00 €

I have a right to know - Responsible municipalities at the service of citizens

Imam pravo da znam - Odgovorne opštine u službi građana

Author(s): Mira Popović / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; governance; municipalities; transparency; Kotor; Pljevlja; Podgorica; information access;

Pravo građana i građanki Crne Gore na informacije od javnog značaja je garantovano zakonodavnim okvirom. Međutim, u praksi jedinice lokalne samouprave još uvijek ne pokazuju dovoljan stepen odgovornosti i transparentnosti u radu. To rezultira nerijetko nepotrebnim usložnjavanjem života građana i građanki prilikom njihovih napora da riješe brojna tekuća i egzistencijalna pitanja, ali i otežava ukupne reformske procese i dovodi u pitanje njihov legitimitet. Lokalne samouprave i dalje bilježe brojne nedostatnosti u dijelu pristupa informacijama koje su od značaja za građane i građanke, što ih uvodi u jedan birokratizovani lavirint, koji oduzima značajno vrijeme i druge resurse strankama i organima javne uprave. Imajući u vidu dobrobit i informisanost građana i građanki, kako onih koji su bili ili će biti stranke u postupcima pred organima državne uprave ili lokalne samouprave, neophodno je rad lokalnih samouprava učini transparentnijim a što uključuje i daleko bržu i bolju dostupnost podatka i dokumenata predviđenih zakonima na sajtovima opština. Reformski procesi u Crnoj Gori, nažalost, ne napreduju željenim tempom, tako da i u ovoj oblasti, identifikujemo brojne manjkavosti u ispunjavanje obaveza lokalnih samouprava, naročito u dijelu transparentnosti rada koji je ujedno i jedan od efikasnih načina prevencije ali i borbe protiv korupcije. Brojni izvještaji međunarodnih aktera i civilnog sektora u Crnoj Gori ukazuju da je i sistem uspostavljen Zakonom o slobodnom pristupu nedovoljno definisan u dijelu praćenja i vršenja nadzora poštovanja istog, a otežavajuća je i pasivnost lokalnih samouprava da primijene ovaj Zakon, a posebno da proaktivno postavljaju informacije o svom radu na zvaničnim Internet stranicama. Izvještaj o transparentnosti lokalnih samouprava, sa fokusom na opštine Kotor, Pljevlja i Podgorica, nastao je u okviru projekta „Imam pravo da znam – odgovorne opštine u službi građana“ koji se finansira iz sredstava Evropske unije i Kraljevine Holandije kroz regionalni projekat WeBER.

More...

0.00 €

Think locally - act locally! - The results of local self-governments in the application of mechanisms of prevention and fight against corruption at the local level in Montenegro - annual report

Misli lokalno - djeluj lokalno! - Rezultati lokalnih samouprava u primjeni mehanizama prevencije i borbe protiv korupcije na lokalnom nivou u Crnoj Gori - godišnji izvještaj

Author(s): Ana Nenezić,Milka Tadić-Mijović,Željka Ćetković,Marko Šošić / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; local self-government; governance; municipalities; corruption; report;

