Publisher: Peščanik NVO

0.00 €

An Open Letter to the Citizens of Belgrade

Otvoreno pismo građanima Beograda

Author(s): Author Not Specified / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade; open letter; Belgrade Waterfront; project; INURA;

Mi smo grupa od 50 naučnika i stručnjaka za urbani razvoj i planiranje iz raznih delova sveta, koja je posetila Beograd povodom 24. godišnje konferencije naše Međunarodne mreže za urbano istraživanje i akciju (INURA). Imamo bogato iskustvo u radu na projektima razvoja priobalja u gradovima poput Londona, Amsterdama, Hamburga, Barselone, Bostona, Njujorka, Toronta, Vankuvera, Hong Konga, Sidneja i Melburna. Veoma smo impresionirani jedinstvenim kvalitetima Beograda, a posebno kompaktnošću i raznolikošću njegovih gradskih prostora. Veza grada sa vodom mogla bi se obogatiti pažljivim razvojem oblasti između centra i reke Save. Jasno nam je da je projekat “Beograd na vodi” inicijativa koja vodi upravo ka ostvarenju te veze i pozdravljamo tu težnju. Međutim, videli smo i proučili planove i osećamo potrebu da prenesemo našu ozbiljnu zabrinutost povodom samog predloga projekta.

More...

0.00 €

Duck and Horn

Patka i Rog

Author(s): Svetlana Slapšak / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade; Belgrade Waterfront; Savamala; illegal demolition; transparency;

Po čemu su slični patka i Rog? Zagonetka podseća na onu iz Alise u zemlji čuda Luisa Kerola, koju postavlja Ludi Šeširdžija: po čemu su slični gavran i pisaći sto? Po peru, koje im je oboma neophodno da budu ono što jesu… Odgovor je, u slučaju beogradske patke i ljubljanskog Roga, napuštene nekadašnje fabrike bicikla koju su pre desetak godina zauzeli skvoteri – fantomke. Beogradska patka kao simbol pokriva sve što je bila aktivnost suprotstavljena nerealnom i prevarantskom projektu „Beograd na vodi“, dakle i iskorišćavanje inače zapuštenih prostora za alternativne, humanitarne i kulturne poslove: patka i Rog su urbani blizanci. Likovi sa fantomkama su noću napali prostor u Sava-mali, možda izazvali smrt jednog čoveka, i uništili prostor alternativnog okupljanja i rada; u Rog su prvo u gluvo doba noći upali službenici neke redarske agencije, napali prisutne i uvalili bager. Policajci su pozvani da zaštite rogovce, što su i uradili,redari su oterani, bager je zadržan i obojen u roza. Naredne nedelje je Rog napalo tridesetak tipova u fantomkama, prebili su nekolikoljudi, jedan je završio u bolnici sa ozbiljnijim povredama: policija je ponovo intervenisala. Ljubljanski gradonačelnik Zoran Janković se sa rogovcima nije uspešno dogovorio: on hoće da, posle deset godina potpunog nemara, sruši fabriku i tu sagradi komercijalno-umetničko-stambeni centar (zvuči poznato?), a rogovcima je uz to obećavao prostor za njihovo delovanje. U oba slučaja, dakle, ograničena neoliberalna pamet smatra da može prevariti ljude, odnosno da je izluđivanje već toliko uspelo da će i to progutati. Patka i Rog pokazuju da je proračun bio slab – neki ljudi još nisu toliko izluđeni.

More...

0.00 €

Duck in the Pocket

Patka u džepu

Author(s): Dejan Ilić / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade; Belgrade Waterfront; Savamala; illegal demolition; protest; transparency;

Nije moguće da predsednik vlade baš ništa nije znao. Možda se pravi nevešt. On je juče novinarima saopštio da nema sumnje (kao da je iko sumnjao) u to „da su najviši organi gradske vlasti u Beogradu odgovorni za rušenje objekata u Savamali“. Ako to povežemo sa nekim njegovim ranijim izjavama na istu temu, ispada da na vrhu vlasti u Beogradu imamo „kompletne idiote“ .

