We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.

Download

Michel Borwicz: między Polską a Francją, między literaturą a historią

Author(s): Judith Lyon-Caen / Language(s): Polish Issue: 13/2017

Michał Borwicz was a Polish poet, prose writer, and a publicist of Jewish origins. During the Nazi occupation he was resettled to the Lvov getto, and in the years 1942–1943 he was imprisoned in the Janowska concentration camp. He managed to escape and next he was active in the resistance movement. After the war as a director of the Jewish Historical Commission in Kraków he tried to collect and publish testimonies of the Holocaust survivors. In 1947 he decided to emigrate to France. In 1953 Borwicz defended his doctoral dissertation at the Sorbonne. The dissertation was published the same year. It presents writings of people “condemned to death” under Nazi occupation, and is considered a pioneer study of literature and writing practices in the camps and ghettos. Unfortunately the singularity of the author and the strength of his work are still underestimated.

More...

Download

„Czarna, ogromna chmura wisi nad nami i na pewno spadnie…” Żydzi w miastach i miasteczkach Generalnego Gubernatorstwa wobec wiadomości o akcji „Reinhardt”

Author(s): Maria Ferenc Piotrowska / Language(s): Polish Issue: 13/2017

This article regards the existential experience of Holocaust victims and the psychological and cognitive mechanisms in confrontation with the first news about the functioning of the death camps. It analyzes the testimonies of Jews from over 40 towns and small towns in the General Government regarding the gradual influx of news about the Holocaust and the consequent reactions. Initially, the hearsay came mostly from afar, and then from increasingly close localities. The Poles were the source of that (imprecise) information about the lot of the deported Jews, while in certain localities appeared escapees from the death centers who gave accounts of what they had witnessed. That hearsay and those testimonies met with different reactions – from despair, through denial, suppression, and resignation, to attempts to save one’s life. This article devotes special attention to a reflection on the possibility of death of oneself and one’s family as well as the phenomenon of denial and pushing the news about the Holocaust away from oneself.

More...

Download

„Zaprowiantowanie obozu jest podobno wzorowe…” Wiedza więźniów getta łódzkiego na temat ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem

Author(s): Adam Sitarek / Language(s): Polish Issue: 13/2017

Information about the extermination conducted in the Chełmno nad Nerem death center reached the Łódź ghetto in the spring of 1942. An important link in the information transmission chain was Grabów, reached by the first escapees from Chełmno. Rabbi Jakub Szulman played a large role as he started sending letters with information about the crime obtained from the escapees. The letters he wrote reached Łódź together with people resettled from the provincial ghettos of Wartheland, from whom the Łódź ghetto residents heard a confirmation of the information about the purpose of the Chełmno nad Nerem center. The information flow was also affected by the information blockade campaign conducted by the Germans followed by a misinformation campaign regarding the actual lot of the people deported to Chełmno.

More...

Download

Anatomia donosu ks. Stanisława Trzeciaka na ks. Tadeusza Pudra

Author(s): Jan Grabowski,Dariusz Libionka / Language(s): Polish Issue: 13/2017

The materials presented in the article include documentation of the German Special Court (Sondergericht) in Warsaw proceedings against Tadeusz Puder, a Catholic priest of Jewish origin arrested by the Gestapo in the spring of 1941. His imprisonment was a consequence of a denunciation made by Fr. Stanisław Trzeciak, one of the leading Polish anti-Semites. Sentenced to several months in prison, Puder managed to escape from the prison hospital in autumn 1942 and survive in hiding. He died a few days after the liberation of Warsaw in a car accident. Despite the cooperation with the German security police, Trzeciak was among the victims of mass executions during the Warsaw Uprising in August 1944. The introduction of the article presents a broader context of Trzeciak’s anti-Semitic activity and the reasons for his personal hatred for Puder, as well as unknown details of collaborative attempts in the first months of German occupation.

More...

Download

Czy Zagłada jest ich historią, czy naszą? (Plaidoyer w przedmiocie ustanowienia w Polsce miejsca pamięci poświęconego Zagładzie)

Author(s): Jan Tomasz Gross / Language(s): Polish Issue: 13/2017

Kiedy mówimy o polskiej historii, to można od biedy dopuścić – nie łamiąc konwencji poprawnego posługiwania się językiem – że bierzemy pod uwagę przede wszystkim (wyłącznie?) losy polskiej ludności. W tym sensie polska historia byłaby po prostu opowieścią o Polakach. Ale już historii Polski w ten sposób opowiedzieć się nie da.