Korupcija direktno ugrožava vladavinu prava, razara moral društva i urušava stabilnost i ekonomski napredak države. Osim što je u suprotnosti sa pozitivnim zakonskim propisima, ona predstavlja i devijaciju temeljnih društvenih načela. Stoga, borba protiv korupcije predstavlja preduslov za razvoj demokratskog društva. Korupcija je i jedan od ključnih izazova sa kojima se Crna Gora suočava, a posljedično adekvatno adresiranje korupcije mora biti osnovni zadatak državne administracije, uključujući i jedinice lokalne samouprave. Prema istraživanjima, kako međunarodnih tako i domaćih organizacija, borba protiv korupcije u Crnoj Gori ostaje na nezadovoljavajućem nivou i potrebni su dodatni napori kako bi se dostigli održivi rezultati u ovoj oblasti. Za razliku od nacionalnog, korupcija na lokalnom nivou dugo nije bila prepoznata kao pitanje kojem se mora posvetiti pažnja. Upravo je izostanak učinkovitosti i odgovornosti na lokalnom nivou rezultirao i sa enormnim dugovima crnogorskih lokalnih samouprava, koji su krajem 2016. godine iznosili 143,091 miliona EUR. Pri tome sistem odgovornosti ne postoji u praksi, a rijetki su i primjeri efektivnog procesuiranja slučajeva korupcije na lokalnom nivou od strane nadležnih organa. Visok stepen percepcije korupcije, uz veoma mali broj procesuiranih slučajeva na lokalnom nivou, rezultira i niskim stepenom povjerenja u državne institucije za prevenciju odnosno represiju korupcije - Agenciju za sprečavanje korupcije (ASK) i Specijalno državno tužilaštvo (SDT). Ukoliko se ima u vidu da je preduslov uspješne borbe protiv korupcije funkcionalan antikorupcijski zakonodavni i institucionalni okvir, kao i kontinuirano, dosljedno i sadržajno sprovođenje strateških dokumenata, nedostatak rezultata treba tražiti upravo u neefikasnosti postavljenog sistema. Tokom procesa dugogodišnjeg kreiranja okvira za borbu protiv korupcije, Crna Gora je donijela sve potrebne zakone, podzakonska akta i strateška dokumenta. Istovremeno, osnovana je institucija kojom su centralizovane preventivne aktivnosti na planu suzbijanja korupcije - Agencija za sprečavanje korupcije (ASK). Međutim, praksa pokazuje da ni najizvedeniji okvir nije dovoljan ukoliko ne postoji politička volja da sistem zaista funkcioniše. Kako Crna Gora bude odmicala na putu ka punopravnom članstu u Evropsku uniju, sve više će se tražiti kvalitativno veći pomak, pa akcenat više neće biti na tome da li institucije formalno ispunjavaju svoje nadležnosti, već da li proizvode konkretne i mjerljive rezultate. Ovo će biti posebno važno za lokalne samouprave, imajući u vidu da postojeći sistem ne funkcioniše te da lokalne samouprave ne ispunjavaju sve propisane obaveze. Nakon 2014. godine, većina lokalnih samouprava nije izradila i usvojila lokalne akcione planove za borbu protiv korupcije, odnosno nijesu sprovodili mjere i aktivnosti usmjerene u pravcu borbe protiv korupcije. Ovome treba dodati i da je i u ranijem periodu, prije 2015.godine, konstatovan jedan formalistički i neučinkovit pristup u primjeni ovih planova, uz napomenu da ovo pitanje nije bilo prioritetno u radu samih lokalnih samouprava. Godišnji izvještaj o rezultatima primjene mehanizama u cilju prevencije i borbe protiv korupcije na lokalnom nivou daje pregled efekata i problema u sprovođenju antikorupcijskih politika i mehanizama na lokalnom nivou, uz prijedlog preporuka za unaprijeđenje. Izvještaj pokriva period od gotovo dvije godine, odnosno od decembra 2015. do decembra 2017, i obuhvata 23 lokalne samouprave u Crnoj Gori. Pored analize pravnog okvira, koji se izgrađivao u prethodnih deset godina, fokus je stavljen na dva ključna mehanizma i efekte njihove primjene, odnosno na lokalni akcioni plan za borbu protiv korupcije na lokalnom nivou i plan integriteta. Dodatno, dat je pregled (ne)realizovanih mjera za navedeni period, kroz analizu izvještaja podnešenih od strane lokalnih samouprava. U drugom dijelu, predstavljeni su najznačajniji rezultati istraživanja javnog mnjenja o percepciji građana i građanki u odnosu na efikasnost borbe protiv korupcije na lokalnom nivou, koji je tokom realizacije projekta uradila agencija za istraživanje javnog mnjenja Ipsos Strategic Marketing. Konačno, kroz analizu najznačajnijih međunarodnih izvještaja čiji su izvodi citirani, istaknuto je na koji način međunarodna zajednica gleda na pitanje korupcije u Crnoj Gori i da li prepoznaje napredak i rezultate u posmatranom periodu. Kao važan segment istaknuta je i uloga istraživačkog novinarstva i potreba jačanja saradnje sa nevladinim organizacijama u cilju doprinosa smanjenju opšteg stepena korupcije u Crnoj Gori. U tom kontekstu, opisani su konkretni slučajevi korupcije na lokalnom nivou koje je Centar za istraživačko novinarstvo Crne Gore (CIN CG) obrađivao tokom projekta „Misli lokalno, djeluj lokalno!-borba protiv korupcije na lokalnom nivou“. Konačno, kao doprinos unaprijeđenju sistema i dostizanja mjerljivih rezultata ponuđene su konkretne preporuke koje proističu iz prethodno definisanih zaključaka analize stanja u svim crnogorskim lokalnim samoupravama.

More...

0.00 €

The work of competent state prosecutor's offices and courts in the fight against corruption at the local level - State analysis

Rad nadležnih državnih tužilaštava i sudova u borbi protiv korupcije na lokalnom nivou - Analiza stanja

Author(s): Bojan Božović / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; corruption; judiciary; courts; local levels; legislation;

Korupcija je društveni problem koji postoji od davnina i koji društvo izjeda iznutra na različitim nivoima. Radi se o problemu koji postoji u svim savremenim društvima. Percepcija građana, kako laičke tako i stručne javnosti, je da korupcija u crnogorskom društvu postoji na zabrinjavajućem nivou, koji je proširen do te mjere da stvara negativne matrice odnosa u svakodnevnom životu. Posljedice se osjećaju kako kroz moralne aspekte u vidu ,,iskrivljene svijesti i sistema vrijednosti ”, tako i kroz pravne, ekonomske i ostale parametre. Iako korupcija, postoji u društvu od davnina, sva društva u načelu uvijek negiraju postojanje korupcije i koruptivne prakse uopšte. Naročito njihovi nosioci javnih funkcija i zvanične statistike. Nespremnost nadležnih institucija u suočavanju sa ovim problemom svakako jeste jedna od najozbiljnijih boljki. Borba protiv korupcije je moguća isključivo na svim nivoima. Ipak, za to je potrebno postaviti i adekvatnu pravnu podlogu u vidu usvajanja kvalitetnih pravnih akata, ali i kroz prihvatanje relevantnih međunarodnopravnih izvora. Kada je riječ o Crnoj Gori, ova materija je uređena kroz određene međunarodne izvore ali i kroz pozitivno-pravne propise (zakone).

