Koliko su (ne)transparentne crnogorske lokalne samouprave? - Analiza transparentnosti rada 23 lokalne samouprave u Crnoj Gori
How (in)transparent are Montenegrin local governments? - Analysis of the transparency of the work of 23 local governments in Montenegro

Author(s): Mira Popović
Contributor(s): Daliborka Uljarević (Editor)
Subject(s): Politics, Governance, Corruption - Transparency - Anti-Corruption
Published by: Centar za građansko obrazovanje (CGO)
Keywords: Montenegro; municipalities; local self-governance; corruption; transparency;
Summary/Abstract: Sistem javne uprave u Crnoj Gori decenijama prolazi kroz reformske zahvate sa ciljem usklađivanja sa najboljim evropskim standardima i praksama a koji treba, između ostalog, da učine javnu upravu pristupačnijom građanima i građankama. Važan parametar unaprijeđenja rada javne uprave predstavlja i transparentnost, koja je i u fokusu ovog istraživanja. U procjeni nivoa transparentnosti lokalnih samouprava izabrane su dvije tačke presjeka. Prva je provjera načina rješavanja lokalnih samouprava i njihovog jednogodišnjeg učinka u rješavanju po zahtjevima za slobodan pristup informacijama, uz postupke po žalbama koje su nastali kao rezultat pokrenutih i po stranku nepovoljno riješenih slučajeva, uključujući i one koje se odnose na ćutanje uprave, pa su shodno Zakonu o slobodnom pristupu informacijama ovi podaci i traženi od svih lokalnih samoupravama. Druga tačka presjeka je procjena u kojoj mjeri sajtovi 23 lokalne samouprave u Crnoj Gori sadrže informacije koje moraju biti dostupne građanima i građanskama prema odredbama člana 12. Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Transparentnost rada lokalnih samouprava u Crnoj Gori hronično predstavlja jednu od slabijih tačaka sistema. Visok je stepen tolerancije na nepoštovanje odredbi Zakona o slobodnom pristupu informacijama od strane nadležnih organa, brojna su i različita tumačenja istih odredbi ovog Zakona od strane službenika koji rješavaju po zahtjevima, a uočljiva su i neadekvatna kadrovska rješenja uz sve učestalije ćutanje uprave. Sve to uzrokuje veliki broj žalbi upućenih Agenciji za zaštitu ličnih podataka i slobodan pristup informacijama, a koja i sama uslijed manjka kadrova, ima problem da u razumnom roku rješava predmete. Posljednje izmjene i dopune Zakona o slobodnom pristupu informacijama koje su dodatno ograničile pristup informacijama i zatvorile sistem dajući diskreciono pravo rukovodiocima organa da dokumenta označavaju poslovnom ili poreskom tajnom, bez predviđanja roka u kojem ističu razlozi za ograničavanje pristupa informacijama, posljedično jačaju kumulativno prilično nizak stepen transparentnosti rada lokalnih samouprava. Strategija reforme javne uprave u Crnoj Gori 2016-2020 prepoznaje smanjen nivo transparentnosti u procesima poput sprovođenja javnih nabavki, izrade budžeta i zapošljavanja novih službenika. Na iste probleme ukazuje i Izvještaj Evropske komisije o Crnoj Gori za 2018, kao i Izvještaj o realizaciji Akcionog plana za sprovođenje poglavlja 23 za period januar-jun 2018. Tako su i ključne planirane aktivnosti usmjerene na poboljšanje transparentnosti u procesu planiranja, donošenja akata i njihovom sprovođenju uz poštovanje principa participativnost i ustanovljavanje transparentne procedure o javnim nabavkama u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama I Monitoring izvještaj SIGMA-e o Crnoj Gori opominje na problem nedostupnosti podataka o zaposlenim i njihovim zaradama, a što je dio proaktivnog objavljivanja podataka. Ovaj papir daje presjek stanja kroz posmatrane parametre uz osnovne smjernice kako prevazići neke od identifikovanih problema koji se odnose na (ne)transparentnost lokalnih samouprava. Prvi dio se odnosi na način rješavanja organa lokalnih samouprava i pregled podataka dobijenih po osnovu zahtjeva poslatih lokalnim samoupravama, nakon čega je detajnije obrađena dostupnost podataka na sajtovima opština u odnosu na primjenu člana 12. Zakona o slobodnom pristupu informacijama. Iz toga su izvedeni zaključci i ključne preporuke za unapređenje postojećeg sistema.

• Details
• Contents