More...

Download

O Rejwachu Mikołaja Grynberga

Author(s): Marek Zając / Language(s): Polish Issue: 13/2017

Zacząć muszę od wyznania osobistego. Tak jak przydarzyć się może niespełniona miłość – tak zdarza się niespełniona przyjaźń. Pozornie wszystko zdaje się sprzyjać zadzierzgnięciu mocniejszych więzów. Od początku rozumiecie się wpół słowa i buzuje międzyludzka chemia, jednak ziarno przyjaźni pada między ciernie codzienności. W natłoku obowiązków raz po raz zapominasz, że miałeś zadzwonić. Tysiąc razy obiecujesz sobie, że tym razem już na pewno się spotkacie i przegadacie w końcu kilka dobrych godzin, jak stary przyjaciel ze starym przyjacielem – a potem znowu szukasz nowego terminu. Tak mijają miesiące i lata, a przyjaźń wciąż nie wyszła poza fazę embrionalną. Kiedy przez przypadek się spotykacie, witasz się z przesadną serdecznością, ale w głębi duszy czujesz ukłucie żalu i zawodu względem samego siebie.

More...

Download

Akcja „Reinhardt” w świetle najnowszej niemieckiej literatury przedmiotu

Author(s): Stephan Lehnstaedt / Language(s): Polish Issue: 13/2017

Akcja „Reinhardt” to niemieckim określenie maskujące, za którym kryje się wymordowanie w latach 1942–1943 co najmniej 1,8 mln Żydów w obozach zagłady w Bełżcu, Sobiborze i Treblince. Spośród Żydów skierowanych do tych obozów przeżyło mniej niż 150 osób. Dwie z nich to ocaleni z Bełżca, pozostali zaś mniej więcej po połowie przeszli przez obozy zagłady w Sobiborze i Treblince. Prawie wszyscy wyjechali po wojnie z Polski – do Izraela albo do Stanów Zjednoczonych.

More...

Download

Wreszcie w kalendarzu? Tereziński obóz rodzinny w Auschwitz-Birkenau w czeskiej świadomości historycznej

Author(s): Michal Frankl / Language(s): Polish Issue: 13/2017

W kwietniu 2017 r. czeska Izba Poselska przyjęła nowelizację ustawy o świętach państwowych, w której 9 marca – rocznica masowego mordu więźniów terezińskiego obozu rodzinnego w Auschwitz-Birkenau w 1944 r. – została zakwali fikowana jako ważny dzień. W ten symboliczny sposób czescy posłowie chcą zamknąć długi okres, gdy owo przerażające wydarzenie, uznane za największe popełnione jednorazowo morderstwo czechosłowackich obywateli podczas drugiej wojny światowej, odsuwane było na margines czeskiej świadomości historycznej. Posłowie jednocześnie dodali do czeskiego kalendarza, jako wspomnienie „drugiego oporu” 18 czerwca, rocznicę „bohaterskiej” walki zabójców Reinharda Heydricha przeciwko Waffen SS i Gestapo, i jednocześnie oficjalnie potępili ludobójczą przemoc; ludobójstwem nazwali również prześladowanie Ormian w imperium osmańskim podczas pierwszej wojny światowej.

More...

Download

Rūta Vanagaitė, obywatelka, która zadała pytanie. Mit bohatera narodowego a „prawda historyczna”

Author(s): Natalia Judzińska / Language(s): Polish Issue: 13/2017

Na początku 2016 r. w Litwie, za sprawą książki Rūty Vanagaitė Mūsiškiai, rozpoczęła się głośna debata publiczna dotycząca współudziału Litwinów w Zagładzie. Szerszy kontekst debaty wprowadza i przybliża Agnieszka Stawiarska w artykule Potrząsnąć społeczeństwem. O znaczeniu dla Litwy książki Rūty Vanagaitė Mūsiškiai. W licznych relacjach prasowych Vanagaitė porównywana była do Jana Tomasza Grossa, czy wręcz nazywana „litewskim Grossem”, zestawiana z Timothym Snyderem, oskarżana o finansowanie zarówno z Rosji, jak i z Izraela, zarzucano jej „nastawienie antylitewskie”, próbowano śledzić jej „pochodzenie”.

