We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Przedmiotem niniejszej publikacji jest określenie znaczenia, jakie posiada dialog w ramach wspólnot politycznych. Ewangelizowanie stanowi obowiązek uczniów Chrystusa, którzy w ten sposób wchodzą w dialog ze światem, przepełniając doczesność wartościami transcendentnymi. Dialogiczna relacja chrześcijanina ze światem jest przedmiotem analiz teologii a także nauk społecznych. Dialogiczność struktur politycznych, ukształtowanych na fundamencie uwarunkowań osobowych, realizuje się nade wszystko w miłości społecznej. Obywatele inwestują w pewnym stopniu swoje zdolności i dobra na poczet wspólnoty. Artykuł jest podzielony na dwie części. Pierwsza z nich zawiera charakterystykę wartości dialogu w realiach społecznych. Przekaz informacji, mający na celu wypracowanie wspólnych rozwiązań, jest uwarunkowany zarówno nauką Chrystusową, jak też powstałą na jej kanwie teologią sytuowaną w ramach rzeczywistości społecznej. Główny temat części drugiej stanowi zagadnienie dialogiczności wspólnot politycznych, wynikającej z dobra wspólnego i miłości społecznej realizowanej w państwie.
More...
W katolickiej nauce społecznej naród jest ujmowany jako społeczność ludzka połączona więzią kulturową. Charakter tej więzi czyni z narodu wspólnotę duchową. Treścią tak rozumianej więzi jest wzajemna miłość członków wspólnoty narodowej. Istnienie narodu postrzegane jest jako zjawisko naturalne, co więcej, konieczne z prawa natury. Bez narodu nie jest bowiem możliwy duchowy rozwój człowieka. Naród jako wspólnota osób jest podmiotem określonego zachowania i działania. Podmiotowość narodu stanowi podstawę jego praw. Katolicka nauka społeczna wskazuje na obowiązek patriotyzmu, który stanowi wyraz sprawiedliwości i miłości, odrzuca natomiast nacjonalizm, ponieważ niejednokrotnie oznacza on kult własnego narodu oraz nakazuje pogardę dla innych narodów i kultur.
More...
W okresie międzywojennym „Ateneum Kapłańskie” opowiadało się za głoszoną przez Kościół koncepcją szkoły wyznaniowej. Laicyzacyjne tendencje wśród znacznej części polskiego nauczycielstwa, zrzeszonego głównie we wpływowym Związku Nauczycielstwa Polskiego, uzasadniały z kolei szczególną czujność, by decyzje władz państwowych w sprawach oświaty odpowiadały założeniom kościelnym. Ta deklarowana na łamach czasopisma „walka o katolickie oblicze polskiej szkoły” ujawniała się w krytyce niektórych posunięć sanacyjnego rządu, próbującego przeforsować własne idee pedagogiczne - na czele z koncepcją tzw. wychowania państwowego.
More...
W artykule omówionych zostało pięć tzw. mszy polskich, pochodzących ze Zbioru pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego, który ukazał się drukiem w Pelplinie w 1871 roku. Msza polska to specyficzny układ pieśni, treściowo odpowiadający poszczególnym częściom Mszy św., tyle że wykonywanych w języku narodowym, co w XIX wieku nie było zjawiskiem powszechnym. W ten sposób modlitwy w języku polskim zanoszone w kościołach przyczyniały się do zachowania tożsamości narodowej i religijnej w czasie, gdy Polakom odmawiano prawa do suwerennej egzystencji.
More...
Kolegiata żółkiewska podzieliła los setek innych parafii, które po zakończeniu II wojny światowej znalazły się na terytorium państwa sowieckiego. Władze komunistyczne, dążąc do zatarcia wszelkich śladów świadczących o polskości Kresów Wschodnich, nie mogły tolerować swobodnej działalności wspólnot rzymskokatolickich, stanowiących ostoję polskości. Dlatego też w 1946 roku jej działalność została przerwana. Z chwilą przejęcia świątyni pod zarząd państwa rozpoczął się proces jej stopniowej dewastacji. Po odpowiedniej adaptacji budynek kościelny zamieniono na magazyn. W latach 80-tych pojawił się pomysł, aby wewnątrz zniszczonej już świątyni zlokalizować mające powstać w Żółkwi muzeum ateizmu. Jednakże dojście do władzy Gorbaczowa i zapoczątkowane przez niego reformy umożliwiły stopniową odbudowę struktury parafii katolickich w państwie sowieckim. Na fali odroczenia religijnego w 1989 roku polska mniejszość narodowa w Żółkwi zdołała formalnie odzyskać budynek kościelny. Lata następne to czas wytężonej pracy mającej na celu odrestaurowanie doprowadzonego niemal do ruiny zabytku. Na dzień dzisiejszy niemal wszystkie prace zostały ukończone, a kolegiata znów pełni funkcję powierzoną jej przed wiekami przez samego hetmana Żółkiewskiego.
More...
Kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca można śmiało uznać za sakralną perełkę na terenie Kaszub. W 2013 roku kościół i wierni świętowali 770 rocznicę założenia. Obecny kościół, drugi z kolei, powstał na miejscu drewnianego, w XVIII wieku. Był on wielokrotnie przebudowywany i dekorowany. Posiada bogate wyposażenie – szczególną uwagę należy zwrócić na dwa krucyfiksy, świecznik z XVII wieku i ołtarze, główny i dwa boczne. Ołtarz główny pochodzi z XVIII wieku. W środku jest wnęka, która mieści w sobie rzeźbę Madonny gotycko stylizowaną. Boczne barokowe ołtarze są ozdobione obrazami z wizerunkami św. Wawrzyńca, Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, św. Józefa oraz św. Jana. Na łuku tęczowym znajduje się płaskorzeźba upamiętniająca ewakuację więźniów z obozu Stutthof, którą wykonał Edmund Sztyfter w 1971 roku z okazji beatyfikacji ojca Kolbego. Niestety, w wyniku zmian, które następowały na przestrzeni istnienia kościoła, zostały utracone (usunięte) cenne malowidła naścienne – w środku budynku – oraz zdobnictwo ścian zewnętrznych, jak i wiele innych pięknych elementów.
More...
The article analyses three independent translations and one redaction of the synaxarion text for the first Sunday in Lent that appeared in the South Slavonic area in the second and third quarter of the 14th century. A systematic presentation of the lexical variants contributes on the one hand to a better understanding of Greek-Slavonic lexical parallels in the late Middle Ages. On the other hand, it discloses the individual peculiarities of each of the four versions in several areas: the degree to which literary and colloquial vocabulary is present, the relationship to Cyrillo-Methodian and Preslav traditions, the tendency to isomorphic translation and innovative solutions, the conservation or replacement of Greek loans that were well established in the written tradition. On the basis of a lexical concordance some examples of words that are typical for one version can be given. These data are just the first contribution to an open data base intended to collect a sufficient amount of empirical material to prove or disprove hypotheses regarding the existence of Greek-Slavonic lexical pairs allowing to attribute a given translation to a particular centre of translation on the Balkan peninsula in the late Middle Ages.
More...
The present article publishes for the first time a lead amulet from the 10th с. with a text both in Cyrillic and Glagolitic script. The text is inscribed on both sides of the lead amulet in 62 lines which contain 614 signs altogether – 341 on the front side and 273 on the reverse. The total number of Glagolitic letters is 52. The most frequent of them is À (15 examples), while the rest appear with lesser frequency – Å (4); È (1); Ñ (1); Õ (4); Ø (9); Ù (4); Ý (4); Ô (1); Æ (2): › (5); ћ (1); Ö (1). After the reconstruction of the text on the basis of the surviving fragments it became clear that it is an incantation against the Devil striving to influence man. No similar text is known in the available apocryphal literature. The specifics of the text as well as the use of a mixed Cyrillic-Glagolitic script, which is not found in any of the other published lead amulets (except for one recently published amulet from Kărdzhali), make the amulet particularly important and interesting.
More...
The author argues that the so-called positional consonantal softness (palatalization of all consonants before nonback vowels) was a late process in Bulgarian dialects. Data from the Cherged prayers written in the 16th century with Latin letters in an old north-eastern Bulgarian dialect suggest that the so-called jat-shift is to be explained as follows: 1. The ý-vowel lengthened under stress, provoking the appearance of [j] after the preceding consonant. 2. “Ý” changed to [a] under stress in front of an non-coronal syllable a hard consonant (or consonants) followed by a back vowel. The change is to be explained as a regressive assimilation for [-coronal]. 3. In all other positions “ý” changed to [e].
More...
The article is dedicated to the restructuring of the Bulgarian verbal system and the establishment of the resultative tenses. In our opinion the shift in the meaning of the imperfect that became a present in the past was the phenomenon that prevented the verbal system from losing the perfect in Bulgarian. In the other Slavic languages where this did not happen the perfect remained synonymous to the simple past tenses aorist and imperfect, replaced them and thus became the only past tense.
More...(Названия за обществени и стопански понятия в старобългарския евангелски текст като свидетелства за устройството и самосъзнанието на т.нар. варварско общество)
The article claims that the majority of names for social roles and socio-economic relations in the Old Bulgarian Gospel are neither Greek loans nor literary translations from Greek words or phrases. This seems to be in unison with O. Pritsak’s, P. M. Dolukhanov’s and other authors’ theories according to which Common Slavic emerged as a specific linguistic entity (different from Common Balto-Slavic) about the middle of the first millennium AD when it became the lingua franca of barbarian societies in Central, Eastern and South-Eastern Europe – the language in which warriors, administrators and judges of various origins communicated with each other and with the rest of the population, rich enough lexically and stylistically to cope with broader social functions. The Old Bulgarian literary language was the heir to this lingua franca and, at the same time, it was the language of a society which, although already Christianised, was still characterised by imperial selfconsciousness and probably by a feeling of dislike, separateness and difference towards the Eastern Roman empire, its culture, way of life and the verbal symbols of this culture and way of life. The Old Bulgarian social and economic terms are evidence and a manifestation of a certain, probably spontaneous, unconscious, lexical and phrasal purism at a time when early Christian Bulgaria adopted a consciously purist linguistic policy by raising its vernacular to the status of the official language of church and state.
More...Бойкa Mирчева. Каноньт за Кирил и Методий и Службата за Кирил в славянската книжнина. Велико Търново, 2001. 308 с.
More...