Pravna regulacija životnih zajednica istog spola u Hrvatskoj, Sloveniji, Srbiji i Bosni i Hercegovini
Legal regulation of the same sex living communities in Croatia, Slovenia, Serbia and Bosnia and Herzegovina
Contributor(s): Boris Krešić (Editor)
Subject(s): Social Sciences, Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Civil Law, Human Rights and Humanitarian Law, Sociology, Social differentiation, Family and social welfare
Published by: Sarajevo Open Centre
Keywords: same-sex couple; same-sex families; legal regulation; Serbia; Croatia; BiH; Slovenia;
Summary/Abstract: Razvoj prava istospolnih partnera u Evropi se odvijao od potpunog nepriznavanja istospolnih odnosa do pravnog priznavanja roditeljstva istospolnim parovima. Odnosno od nepriznavanja istospolnih zajednica, pa sve do omogućavanja istospolnim partnerima da usvoje djecu. Pravilo koje je zajedničko svim savremenim državama jeste činjenica da su sve osobe jednake pred zakonom. Promjene u strukturi i konceptu porodičnih odnosa, posljedica su brze i neprestane evolucije porodice kao jedinke društva, te razvijanje načela individualizma i liberalizma u ličnim odnosima pojedinaca u društvu. U modernom društvu stalno se dešavaju brojne i raznovrsne promjene, od kojih su neke vrlo značajne i pomalo neočekivane, ako ne u smislu njihovog sadržaja i posljedica, onda, svakako, u pogledu brzine nastupanja i razvoja događaja koji tome prethode, ili ih simultano prate. Ovakav trend nije zaobišao ni važne društvene i pravne ustanove kakve su porodica, odnosno brak. Od kraja XX. vijeka nastupile su radikalne promjene u odnosu društva i države prema ovim kategorijama, naročito u smislu napuštanja isključivosti tradicionalnog koncepta braka i porodice i uvođenja u pravni poredak novih oblika životnih zajednica. Širi okvir ovakvog razvoja događaja, u značajnom dijelu ima svoje izvorište u individualističkoj filozofiji i na njoj zasnovanoj afirmaciji individualnih prava i sloboda. Danas je u većini zemalja istospolnim parovima dozvoljeno zaključenje životnog ili registrovanog partnerstva. Pri regulisanju pravnog režima u vezi sa istospolnim zajednicama, postavlja se pitanje prihvatljivosti takve regulacije sa aspekta morala društva. S druge strane, donošenje zakonodavnih akata o ovoj materiji, ponajprije zavisi i od političke klime koja trenutno vlada u predstavničkim tijelima.
Series: SOC - Ljudska prava
- Print-ISBN-13: 978-9958-536-41-0
- Page Count: 70
- Publication Year: 2015
- Language: Bosnian
UVOD
UVOD
(INTRODUCTION)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Civil Law, Human Rights and Humanitarian Law
- Page Range:7-8
- No. of Pages:2
- Keywords:introduction; legal regulation; same sex couples;
ZAJEDNICA ŽIVOTA OSOBA ISTOG SPOLA U REPUBLICI HRVATSKOJ
ZAJEDNICA ŽIVOTA OSOBA ISTOG SPOLA U REPUBLICI HRVATSKOJ
(COMMUNITY LIFE OF SAME-SEX IN CROATIA)
- Author(s):Radenko Jotanović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Civil Law, Human Rights and Humanitarian Law, Sociology, Family and social welfare
- Page Range:9-26
- No. of Pages:18
- Keywords:same sex couples; same-sex families; legal regulation; croatia;
- Summary/Abstract:U Republici Hrvatskoj je donesen zakon kojim se reguliše zajednica života lica istog spola. Radi se o Zakonu o životnom partnerstvu osoba istog spola (u nastavku teksta Zakon), koji je na snazi od 5.8.2014. godine.5 Ovaj zakon je usvojio Hrvatski sabor na zasjedanju održanom 15.7.2014. godine sa 89 glasova „za“ i 16 glasova „protiv“. Na taj način je, pored bračne i vanbračne zajednice, koja je regulisana Obiteljskim zakonom,6 priznato i životno partnerstvo i neformalno (de facto) životno partnerstvo kao zajednice koje predstavljaju porodični život. Praktično to znači da se obje porodične zajednice, (van)bračna i (neformalno) životno partnerstvo, tretiraju na jednak način.