More...

0.00 €

How (in)transparent are Montenegrin local governments? - Analysis of the transparency of the work of 23 local governments in Montenegro

Koliko su (ne)transparentne crnogorske lokalne samouprave? - Analiza transparentnosti rada 23 lokalne samouprave u Crnoj Gori

Author(s): Mira Popović / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; municipalities; local self-governance; corruption; transparency;

Sistem javne uprave u Crnoj Gori decenijama prolazi kroz reformske zahvate sa ciljem usklađivanja sa najboljim evropskim standardima i praksama a koji treba, između ostalog, da učine javnu upravu pristupačnijom građanima i građankama. Važan parametar unaprijeđenja rada javne uprave predstavlja i transparentnost, koja je i u fokusu ovog istraživanja. U procjeni nivoa transparentnosti lokalnih samouprava izabrane su dvije tačke presjeka. Prva je provjera načina rješavanja lokalnih samouprava i njihovog jednogodišnjeg učinka u rješavanju po zahtjevima za slobodan pristup informacijama, uz postupke po žalbama koje su nastali kao rezultat pokrenutih i po stranku nepovoljno riješenih slučajeva, uključujući i one koje se odnose na ćutanje uprave, pa su shodno Zakonu o slobodnom pristupu informacijama ovi podaci i traženi od svih lokalnih samoupravama. Druga tačka presjeka je procjena u kojoj mjeri sajtovi 23 lokalne samouprave u Crnoj Gori sadrže informacije koje moraju biti dostupne građanima i građanskama prema odredbama člana 12. Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Transparentnost rada lokalnih samouprava u Crnoj Gori hronično predstavlja jednu od slabijih tačaka sistema. Visok je stepen tolerancije na nepoštovanje odredbi Zakona o slobodnom pristupu informacijama od strane nadležnih organa, brojna su i različita tumačenja istih odredbi ovog Zakona od strane službenika koji rješavaju po zahtjevima, a uočljiva su i neadekvatna kadrovska rješenja uz sve učestalije ćutanje uprave. Sve to uzrokuje veliki broj žalbi upućenih Agenciji za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama, a koja i sama uslijed manjka kadrova, ima problem da u razumnom roku rješava predmete. Posljednje izmjene i dopune Zakona o slobodnom pristupu informacijama koje su dodatno ograničile pristup informacijama i zatvorile sistem dajući diskreciono pravo rukovodiocima organa da dokumenta označavaju poslovnom ili poreskom tajnom, bez predviđanja roka u kojem ističu razlozi za ograničavanje pristupa informacijama, posljedično jačaju kumulativno prilično nizak stepen transparentnosti rada lokalnih samouprava. Strategija reforme javne uprave u Crnoj Gori 2016-2020 prepoznaje smanjen nivo transparentnosti u procesima poput sprovođenja javnih nabavki, izrade budžeta i zapošljavanja novih službenika. Na iste probleme ukazuje i Izvještaj Evropske komisije o Crnoj Gori za 2018, kao i Izvještaj o realizaciji Akcionog plana za sprovođenje poglavlja 23 za period januar-jun 2018. Tako su i ključne planirane aktivnosti usmjerene na poboljšanje transparentnosti u procesu planiranja, donošenja akata i njihovom sprovođenju uz poštovanje principa participativnost i ustanovljavanje transparentne procedure o javnim nabavkama u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama I Monitoring izvještaj SIGMA-e o Crnoj Gori opominje na problem nedostupnosti podataka o zaposlenim i njihovim zaradama, a što je dio proaktivnog objavljivanja podataka. Ovaj papir daje presjek stanja kroz posmatrane parametre uz osnovne smjernice kako prevazići neke od identifikovanih problema koji se odnose na (ne)transparentnost lokalnih samouprava. Prvi dio se odnosi na način rješavanja organa lokalnih samouprava i pregled podataka dobijenih po osnovu zahtjeva poslatih lokalnim samoupravama, nakon čega je detajnije obrađena dostupnost podataka na sajtovima opština u odnosu na primjenu člana 12. Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Iz toga su izvedeni zaključci i ključne preporuke za unapređenje postojećeg sistema.

More...

0.00 €

Conscience of the seventh force - Self-regulation of the media in Montenegro

Savjest sedme sile - Samoregulacija medija u Crnoj Gori

Author(s): Duško Vuković,Daliborka Uljarević / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; media; ethics; self-regulation; journalism; RTCG;

Svi mediji i novinari/ke u Crnoj Gori imaju jedinstven etički kodeks, usvojen 2002. i dopunjen 2015. godine, ali na nivou cijele medijske zajednice ne postoji jedinstveno samoregulatorno tijelo koje brine o poštovanju novinarske etike. Dio medija, lokalnih i nacionalnih, 2012. godine je osnovao Medijski savjet za samoregulaciju (MSS), a iste godine je grupa lokalnih štampanih medija osnovala svoj savjet za samoregulaciju. Jedna privatna televizija sa nacionalnom pokrivenošću (TV Vijesti), dva dnevna lista (Vijesti i Dan) i jedan nedjeljnik (Monitor) su se odlučili za ombudsmane kao formu samoregulacije. Nacionalni javni medijski servis RTCG, koji je član MSS, ima i svoju Komisiju za predstavke i prigovore slušalaca i gledalaca, kao organ Savjeta RTCG. Posljednjih godina se u Crnoj Gori bilježi izražen trend kršenja profesionalnih standarda i etike.

