We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
At the 12th International Congress of Anthropological and Ethnological Science, the Institute of Folklore Research in Zagreb organized a symposium »Folklore and the Historical Process«. Proceedings were published in Narodna umjetnost no. 26 (Zagreb 1989) and in the publication Folklore and the Historical Process. This article is a review of these publications, attempting to elaborate on the most important problems or the issues common to most contributions. These include: the relationship between history and folkloristics, the historiographic presentation of folklore, the influence of ideology and politics on the perceptions of folklore and the changes in folklore due to the changes in its social context.
More...
Duga je i sadržajem bogata crkvena povijest Slavonije i njoj bliskoga Podunavlja. Osobit aktivni čimbenik te povijesti, napose njezina pastoralnog sadržaja, bili su franjevci. Još se u 13. st. na tom prostoru širila franjevačka pokrajina Provincia Ungariae, a najveći broj njezinih samostana bio je na tlu hrvatske pokrajine Slavonije, jer su tada Hrvatska i Mađarska bile povezane zajedničkim vladarom u personalnu uniju. Članovi te provincije potkraj 13. i u 14. st. odlazili su u Bosnu gdje su, uključeni u Vikariju Bosnu, misijski djelovali među patarenima, tzv. bosanskim krstjanima. Posljedica toga djelovanja bilo je uključivanje više slavonskih samostana u Vikariju Bosnu koja je u 14. st. prigrlila opservantski pokret i njezino širenje u istočnu Hrvatsku, gdje je misijski djelovala među patarenima, wcklifovcima, husitima i pravoslavnim kršćanima i 1447. g. formirala samostalnu opservantsku Vikariju presv. Spasitelja.
More...
Др ИВАН КЛАЈН осврћући се на напомену у реферату С. Јанковића да »Ослобођење« фонетски адаптира страна имена латиницом а »Политика« ћирилицом, док »Вјесник« преноси латиницом изворни облик, подвлачи да ту праксу не би требало схватити као неко варијантно питање. У Србији, гдје je уобичајена фонетска транскрипција, има научника који страна имена пишу изворно (на примјер проф. Милка Ивић).
More...Спасова-Дикова, Й. (2015). Мелпомена зад желязната завеса. Народен театър: канони и съпротиви. София: Камея.
More...
Book reviewi: Michał Heller, Ważniejsze niż Wszechświat, Copernicus Center Press, Kraków 2018, ss. 128.
More...
Book review: Adam Adamandy Kochański, Gottfried Wilhelm Leibniz, Korespondencja Adama Adamandego Kochańskiego i Gottfrieda Wilhelma Leibniza z lat 1670-1698, D. Sieńko (tłum.), wyd. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2019, ss. 256.
More...
Book review: Dominique Lambert, Ryzykowne spotkanie teologii z nauką, przeł. P. Korycińska, Copernicus Center Press, Kraków 2018, ss. 268.
More...
W roku 2017 przypadła sto dwudziesta rocznica powstania Bundu (Der Algemajner Jidiszer Arbeter Bund in Lite, Pojln un Rusland) i setna rocznica zainaugurowania jego autonomicznej działalności w Polsce. Dzieje Bundu stały się tematem niezależnej debaty akademickiej stosunkowo późno, nie znaczy to jednak, że pamięć o ruchu nie była do tego czasu podtrzymywana. W środowiskach partii nie brakowało historyków amatorów, którzy – pragnąc ocalić od zapomnienia żydowskich arbetsmenczn i ich ideały – nie stronili od mitologizacji i gloryfikacji ruchu. Jednak poza publikacjami związanymi poniekąd z członkami partii i powstającymi przede wszystkim w jidysz przekonanie o jej roli w historii podawano w wątpliwość. Kamieniem milowym w historiografii dotyczącej Bundu stała się opublikowana w 1972 r. praca Henry’ego J. Tobiasa, historyka z University of Oklahoma, poświęcona działalności partii w Rosji do roku 1905, będąca cennym studium do dziś . Autor, korzystając ze źródeł w jidysz i po rosyjsku oraz ze wspomnień byłych działaczy ruchu, wnikliwie przeanalizował kształtowanie się polityki Bundu na tle wydarzeń w Rosji i historii Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Wiele kwestii poruszonych przez Tobiasa wyznaczyło kierunek późniejszych badań . Jego zainteresowania dotyczące zwłaszcza tożsamości narodowej były kontynuowane głównie przez następne pokolenie badaczy – sympatyków Bundu – w latach dziewięćdziesiątych.