ZAJEDNICA ŽIVOTA OSOBA ISTOG SPOLA U REPUBLICI SLOVENIJI
ZAJEDNICA ŽIVOTA OSOBA ISTOG SPOLA U REPUBLICI SLOVENIJI
(COMMUNITY LIFE OF SAME-SEX IN THE REPUBLIC OF SLOVENIA)
- Author(s):Mirna Alibegović
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Civil Law, Human Rights and Humanitarian Law, Sociology, Family and social welfare
- Page Range:27-39
- No. of Pages:13
- Keywords:same sex couples; same-sex families; legal regulation; slovenia;
- Summary/Abstract:U Evropskoj konvenciji za zaštitu ljudskih prava i temeljnih sloboda, svakom čovjeku se garantuje pravo na poštovanje privatnog i porodičnog života, muškacima i ženama, koji su zreli za brak, garantuje se pravo na brak i pravo na zasnivanje porodice bez konkretnog navođenja uslova da je riječ o braku između muškarca i žene. Nadalje, u Evropskoj konvenciji se bez ikakvih restrikcija jasno navodi da je uživanje prava i sloboda iz konvencije zagarantovano svakom čovjeku, bez diskriminacije na osnovu spola, rase, boje kože, jezika, vjere, političkog ili drugog mišljenja, nacionalnog ili socijalnog porijekla, povezanosti sa socijalnom manjinom, imovine, rođenja, ili bilo koje druge okolnosti.
ZAJEDNICA ŽIVOTA OSOBA ISTOG SPOLA U REPUBLICI SRBIJI
ZAJEDNICA ŽIVOTA OSOBA ISTOG SPOLA U REPUBLICI SRBIJI
(COMMUNITY LIFE OF SAME-SEX IN THE REPUBLIC OF SERBIA)
- Author(s):Darko Radić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Civil Law, Human Rights and Humanitarian Law, Sociology, Family and social welfare
- Page Range:40-49
- No. of Pages:10
- Keywords:same sex couples; same-sex families; legal regulation; serbia;
- Summary/Abstract:U pozitivnom pravu Republike Srbije, brak se određuje kao zakonom uređena zajednica života žene i muškarca. Ovakav stav zakonodavca, odnosno nastojanje da se institut braka definiše, ima svoje uporište u moralnim normama i duboko ukorijenjenom sistemu pravno-političkih vrijednosti, odnosno oslanja se na domaću pravnu tradiciju.
PRAVA OSOBA ISTOSPOLNE ORIJENTACIJE U BOSNI I HERCEGOVINI
PRAVA OSOBA ISTOSPOLNE ORIJENTACIJE U BOSNI I HERCEGOVINI
(RIGHTS OF HOMOSEXUAL PERSONS IN BOSNIA AND HERZEGOVINA)
- Author(s):Boris Krešić
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Civil Law, Human Rights and Humanitarian Law, Sociology, Family and social welfare
- Page Range:50-61
- No. of Pages:12
- Keywords:homosexuality; same-sex families; legal regulation; human rights; BiH;
- Summary/Abstract:Istospolna zajednica nije priznata u pravnom sistemu Bosne i Hercegovine. Legalizacija istospolnih zajednica predstavlja jedan od narednih koraka koje Bosna i Hercegovina mora ispuniti ukoliko se želi pridružiti Evropskoj uniji. Iako zakonodavac istospolnim partnerima ne pruža nikakvu zaštitu, ipak postoje određene oblasti u kojima osobe istospolne orijentacije imaju određena prava.
ZAKLJUČAK
ZAKLJUČAK
(CONCLUSION)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Bosnian
- Subject(s):Gender Studies, Law, Constitution, Jurisprudence, Civil Law, Human Rights and Humanitarian Law, Sociology, Family and social welfare
- Page Range:62-64
- No. of Pages:3
- Keywords:same sex couples; same-sex families; legal regulation; conclusion;
- Summary/Abstract:Brak je oduvijek predstavljao jedan od temelja porodice i predmet interesovanja društva, koje kroz pravnu regulativu nastoji pružiti odgovarajuću pravnu zaštitu, kako bračnim supružnicima, tako i braku kao instituciji. Međutim, reforme u nacionalnim zakonodavstvima, normativni akti međunarodne zajednice, naročito Evropske unije, kao i opšte prilike u savremenom društvu determinisali su značajne promjene. U gotovo svim savremenim pravnim sistemima, partnerima iz vanbračnih zajednica su priznata određena prava i dužnosti, što je odgovor na sve veći broj vanbračnih porodica. S druge strane, ukidanje diskriminacije na osnovu seksualne orijentacije i sve značajniji uticaj udruženja LGBT osoba, rezultirali su priznavanjem određenih prava i partnerima iz istospolnih zajednica. U nekim zemljama se otišlo i dalje od toga, pa se istospolnim partnerima dozvoljava zaključenje braka, usvajanje djece, medicinski asistirano roditeljstvo itd.