More...

Download

Jezuita czasu wojny

Author(s): Michał Czajkowski / Language(s): Polish Issue: 13/2017

Ksiądz Franciszek Ilków-Gołąb z diecezji opolskiej, zmarły w roku 1978, bardzo przystojny do starości, od roku 1949 wykładał teologię moralną także w Wyższym Seminarium Duchownym we Wrocławiu, gdzie również ja miałem radość słuchać jego wykładów. Przypomnę jeden przykład, jak próbował nas uwrażliwić na ewangeliczną prawdę, że osoba jest ważniejsza od prawa: przyniósł na wykład egzemplarz najnowszego numeru czasopisma dla księży „Homo Dei”, w którym pisano o proboszczu nakazującym pochować matkę zmarłą przy połogu na cmentarzu parafialnym, a jej dziecko za płotem, gdyż noworodka nie zdążono ochrzcić...

More...

Download

„Gdy rozbolały mnie zęby, poszedłem do pani L.”

Author(s): Mirosław Bałka / Language(s): Polish Issue: 13/2017

Pani L. to Lidia Wolańska, wtedy młoda dentystka. Mieszkała w domu należącym do rodziny Perechodników w Otwocku na rogu ulic Kościelnej i Kościuszki, tam też prowadziła swoją działalność stomatologiczną.

More...

4.50 €

Preview

Around the Bloc: Ethnocosmology, Beekeeping Museum Beckon Tourists to Lithuania

Author(s): TOL TOL / Language(s): English Issue: 04/10/2018

Meanwhile, genocide museum in Vilnius is criticized for failing to present the Holocaust in an appropriate way.

More...

18.00 €

Preview

TRADITION AND SUBVERSION IN IMRE KERTÉSZ’S WORK

Author(s): Zsuzsanna Varga / Language(s): English Issue: 2/2004

This article offers a complement to previous readings of Kertész’s Nobel-Prize winning novel Fateless and his other significant fiction The Failure. While previous critics of these key texts often read Kertész’s representation of the Holocaust experience in the context of twentieth century European history or that of his personal biography, and The Failure in the context of the author’s own experience of authorship in Hungary in the 1970s and 1980s, this essay argues for his indebtedness to the classic nineteenth century topos and genre of the Bildungsroman and to the genre of Künstlerroman. While in Fateless, the structural elements of the plot redeploy the elements of the Bildungsroman, its fundamental indebtedness to the modernist concept of the contingency of plot, action and character, and the essentially postmodernist contention about the futility of knowledge display a degree of tension in the text. The Failure also explores the well-known late-nineteenth century topos of the Künstlerroman and the representation of literary authorship. Studies about Kertész’s work, the article suggests, could be further expanded by exploring the relationship between Kertész’s work and different Hungarian literary traditions.

More...

18.00 €

Preview

KERTÉSZ AMONG THE GERMANS

Author(s): Peter Bergmann / Language(s): English Issue: 2/2004

Imre Kertész’s current role in the German debate about the Holocaust is contrasted to the reception of Daniel Jonah Goldhagen, the influence of György Lukács, and the prominence of Martin Walser. Kertész’s popularity in Germany dovetailed with that of Goldhagen, but whereas the latter’s impact was fleeting, Kertész has become a guardian of Holocaust memory in Germany. While Goldhagen repudiated past German culture, Kertész is both a survivor of the Holocaust and champion of a lost Central European Jewish-German culture, in the tradition of Wagner, Nietzsche, and Thomas Mann. In this capacity he serves as an anti-Lukács, reviving or rather honoring a lost cosmopolitan tradition. Both Kertész and Walser capture the adolescent confusion, but the message and cosequences of Kertész’s camp experiences of 1944 and 1945 and Martin Walser’s autobiographical account of the same years in the Hitler Jugend are starkly different. In the present German dialogue on the Holocaust, Kertész’s language of homelessness acts as an antedote to Walser’s cult of the Heimat.

More...