More...

0.00 €

The Politics of the Finished Act

Politika svršenog čina

Author(s): Dejan Ilić / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; Savamala; violence and power; illegal demolition; politics; corruption; transparency;

Jasno je da smo u noći između 24. i 25. aprila u Savamali na delu videli strategiju svršenog čina. Jedan jednostavan uvid pokazuje da iza nasilja od početka stoji upravo država sa svojim aparatima sile: novo stanje posle nezakonitog rušenja državni vrh tretira kao legitimno trajno stanje. To stanje, međutim, ne sme biti trajno, kao što nije ni legitimno. Normalizovanje posledica rušenja od strane državnog vrha, samo je nastavak nasilja od pre mesec i po dana.

More...

0.00 €

The Sinking of Belgrade Waterfront

Potapanje Beograda na vodi

Author(s): Miša Brkić / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; architecture; politics; prime minister; corruption; transparency;

Mogu da zamislim koliko je naš premijer ”pobesneo” kad je video kakvu su mu svinjariju podmetnuli pod njegov životni projekat Beograd na vodi. Verujem da će, ako već nije, žestoko izribati onog ko mu je smestio – kafić kao prvi objekat Beograda na vodi. Ko bi rek’o da će kafana biti prvenac tako važnog projekta za Srbiju. Jeste da su u nekim svetski poznatim kafanama donete važne odluke za čovečanstvo, ali kad je Beograd na vodi u pitanju, sve odluke su već donete, pa se očekivalo nešto građevinski i arhitektonski spektakularno – bar jedna glamurozna stambena zgrada, hotel tipa ”Davos” ili onaj sad već prepoznatljivi poslovni toranj (kula) na vodi, koji je već ”izgrađen” u skoro svim jutarnjim programima prestoničkih televizija. U svakom slučaju nešto primereno ambiciji našeg premijera da od sadašnjeg rugla na Savi napravi graditeljsku i poslovnu ”diku i ponos” svoje vladavine.

More...

0.00 €

Objections to Belgrade

Primedbe na Beograd

Author(s): Milica Jovanović / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; architecture; urbanism; public interest; citizens;

Da nije počela letnja šema, opet bi nam sve bilo nejasno; ovako je samo svejedno. Nokautiranana izmeničnim vrućinama i pljuskovima, optužbama za podle napade koje premijer ispaljuje u pauzama svečanih zaveta evropskim liderima da će biti dobar i pošten, javnost – ili ono što je od nje ostalo po opštoj evakuaciji na odmor – ostala je nezahvalno ravnodušna pred konačno otkrivenom maketom Beograda na vodi.

More...

0.00 €

Protest

Protest

Author(s): Branislav Dimitrijević / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; Savamala; illegal demolition; protest; NDB initiative;

Sudeći po reakcijama velikodostojnika omnipotentne i omniscientne partije na vlasti, kao i njenih felou-travelera po režimskim medijima, druga epizoda protesta povodom savamalskog bala pod maskama naišla je na popriličnu zbunjenost i nepripremljenost. Pošto ni sami više nisu mogli da veruju u ono što im na Studiju B i Pinku kazuju njihovi sopstveni botovi, više nisu mogli ni da ignorišu pojavu koju su bezbrižno otpisali kao potpuno marginalnu. Ranije je vlast mislila da problemi koje pravi “šačica džabalebaroša” mogu da se regulišu angažovanjem poluhavarisanog tramvaja kog bi policiji spremno ustupilo gradsko saobraćajno preduzeće, kao što je i verovala da “problemčić” koji je imala zainteresovana strana u aktuelnom divelopmentu Savamale može u izbornoj noći da reguliše grupica ne baš mnogo plaćenih plaćenika pod fantomkama. Ali vrag sve dalje odnosi šalu. Konačno, umro je i jedan čovek, a baš je on, eto, bio glavni svedok rušenja u Hercegovačkoj, i njegovo svedočenje, baš zgodno, više ne može biti korišćeno u eventualnom sudskom procesu.