More...

0.00 €

Controlled chaos in the regulation of electronic media - Work of the Electronic Media Agency

Kontrolisani haos u regulaciji elektronskih medija - Rad Agencije za elektronske medije

Author(s): Goran Đurović,Daliborka Uljarević / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; media; electronic media; legislation;

Agencija za elektronske medije (AEM) je regulatorni organ za oblast audio-vizuelnih medijskih usluga koji vrši javna ovlašćenja na osnovu Zakona o elektronskim medijima. Zakon pozicionira AEM kao nezavisnu od bilo kojeg organa javnog sektora i od svih pravnih i fizičkih lica koja se bave djelatnošću proizvodnje i emitovanja radijskih i televizijskih programa ili pružanja drugih audio-vizuelnih medijskih usluga. Osnovana je 2003.godine, nakon stupanja na snagu Zakona o radio-difuziji kao Agencija za radio-difuziju, a od 2010.godine, odnosno od usvajanja Zakona o elektronskim medijima, nastavlja da radi pod nazivom Agencija za elektronske medije. Osnivač AEM-a je država, a prava osnivača u ime države vrši Savjet, u skladu sa zakonom. Pored Savjeta, upravljački organ je i direktor AEM-a.

More...

0.00 €

Open justice - Analysis of the transparency of the Montenegrin judiciary

Otvorena pravda - Analiza transparentnosti crnogorskog pravosuđa

Author(s): Siniša Gazivoda,Mira Popović / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; judiciary; transparency;

Transparentnost je jedan od postulata demokratske države koji ukazuje koliko su organi javnog sektora odgovorni prema građanima i građankama. Na žalost, taj postulat u Crnoj Gori još nema adekvatnu prepoznatljivost, na što opominju nalazi relevantnih nevladinih organizacija, kao i međunarodni izvještaji, među kojima i izvještaj Evropske komisije. Pravosuđe kao treća grana vlasti, pored zakonodavne i izvršne, nosi ogroman teret očekivanja u tekućem procesu pregovora sa Evropskom unijom. Ovo se naročito odnosi na preuzete obaveze kroz Poglavlje 23 (Pravosuđe i temeljna prava), koje sa Poglavljem 24 (Pravda, sloboda i bezbijednost), predstavlja početnu i završnu tačku crnogorskih pregovora sa EU, ali i ukupnih reformskih procesa u državi. Strategija reforme pravosuđa 2014-2018, kao i Nacrt Strategije reforme pravosuđa 2019-2022, unaprjeđenje odnosno povećanje stepena transparentnosti postavlja kao jednu od strateških smjernica. Dodatno, u Nacrtu Strategije reforme pravosuđa 2019-2022, transparentnost pravosuđa se dovodi u korelaciju sa jačanjem povjerenja građana. Značajno je da su i nadležni organi prepoznali potrebu otvorenije komunikacije sa građanima, a naročito imajući u vidu činjenicu da u istraživanju javnog mnjenja, koji je sproveo Centar za građansko obrazovanje (CGO), u aprilu 2019. godine, skoro polovina građana navodi da ne vjeruje nijednoj pravosudnoj instituciji u Crnoj Gori. I pored napora da se strateški urede neka od pitanja koja se direktno tiču transparentosti u pravosuđu, primjetno je da se godinama u izvještajima Evropske komisije o Crnoj Gori ponavljaju određene preporuke. Tako je u Izvještaju EK za 2019. godinu ukazano da je potrebno obratiti pažnju na oblasti izbora zaposlenih, naročito u dijelu onih koji sprovode finanansijske istrage i vode evidenciju o zaplijenjenoj i konfiskovanoj imovini i koji moraju biti regrutovani na osnovu transparentnih i objektivnih kriterijuma sa fokusom na njihove sposobnosti i profesionalne vještine. Pored toga, izražava se zabrinutost zbog velikog broja slučajeva koji se okočavaju potpisivanjem sporazuma o priznaju krivice, a što može da dovede u pitanje dosljednost sprovođenja sankcija i nedovoljnu transparentnost u tom dijelu. Veoma je bitno, a što se i apostrofira, obezbijediti transparentnost u oblastima koje su osjetljive na korupciju. CGO je kroz projekat Otvorena pravda, prepoznajući ove izazove, išao u pravcu pružanja doprinosa u dijelu koji može jačati povjerenje građana, saradnju između pravosudnih organa i medija, ali i podizanje nivoa znanja predstavnika sudova i tužilaštava u komuniciranju sa javnošću, na jednoj strani, a građana o osnovnim postulatima etičkih kodeksa nosilaca pravosudnih funkcija, na drugoj strani.