18.00 €

Preview

THE TREMOR OF CAIN: RETURN OF THE DEPORTED TO HUNGARY

Author(s): Alice Freifeld / Language(s): English Issue: 2/2004

Imre Kertész was among the 82,000 Hungarian Jews who returned in 1945. The transition from camp to home, the adjustment fom adolescent trauma to adult life is only hinted at in his works. This paper situates Kertész in the identity crisis of the immediate postwar period. The confusion of displaced identities in the aftermath of WWII, prompted psychologist Erik Erikson to universalize the adolescent identity crisis as a central contemporary problem. In Hungary not only Jews but the entire society was reforging identities. Borders were porous, so were political and religious affiliations. Kertész’s identity was defined, at least in a negative way, by the Holocaust: as a Jew without being a Jew, as a survivor when it was best to keep quiet. He lived in the constant of the world of Buchenwald and of Stalinist Hungary, with their constricted options and ideological imperatives fashioned upon twisted idealisms. His recreation of the Holocaust in Fateless and of the existentialist experience of living with memory in Kaddish, has made for disquieting reading abroad, as well. In ignoring heroic clichés he has transgressed the identity of victim and victimizer.

More...

18.00 €

Preview

NARRATIVES AND FRAGMENTS: IMRE KERTÉSZ AND LÁSZLÓ MÁRTON

Author(s): László Bengi / Language(s): English Issue: 2/2004

In this essay, I interpret two Hungarian novels from the field of Holocaust literature concentrating upon the problems of representation. I argue that neither Kertész nor Márton can avoid facing the question whether the challenges of remembering and representation can be bound and reflected in a literary form. Past events are repeatedly narrated in present tense in both novels. For Márton, the fragments of narration do not constitute a story, and the invasion of imaginative elements provokes the conventional frames of depicting historical facts in an epistemological horizon. On the other hand, in Fateless storytelling emphasises the inconceivable character of the Holocaust, and Kertész’s work sheds light on philosophical paradoxes beyond epistemology. In this sense these two novels prove to be different but connected forms of Holocaust literature.

More...

Download

Historiografia polska przełomu XX/XXI stulecia wobec Zagłady Żydów oraz stosunków polsko-żydowskich. Zarys problematyki

Author(s): Elżbieta Rączy / Language(s): Polish Issue: 15/2017

This article is devoted to Polish historiography of the turn of the 20th and 21st centuries concerning the Extermination of Jews and Polish-Jewish relations. It presents the works of both Polish historians and representatives of other scientific disciplines published in Poland and abroad and the Polish translations of foreign scientists’ works. Nevertheless, the article is mainly focused on the output of Polish historians because their contribution thereto is the greatest. Since the end of the 20th century, many works devoted to the Extermination of Jews to a greater or lesser extent have been published. These include both works giving the general outlook of the preparatory measures and mechanism of extermination of the Jewish population during the II World War and regional studies concerning the extermination of Jewish population in individual regions or localities in Poland under German occupation. The biographies of persons who affected the lives of thousands of people (not only the perpetrators of crimes but also the employees of Jewish administration) have been published, too. The latter has given rise to a discussion among historians as to the attitude of Jewish leaders towards their fellow-citizens and the invader’s authorities. These publications also depict issues related to various activities undertaken by the Jewish authorities (both civil administration and ghetto police), which have been discussed by Polish historians. One of the continuous concerns of Polish historians is the issue that has been studied since the end of the German occupation (penal liability of the perpetrators of crimes, the functioning of ghettos, extermination camps, labour camps and concentration camps, and the lot of Jews who were kept and murdered there). Only recently the issues pertaining to the Jewish resistance movement and the economic factors determining the Extermination of Jews in Poland under German occupation have become the subject matter of discussions and verifications. Since the end of the 20th century, Polish historiography has been much more focused on Polish-Jewish relations during the German occupation. However, studies and articles concerning this issue certainly do not exhaust the subject. Polish historiography is still searching for answers to questions concerning diversified attitudes of the Polish society towards Jewish population during the Holocaust and factors that determined these attitudes. The review of various research concerning the Extermination of Jews and Polish-Jewish relations at the turn of the 20th and 21st centuries accomplished by Polish historians, which is presented in this article, shows that many new documents, memoirs and reports became then the subject matter of scientific examination and analysis, and matters that had long been ignored or consistently not mentioned for different reasons started to be discussed.