More...
W zeszycie 3 (39) 18. tomu Rocznika Historii Prasy Polskiej z 2015 roku opublikowano trzy artykuły i cztery recenzje. Zeszyt otwiera tekst Beaty Opoki pt. „Gazeciarz Stefan Łuskina w satyrze i paszkwilu XVIII w.” Autorka odwołuje się do charakterystycznej i popularnej w czasach stanisławowskich mody na wiersze okolicznościowe, powstające na potrzeby konkretnej chwili, wydarzenia czy osoby. Były to krótkie, często niepublikowane drukiem paszkwile, których ostrze krytyki kierowano w stronę nieprzyjaciół, wrogów czy konkurencji. Ta forma poezji okolicznościowej rozwinęła się najbardziej w pierwszym i trzecim dziesięcioleciu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, w okresie burzliwej walki politycznej, zwłaszcza parlamentarnej. Najczęściej pochodziły z obozu reformatorskiego, który wykorzystywał tego typu utwory do walki politycznej, przybierającej na sile szczególnie w okresie poprzedzającym obrady sejmowe. Apogeum popularności piśmiennictwa okolicznościowego nastąpiło w okresie Sejmu Wielkiego. Jak pisze Beata Opoka, „powstawały wówczas utwory wyrażające entuzjazm wywołany uchwałami dotyczącymi stutysięcznej armii, zniesienia Departamentu Wojskowego, a potem Rady Nieustającej; wiersze będące ostrą rozprawą z tzw. partią hetmańską Franciszka Ksawerego Branickiego, czyli prorosyjską opozycją magnacką; utwory współuczestniczące w projekcie reformy rządu; wiersze służące do rozpowszechnienia Ustawy o miastach i Konstytucji 3 Maja 1791 roku. Literatura Sejmu Wielkiego jest przeważnie broszurowa i bezimienna. Nawet wybitni myśliciele tego okresu, pisząc wiersze, nie ujawniali swoich nazwisk. Pisarze świadomie rezygnowali z wpływania na czytelników swoją osobowością, chcąc oddziaływać na opinię publiczną wyłącznie treściami w nich zawartymi. Chęć pozostania bezimiennymi płynęła też z potrzeby zabezpieczenia się przed odpowiedzialnością”1 . Na tym tle historycznym Opoka omawia znaną historykom i prasoznawcom postać Stefana Łuskiny, redaktora XVIII-wiecznej Gazety Warszawskiej, przedstawianego ówcześnie w wielu wierszach satyrycznych jako konserwatysta, zaciekle broniący swoich poglądów, przede wszystkim zakonnik tęskniący za dawnym porządkiem, pragnący przywrócenia zakonu jezuitów. Z tego też powodu Łuskina na łamach swojej gazety bezkrytycznie wielbił Katarzynę Wielką, która nie uznawała kasaty zakonu. Artykuł Opoki imponuje nie tylko umiejętnym odtworzeniem realiów czasów stanisławowskich, stanowiących dla autorki tło wydarzeń i poglądów znakomicie skonfrontowanych z główną postacią, bohaterem wielu satyrycznych utworów, które nie tylko przytacza czytelnikowi, ale też podaje ich autorów oraz wyjaśnia powody ich zacietrzewienia i zaciekłości. Nie pozostawia też tych przykładów bez przytoczenia odpowiedzi tego, do którego były adresowane. Z przywołanych utworów wyłania się bardzo negatywny obraz Łuskiny – zagorzałego konserwatysty, sympatyka Rosji, przeciwnika rewolucji francuskiej, gazeciarza zwalczającego konkurencyjną Gazetę Narodową i Obcą pomimo tego, że szerzyła ona patriotyczne postawy, w końcu człowieka znienawidzonego przez tę część ówczesnego społeczeństwa, która opowiadała się po stronie reformatorów.
More...
This article analyzes the essays published in Drago Roksandić’s book Historiografija u tranziciji. The author exposes his considerations concerning its breakthroughs in methodology and content on the one side, and on the other insights into its partial affinity to still dominant “transitional” characteristics of Croatian historiography. In conclusion, the author suggests possible and desirable approaches to controversial and sensitive topics of contemporary Croatian history, which could achieve further breakthroughs in future research on this matter.
More...
Book review: Tomasz Kwarciński, Agnieszka Wincewicz-Price (red.), Metaekonomia II. Zagadnienia z filozofii makroekonomii, Kraków, Copernicus Center Press 2019.
More...