More...

0.00 €

Media in Montenegro - Between the embrace of the government and the fight for the profession

Mediji u Crnoj Gori - Između zagrljaja vlasti i borbe za profesiju

Author(s): Duško Vuković,Daliborka Uljarević / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; media; politics; governance; RTCG; regulation; censorship;

U osnovi trajućih i ozbiljnih problema u medijskom spektru u Crnoj Gori dominiraju uporni pokušaji vlasti da medije stave pod svoju kontrolu. Generalno uzevši, ključni problemi se reflektuju kroz sva tri oblika cenzure – otvorenu, prikrivenu i samocenzuru, zatim nedostatnosti u postojećem okviru i praksi samoregulacije i regulacije, uz partijsko „pokoravanje“ javnog servisa RTCG.

More...

0.00 €

Academic honor in the Montenegrin way. Plagiarism in Montenegro and its (non)prosecution

Akademska čast na crnogorski način. Plagijati u Crnoj Gori i njihovo (ne)procesuiranje

Author(s): Mira Popović,Daliborka Uljarević,Wanda Tiefenbacher / Language(s): Montenegrine

Keywords: Academic institutions in Montenegro; Plagiarism in Montenegro; Plagiarism in Europe; Sanja Vlahović; Milan Babović; Velimir Rakočević; University of Montenegro; Law of education;

Od uvođenja sistema studiranja po Bolonji, visoko obrazovanje u Crnoj Gori obilježavaju intenzivni procesi prilagođavanja evropskom akademskom prostoru, koji istovremeno otkrivaju sistemske probleme koje opterećuju visokoškolske ustanove. Tri su ključna pružaoca visokog obrazovanja u Crnoj Gori: • Univerzitet Crne Gore (UCG), državni univerzitet osnovan 1974. godine, sa 18771 studentom u školskoj 2016/17, i sa 5881 lica koja imaju statuts akademskog osoblja, • Univerzitet Mediteran, prvi privatni univerzitet osnovan 2006. godine, sa 1601 studentom i 65 članova akademskog osoblja, i • Univerzitet Donja Gorica (UDG), osnovan 2007. godine, na kojem nastavu pohađa 2216 studenata uz podršku 168 članova akademskog osoblja. Dodatno, postoji još deset nezavisnih visokoškolskih ustanova koje nemaju status univerziteta, već se radi o samostalnim fakultetskim jedinicama – Fakultet za biznis i turizam Budva, Fakultet za crnogorski jezik i književnost Cetinje, Fakultet za državne i evropske studije, Fakultet za internacionalni menadžment u turizmu i hotelijerstvu Miločer, Fakultet za mediteranske i poslovne studije Tivat, Fakultet za menadžment Herceg Novi, Fakultet za poslovni menadžment Bar, Fakultet za poslovnu ekonomiju Bar, Fakultet za saobraćaj, komunikacije i logistiku Berane i Pomorski fakultet Bar. Na njima nastavu pohađa ukupno oko 1500 studenata, pri čemu je teško doći do zvaničnih podataka o akademskom osoblju, a po nalazima CGO-a na tih deset fakulteta zapošljeno je oko 160 članova akademskog osoblja.

More...

0.00 €

Education for democratic citizenship: policies and regulatory frameworks

Obrazovanje za demokratsko građanstvo: politike i zakonski okviri

Author(s): Karen O'Shea / Language(s): Montenegrine

Keywords: Democratic citizenship; International seminar; Ministry of Education; educational policies; Social dialogue; Civic education policies;

Nakon posljednje konferencije o ODG koje je održana u septembru 2000. godine i sa usvajanjem rezolucije o rezultatima i zaključcima završenih projekata u periodu 1997.g. – 2000.g., od strane Ministara obrazovanja na njihovoj dvadesetoj sjednici u Krakovu, u oktobru 2000. godine, Obrazovanje za demokratsko građanstvo (ODG) je smatrano završenim projektom. Iskustva i preporuke ove faze projekta podstakle su razvoj nove faze projekta ODG koji je počeo 2001. godine.

More...

0.00 €

The judiciary and the court of the public

Pravosuđe i sud javnosti

Author(s): / Language(s): Montenegrine

Keywords: Legislative-institutional framework; Corruption; media; Criminal law; Communication with judicial authorities;

Odnos pravosuđa i javnosti u Crnoj Gori je ogledalo suštine demokratskih procesa i kapaciteta crnogorskog društva, posebno u dijelu borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala. Upravo u unaprijeđenju tog odnosa i u doprinosu smanjenju nivoa korupcije u Crnoj Gori kroz njeno efikasno procesuiranje značajno može pomoći komunikacija i saradnja pravosudnih organa i organizacija civilnog društva. Stoga je Centar za građansko obrazovanje (CGO), uvažavajući i sve dosadašnje napore praćenja suđenja, cijenio da je posebno bitno osvrnuti se na procesuiranje slučajeva korupcije, kako kroz postojeći zakonodavni okvir i mogućnosti institucija sistema, tako I kroz obradu ovakvih slučajeva ili indicija o takvim slučajevima u medijima, u uvjerenju da kroz jednu procjenu situacije može biti koristan korektiv i partner svim stranama, a sve u cilju borbe protiv korupcije, kao jedne od najvećih prepreka uspostavljanju vladavine prava, razvoju crnogorskog društva i usvajanju najboljih evropskih standarda i praksi.