More...

0.00 €

With Monument towards Savamala

Spomenikom na Savamalu

Author(s): Vesna Pešić / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; Savamala; politics; Aleksandar Vučić; Zoran Đinđić; monument;

Vučić je pobedio na vanrednim izborima, ali se iz čudnih razloga i dalje rasplamsava ljuta borba protiv Demokratske stranke. U sred afere Savamala iz koje ne zna kako da ispliva, a nekako mora, Vučić je bacio bombu kako će njegovi podići spomenik Zoranu Đinđiću 2018. na Studentskom trgu. DS se nije setila da to učini, pa eto, ko će drugi popraviti grešku nego Vučić i SNS. U nervozi oko Savamale i u uta-ta stilu nekako je ispalo da taj spomenik treba da posluži kao glavno oružje u konačnom obračunu sa građanskom Srbijom, a izgleda i samim Đinđićem. Otećemo vam i tog Đinđića. Kad jednom padne u naše šake i kad ga unakazimo, a tek ćete videti kako ćemo da vam zapržimo čorbu sa Legijom i drugovima.

More...

0.00 €

Ever Increasing Obligation

Sve veća obaveza

Author(s): Rodoljub Šabić / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; Savamala; illegal demolition; politics; night watchman; violence and power; transparency;

Danas je 25.maj. Prošlo je tačno mesec dana od događaja koji je kao retko koji u poslednje vreme zatalasao našu javnost, a o čijim akterima, je nažalost izostala bilo kakva ozbiljna, relevantna informacija. Isto kao i o aktivnostima nadležnih čiji bi rezultat trebalo da bude “rasvetljavanje” ovog mračnog događaja. Mislim, razume se, na noćnu akciju koju su ljudi pod “fantomkama” sproveli u Savamali rušeći više zgrada u površini od preko hiljadu metara kvadratnih, izvršivši pritom više krivičnih dela. U međuvremenu, međutim, stižu i neke nimalo željene informacije.

More...

0.00 €

A Murder with the Best of Intentions

Ubistvo iz najbolje namere

Author(s): Mijat Lakićević / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; Savamala; illegal demolition; politics; Aleksandar Vučić;

Ne dešava se često da jedna tako kratka rečenica tako mnogo govori – o onome ko je izgovorio, ali i šire. Najpre, ovim je premijer Vučić pokazao poprilično prezrenje prema činjenicama. Niko, naime,nije tražio „streljanje“ Siniše Malog; ni ranije, zbog afera „Vršački vinogradi“ i „24 stana“, ni sada, zbog nezakonitog rušenja objekata u beogradskom naselju Savamala. Drugo, Vučić je manifestovao i veliko omalovažavanje javnosti. Jer se njenim, po svemu opravdanim zahtevima da se utvrdi odgovornost za jedan nesporno protivpravni čin, tim karikaturalnim preterivanjem zapravo podsmeva.

More...

0.00 €

We Demand Resignations and Responsibility

Zahtevamo ostavke i odgovornost

Author(s): Author Not Specified / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; Savamala; illegal demolition; politics; criminal behaviour; public property; expropration; transparency;