More...

18.00 €

Preview

NARRATIVLOSIGKEIT

Author(s): Dávid Kaposi / Language(s): German Issue: 2/2003

Die Studie mit dem Titel Narrativlosigkeit deutet auf die wortwörtliche Übersetzung des ungarischen Titels, Schicksallosigkeit. Das Schreiben ist bestrebt, mit der Annäherungsweise der Narrativen Psychologie die für Texte von Kertész charakteristische Wiedergabetechnik des Holocaust zu untersuchen. Die Hauptthese ist, daß die Schicksallosigkeit – trotz der oberflächlichen Unterschiede und der Absurdität, das Werk als eine Erinnerung zu lesen – in der Handhabung des Themas gewisse Ähnlichkeiten mit den ausgesprochenen Bezeugungen des Holocaust aufweist (oral testimonies). Genau wie die Holocaust-Erinnerungen nach Forschungen der berufenen Autoren bewiesen, so weist auch der Roman von Kertész auf die Unbrauchbarkeit der kulturellen Rahmen und Begriffe dem Holocaust gegenüber hin. Die Studie strebt an, unter anderem anhand der Begriffe von Gefühlen, Identität, Freiheit und Judentum vorzustellen, wie diese durch den Roman ruiniert werden und anknüpfend die Narrative der Narrativlosigkeit aufgebaut wird.

More...

18.00 €

Preview

ENTSCHEIDUNG UND URTEIL

Author(s): ÁGNES PROKSZA / Language(s): German Issue: 2/2003

Der Text versucht, die Doppelheit der Entscheidung und des Urteils, ausgehend von einer der Schlüsselszenen des Romans – der Visite des Lagerarztes –, als eines der Grunddilemmas des Roman eines Schicksallosen aufzuzeigen. Der Unterschied zwischen einer Entscheidung und eines Urteils kann wie folgt dargestellt werden: Die Entscheidung setzt eine gegenwärtige Situation voraus, in der dem Entscheidungsträger kein externes System von Normen oder Kriterien zur Verfügung steht, das ihm beim Entscheidungstreffen helfen könnte. Das Urteil, das aufgrund von vorher bekannten und angenommenen Kriterien gefällt wird, stellt den Gegenpol der Entscheidung dar. Die Schoah wird im Roman aufgefaßt als ein metahistorisches (außerhalb der Geschichte stehendes) und mit externen Maßstäben unmeßbares „Ereignis“, also als der Gegenstand einer Entscheidung. Der Grund dafür liegt einerseits darin – wir können dies mithilfe von anderen Kertész-Texten feststellen –, daß die Schoah nach der Meinung von Kertész die Gültigkeit des externen Normensystems (der Rationalität) aussetzt. Andererseits, wenn wir den Holocaust als ein Teil der Geschichte auffassen, dann wird dieser in Vergessenheit geraten, in dem Sinne, daß die Radikalität der Bedeutung dieses Wortes allmählich verschwindet.

More...

18.00 €

Preview

„VOM HOLOCAUST [...] LÄSST SICH NUR MIT HILFE DER ÄSTHETISCHEN IMAGINATION EINE REALE VORSTELLUNG GEWINNEN“

Author(s): Pál Kelemen / Language(s): German Issue: 2/2002

Der Beitrag verortet die aktuelle Debatte um das Verhältnis der Literatur zu deren Bildlichkeit als Rhetorizität und Materialität als Schrift historisch durch eine Lektüre von den Romanen Kaddisch für ein nicht geborenes Kind, Fiasko und Ich – ein anderer von Imre Kertész. Dabei wird von dem paradigmatischen Modernitätskonzept Walter Benjamins und der Mimesis- und Körperauffassung Adornos ausgegangen. Auf deren anthropologischer Basis werden mögliche Zugänge zum Holocaust als geschichtliches und ästhetisches Ereignis ermessen. In Kertész’ Romanen wird das Verhältnis vom Gedächtnis und implizitem Mediendiskurs der Literatur im Zusammenspiel vom Gedächtnisbild, rhetorischem Bild und schriftlicher Materialität umrissen.

More...