More...

0.00 €

Onfray in Podgorica - series of lectures

Onfre u Podgorici - ciklus predavanja

Author(s): Filip Kovačević / Language(s): Montenegrine

Keywords: Michael Onfray; Ethics; Political philosophy of hedonism; Onfray's methodology; Friedrich Nietzsche; Concept of power;

Objavljivanje ciklusa predavanja Filipa Kovačevića posvećenih nekim bitnim aspektima opusa istaknutog suvremenog francuskog filozofa Mišela Onfrea (Michel Onfray) predstavlja, duboko sam uvjeren, značajan doprinos obogaćivanju intelektualne klime u Crnoj Gori (ali i šire, u cijeloj regiji, gdje će, vjerujem, ova publikacija naići na zainteresovano čitateljstvo). Onfre, zasigurno, nije epohalan mislilac, njegove ideje, veoma je vjerovatno, neće bitn obilježiti vrijeme u kojemu živimo.

More...

0.00 €

Working groups for the preparation and conduct of negotiations with the EU - importance, role and position of members

Radne grupe za pripremu i vođenje pregovora sa EU - značaj, uloga i položaj članova

Author(s): Ana Vujošević / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; EU; EU accession; integration; working group;

Analiza „Radne grupe za pripremu i vođenje pregovora sa EU - značaj, uloga i položaj članova“ ima za cilj da, uoči četvrte godišnjice od otvaranja pregovora Crne Gore sa Evropskom unijom, pruži doprinos u ocjeni kvaliteta ovog procesa i unaprijeđenju efikasnosti i efektivnosti rada pregovaračke strukture kroz fokus na radne grupe, koje su sastavni dio pregovaračke strukture. Punopravno članstvo Crne Gore u EU predstavlja jedan od najvažnijih strateških ciljeva, za koji postoji visok stepen političke saglasnosti, ali i podrške građana i građanki Crne Gore. Crna Gora je otvorila proces pridruživanja potpisivanjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) 2007.godine, a odlukom Evropskog savjeta 2012.godine dobija status kandidata. Pregovori o pristupanju su zvanično počeli 29.juna 2012.godine. Do decembra 2015.godine, Crna Gora je otvorila 22 poglavlja, od kojih je privremeno zatvorila dva poglavlja. Kako bi se pripremila za otvaranje pregovora, Vlada Crne Gore je u decembru 2011.godine imenovala glavnog pregovarača za vođenje pregovora sa EU, a u februaru 2012.godine, donijela Odluku o uspostavljanju strukture za pregovore o pristupanju Crne Gore Evropskoj Uniji, koja predviđa i važnu ulogu radnih grupa za pripremu i vođenje pregovora sa EU. Značaj, uloga i položaj članova radnih grupa ostaju nedovoljno akcentovani u crnogorskoj javnosti, iako radne grupe predstavljaju jedan od stubova pregovaračkog procesa. Upravo to je motivisalo Centar za građansko obrazovanje (CGO) da skrene pažnju na njihov rad, kao i da pokuša procijeniti koliko je uloženo u njihovo funkcionisanje i što dalje može biti urađeno kako bi se radne grupe bolje valorizovale, a posebno imajući u vidu širok spektar zainteresovanih strana koje one okupljaju. U tom kontekstu, CGO je od februara do maja 2016.godine, na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama, prikupio podatke koji se odnose na to kojim članovima/ cama radnih grupa i u kojem iznosu su organi javnog sektora, koji imaju predstavnike u radnim grupama po pojedinačnim pregovaračkim poglavljima, uplatili novčane naknade za ovaj angažman. Dodatno, CGO je analizirao stepen ujednačenosti isplaćenih naknada između članova/ca u radnoj grupi, kao i između radnih grupa. Prikupljeni podaci analizirani su i u odnosu na stepen aktivnosti pojedničnih radnih grupa, mjerenu kroz broj održanih sastanaka, i u konačnom, učinaka i ostvarenih rezultata u dosadašnjem radu. Podaci su prikupljeni za period od dana formiranja radnih grupe za pojedinačna pregovaračka poglavlja do marta 2016.godine, i to za 16 ministarstava, 14 agencija, 5 fondova, 7 zavoda, 15 uprava i 58 ostalih institucija (direkcije, instituti, centri, sudovi, itd), koji imaju predstavnike u radnim grupama. Ukupan iznos sredstava koje su ovi organi javnog sektora uplatili svojim delegiranim predstavnicima u radnim grupama od marta 2012. do marta 2016. godine, po podacima koje je CGO dobio, iznosi 441.235,16 EUR. Podaci ukazuju na nepostojanje jasnih i precizno definisanih kriterijuma na bazi kojih se određuju izdvajanja za članove/ce radnih grupa, šefove/ice radnih grupa i koordinatore/ke podgrupa. Stoga je CGO pripremio i preporuke kako bi se ovaj sistem bolje uredio i time svi članovi/ce stavili u isti položaj, ali i bili procijenjeni po svom učinku.