Prošlo je mesec i po dana od kada je u Savamali počinjen bestijalni čin rušenja nekoliko objekata u Hercegovačkoj ulici i ispod mosta Gazela, kao i ograničavanja slobode kretanja i narušavanja sigurnosti ljudi koji su u tom trenutku boravili u ovom delu Beograda. Sam čin je bio izraz otvorenog nasilja i protivpravnog postupanja, kako bi se nastavilo sa sprovođenjem projekta “Beograd na vodi”,odnosno sa uzurpacijom javnih resursa i gradskog i nacionalnog budžeta zarad profitiranja ekonomsko-političke elite. Ovom činu je prethodila praksa nadležnih gradskih i državnih organa da pronalaze kreativne načine zaobilaženja i kršenja postojećih zakona, pravila i procedura razvoja grada, a neretko i da ih naknadno menjaju da bi na sporan način “ozakonili” postojeću situaciju na terenu, kako bi se nastavilo sa sprovođenjem projekta koji je štetan po građane Srbije. Na takav način je rekonstruisan Geozavod, izgrađen privatni restoran Savanova na osnovu privremene dozvole za zauzeće javne površine, mimo zakona i procedura su postavljeni reklamni bilbordi i jarboli, i izgrađena je promenada, protivno Zakonu o planiranju i izgradnji. Vrhunac uzurpacije pravnog sistema je bilo donošenje tzv. Lex specialis -a kojim je po prvi put omogućena eksproprijacija javne imovine za potrebe privatnog (komercijalnog) interesa.

More...

0.00 €

Law under Water

Zakon pod vodom

Author(s): Strahinja Mavrenski / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; law; public interest; expropriation; politics; Siniša Mali; transparency;

U petak 6. marta 2015. u Narodnu skupštinu je stigao Predlog Zakona o utvrđivanju javnog interesa i posebnim postupcima eksproprijacije i izdavanja građevinske dozvole radi realizacije projekta izgradnje „Beograd na vodi”. U sredu 11. marta Zaštitnik građana zatražio je da se o Zakonu ne raspravlja po hitnoj proceduri. U petak 13. marta gradonačelnik Beograda Siniša Mali je najavio da u ponedeljak 16. marta počinje prodaja stanova u kulama Beograda na vodi.

More...

0.00 €

Stop the Guardian!

Zaustavite Gardijan!

Author(s): Boris Dežulović / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; media; Guardian; politics; civil society; NDB initiative;

Eh, da je te pameti bilo u Džavida Nimanija, zaboravljenog tadašnjeg predsednika Predsedništva SAP Kosova i Metohije, mnogo poznatijeg kao strica najveće kosovske seks-zvezde Zane Nimani, a najpoznatijeg po kultnoj rečenici izgovorenoj kad su ono marta 1981. strane agencije javile kako je pobuna studenata prištinskog Univerziteta zbog loše prehrane u kantini prerasla u malu lokalnu kontrarevoluciju, a drug predsednik nazvao direktora Tanjuga, paničnim glasom u slušalicu zaurlao ‘Zaustavite Rojters!’ i plasirao se direktno u istoriju.

More...

0.00 €

Fraud with a Duck

Zvrčke sa patkom

Author(s): Vesna Pešić / Language(s): Serbian

Keywords: Serbia; Belgrade Waterfront; politics; SNS; Aleksandar Vučić; transparency;

Tri beogradske opštine – Vračar, Stari grad i Savski venac – predstavljaju urbanizovane opštine u kojima mahom žive obrazovaniji građani iz srednje klase. Za vreme Miloševića, ove tri opštine su osvajale opozicione stranke, uglavnom DS, DSS i SPO, a ta se pravilnost održala i posle 5. oktobra. U njima nikada nisu uspele da osvoje vlast SRS i SPS, dve stranke najbliže po strukturi birača i vrednosnim orijentacijama. Te opštine čine famozni „Krug Dvojke“ koji simbolizuje (stvarnu ili nabeđenu) intelektualnu i građansku elitu Beograda, koju „narodnjaci“ organski ne podnose i zbog koje pate od kompleksa inferiornosti. Već je bilo kuknjave zbog toga što Vučića ne podržava intelektualna elita, što je potpuno tačno, zbog čega je on na izbornu listu SNS-a stavio sve samu „šund elitu“ – kad ga ona druga nikako neće. Kao što sam već pisala ovde, SNS se baš nameračio da svim, i prljavim, sredstvima, ali i velikim trudbeništvom, osvoji opštinu Vračar, u kojoj DS drži vlast već skoro 25 godina.