More...

0.00 €

The first seven years of Montenegrin negotiations with the EU

Prvih sedam godina crnogorskih pregovora sa EU

Author(s): Daliborka Uljarević,Miloš Vuković / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; EU; EU accession; integration; negotiations; first seven years;

Pregovori Crne Gore o pristupanju Evropskoj uniji (EU) počeli su 29. juna 2012. godine u skladu sa novim pristupom Evropske unije koji stavlja težište na vladavinu prava. To podrazumijeva otvaranje i zatvaranje pregovora sa dva ključna poglavlja – 23 (Pravosuđe i temeljna prava) i 24 (Pravda, sloboda i bezbijednost). Sedam godina kasnije, Crna Gora je otvorila 32 od 33 pregovaračka poglavlja, od kojih su samo tri privremeno zatvorena – 25 (Nauka i istraživanje), 26 (Obrazovanje i kultura) i 30 (Vanjski odnosi), uz napomenu da u poglavljima 25 i 26 EU praktično nema pravnu tekovinu pa nijesu ni postojala mjerila, a za poglavlje 30 je trebalo usvojiti jedan akcioni plan.

More...

0.00 €

European money for Montenegrin's path to the EU

Evropski novac za crnogorski put u EU

Author(s): Radoš Mušović / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; EU; EU accession; integration; money; finances; IPA;

U cilju ispunjavanja kriterijuma za članstvo i pružanja podrške zemljama kandidatima i potencijalnim kandidatima, Evropska unija je 2006. godine grupisala sve programe podrške u jedan sveobuhvatni instrument - Instrument pretpristupne podrške (IPA). U okviru ovog programa Crna Gora, ali i druge države koje streme članstvu u EU, dobijaju finansijsku, tehničku i ekspertsku pomoć za projekte institucija i drugih subjekata kako bi dinamizirali reforme i poboljšali životni standard građana. Jedan od manjih, iako veoma vidljivih, korisnika IPA programa u Crnoj Gori su i organizacije civilnog društva (OCD) i to kroz Evropski instrument za demokratiju i ljudska prava (EIDHR), Instrument za podršku civilnom društvu (CSF), Program za profesionalizaciju medija i prekogranične programe (CBC) sa Srbijom, Albanijom, Bosnom i Hercegovinom, Kosovom, a ranije i sa Hrvatskom, i sada i trilateralne programe. Ova studija pruža uvid u podršku civilnom društvu u okviru gore pomenutih instrumenata u periodu od 2012. do 2019. godine, odnosno u prvih sedam godina pregovora između Crne Gore i EU. Radi razumijevanja pozicije civilnog društva u korišćenju IPA fondova i omjera tih sredstava koji im je zaista na raspolaganju, dat je i osvrt na finansiranje projekata ministarstava iz ovih fondova. Važno je napomenuti da studija ne uključuje pregled finansiranja civilnog društva u Crnoj Gori iz programa kao što su Evropa za građane, Erasmus +, Kreativna Evropa, Horizont 2020, kao i regionalnih i globalnih EIDHR i IPA programa, kao i servisnih ugovora zbog iznimno malog broja projekata u kojima su crnogorske organizacije nosioci projekata iako u njima partnerski učestvuju. Takođe, ne uključuje donacije koje su raspodijeljene kroz indirektno upravljanje sredstvima iz IPA fondova kojima upravlja Ministarstvo finansija Crne Gore odnosno Direktorat za finansiranje i ugovaranje sredstava EU (CFCU) osim prekogranične saradnje Crna Gora-Albanija i Crna Gora-Kosovo u okviru IPA II.

More...

0.00 €

Negotiation structure in Montenegro and comparative experiences - have we found the best model?

Pregovaračka struktura u Crnoj Gori i komparativna iskustva – jesmo li pronašli najbolji model?

Author(s): Vladimir Vučković,Daliborka Uljarević / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; EU; EU accession; integration; negotiations; structure;

Crna Gora, kao zemlja kandidat za članstvo u Evropskoj uniji (EU), za kratko vrijeme, pozicionirala se kao “lider u procesu evropskih integracija” na zapadnom Balkana. Tokom sedam godina pregovora, Crna Gora je otvorila 29 pregovaračkih poglavlja, dok je tri privremeno zatvorila. Proces pregovora traje značajno duže nego što je to bio slučaj sa drugim državama članicama što otvara, između ostalog, i pitanje osvrta na pregovaračku strukturu. Sama pregovaračka struktura nije doživjela veće promjene tokom sedam godina, a što bi se moglo razmotriti u nastupajećem periodu imajući u vidu usložnjavanje procesa i izostanak očekivanih rezultata. Kao podstrek tome, ova studija daje uvid kako u pregovaračku strukturu Crne Gore, tako i u neke druge i to iz država koje se ili nalaze u procesu pristupnih pregovora (Srbija je država kandidat za članstvo u EU) ili su uspješno završili pregovarački proces (Hrvatska i Slovenija su 2013, odnosno 2004, postale punopravne članice EU), a sa kojima je Crna Gora nekad dijelila isti pravni sistem.

More...

0.00 €

Montenegro and the EU: the role and importance of the media in the process of European integration

Crna Gora i EU: uloga i značaj medija u procesu evropskih integracija

Author(s): Maja Vujašković Đureinović / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; EU accession; integration; media; role;

Pristupanje jedne države Evropskoj uniji predstavlja ispunjenje jednog od njenih najvažnijih spoljnopolitičkih ciljeva. Važnu ulogu u tom procesu imaju mediji, kao glavni komunikacioni kanal, sa zadatkom da svojim izvještavanjem informišu građane/ke o aktivnostima domaćih i evropskih institucija tokom procesa pridruživanja. Njihova ne manje značajna uloga je i da, edukujući građane/ke o različitim aspektima Evropske unije, njihovu podršku članstvu učine legitimnom i da ih pripreme za prava i obaveze koje proističu iz članstva. Kako bi se tokom procesa integrisanja dobila povratna informacija od javnosti, potrebno je putem evropeizacije javnog prostora kreirati uslove za otvoreni dijalog u kojem će, pored medija, učestvovati i drugi akteri ovog procesa, kakvi su političke partije, Vlada, akademski krugovi i organizacije civilnog društva. Obavljajući tu ulogu, mediji moraju osnaživanjem svojih kapaciteta osigurati da ne budu instrumentalizovani za poslovnu i političku propagandu izvjesnih subjekata. Uloga medija u procesu pridruživanja, u ovoj publikaciji, posmatraće se u okviru sfere javnog informisanja Crne Gore, kao studije slučaja, uz osvrt na isti fenomen u procesu evropskih integracija zemalja centralnoistočne Evrope i zemalja zapadnog Balkana.

More...

0.00 €

How does the European Parliament see Montenegro in the EU accession process?

Kako Evropski parlament vidi Crnu Goru u procesu pridruživanja EU?

Author(s): / Language(s): Montenegrine

Keywords: Montenegro; EU; EU accession; integration; EU parliament;

Crna Gora je zemlja kandidatkinja za punopravno članstvo u Evropsku uniju i zemlja koja je posljednje dvije decenije doživjela brojne transformacije. Crna Gora je dugo sublimirala dva strateška pravca. Jedan pravac koji je recidivjednopartijskog sistema, a kojije afirmisao ksenofobičnu sliku stvarnosti i bio osnova za bujanje nacionalizama i šovinizama, i drugi pravac koji je pretpostavljao otvaranja društva i prihvatanje vrijednosti razvijenih demokratija. U posljednjoj deceniji XX vijeka dominantan izraz crnogorske aktuelne politike bio je prvi pravac, dok su ideju otvorenosti i građanskih vrijednosti nosili opoziciono orijentisani independistički krugovi, tada u ozbiljnoj manjini. Na samom početku XXI vijeka, Crna Gora i definitivno utemeljuje evropske integracije kao neupitan strateški cilj. Danas, na crnogorskoj političkoj, pa skoro i društvenoj sceni, ne postoji niko ko osporava ovo opredjeljenje države i mogućnosti stvaranja funkcionalne demokratije na zahtjevnom putu integracija. Građani i građanke u Crnoj Gori dominantno vjeruju da su ekonomski prosperitet zemlje, kao i njihov ukupni napredak vezani za Evropu. No, put do punopravnog članstva je težak, dug i neizvjestan. Borba za izgradnju funkcionalne demokratije u Crnoj Gori, zasnovanoj na vladavini prava, biće i mukotrpan proces raskidanja sa mnogim opterećenjima prošlosti, a prvenstveno političko-finansijskim monopolima. A da bi taj naš put bio konačno uspješan i da bi razvili sposobnost da odgovorimo izazovima koji su pred nama, prvenstveno nam je potrebno znanje. Ova publikacija je mali doprinos znanju o Evropskom parlamentu i njegovim izvedenim stanjima. Crnogorski građani i građanke moraju shvatiti da je proces integracija i proces prenošenja državnog suvereniteta na evropske institucije. To zahtijeva i kontinuirano obrazovanje svakog našeg građanina i građanke ponaosob o pravima i obavezama koji proizilaze iz članstva, kao i institucijama koje sada oblikuju politike EU a u kojima će i naši građani i građanke učestvovati kada budemo punopravni član tog kluba. Evropska unija je živ organizam, koji se razvija u odnosu na razne okolnosti koje prate razvoj država članica i međunarodnih odnosa u svoj njihovoj složenosti. Unija će sigurno biti drugačija nakon prevazilaženja ekonomske krize sa kojom se trenutno bori. Novo iskustvo će donijeti nove potrebe razvoja, unaprijeđenje institucionalnog okvira i potrebu bržeg zaokruživanja evropskog prirodnog prostora u koji spadaju i zemljejugoistočne Evrope. Razvoj znanja je nezaobilazan i temeljan uslov bržih integracija i uspostavljanja funkcionalne demokratije, a ova publikacija ima namjeru da doprinese boljem razumijavanju određenih aspekata tih procesa. Samo oni koji shvate da su znanje i demokratija procesi moći će da prepoznaju smjerove sopstvenog i društvenog razvoja.

More...