More...

0.00 €

Let's Make a Clean Sweep of the Past

Du passé faisons table rase

Author(s): Branko Milanović / Language(s): Serbian

Keywords: SFRY; Yugoslavia; communism; 20th century; WWII; nazis;

Večeras sam večeru spremio sam. Sam sam u kući u Vašingtonu koja je pet puta veća od stana u kom sam odrastao u Beogradu. U jednom periodu u tom stanu je živelo nas petoro. To znači da je moj životni prostor uvećan 25 puta. Kako se to dogodilo?

More...

0.00 €

A Witness of History before a Historian, a Historian with a Witness of History

Svedok istorije pred istoričarem, istoričar sa svedokom istorije

Author(s): Latinka Perović / Language(s): Serbian

Keywords: Yugoslavia; SFRY; post WWII; history; historians; Tvrtko Jakovina; Budimir Lončar;

Profesionalna javnost u svim zemljama bivše Jugoslavije dugo je čekala na knjigu hrvatskog istoričara Tvrtka Jakovine o Budimiru Lončaru, poslednjem ministru inostranih poslova ove danas nepostojeće države. Podjednako dorasli svojim ulogama, istoričar i svedok istorije rad na knjizi započeli su razgovorom 13. jula 2004. godine. A zatim su, kao da pred sobom imaju sve vreme ovoga sveta, razgovarali do 2019/20. godine, kada su Frakturi predali rukopis za štampu. Već se javljala sumnja da će rukopis ikada biti završen. Na dugo nastajanje knjige uticale su, međutim, dve činjenice. Najpre, sadržaj knjige kao pokušaj razumevanja vremena, prostora i ljudi jedne male zemlje u svetu posle Drugog svetskog rata. A zatim, izvesne inovacije u metodu rada na knjizi takođe su zahtevale vreme.

More...

0.00 €

Emigration from Another Galaxy

Emigracija iz druge galaksije

Author(s): Vjekoslav Perica / Language(s): Serbian

Keywords: SFRY; Yugoslavia; end of 20th century; 80s; 90s; emigration; nationalism;

Sve ono najbolje s takozvanog zapadnog Balkana, danas je ili u prošlosti ili u inozemstvu. Iz ovog drugog je segmenta na ovim prostorima još uvijek slabo poznati fenomen postjugoslavenske akademske dijaspore. Nastao je devedesetih i poslije u nekoliko emigrantskih valova, predstavio se regionalnoj akademskoj javnosti prvi put 2003. u jednom regionalnom književnom časopisu. Sedamnaest godina kasnije nastupio je globalno i virtualno. Ovdje ćemo ga predstaviti pod kodnim imenom „jugoanaliza“ ili u originalu – yugosplaining.

More...

0.00 €

A Better Past at the Basketball Hall of Fame

Bolja prošlost u Kući košarkaške slave

Author(s): Vjekoslav Perica / Language(s): Serbian

Keywords: Toni Kukoč; NBA; media; SFRY; Yugoslavia; nationalism;

U pauzi živih sportskih zbivanja u pandemijsko proljeće 2020, svjetski i balkanski mediji bavili su se kontraverzama iz povijesti sporta. Jedna od tema bio je globalno gledani američki televizijski dokumentarac „Posljednji ples“ o najboljem košarkaškom timu svih vremena, čikaškim Bikovima iz devedesetih. Tu su igrali najbolji američki i svjetski košarkaš Michael Jordan i najbolji evropski, Splićanin Toni Kukoč. Po jednom hrvatskom portalu, „ESPN-ova i Netflixova uspješnica ‘The Last Dance’ o posljednjoj šampionskoj godini Chicago Bullsa stvorila je od Tonija Kukoča posljednjih tjedana globalno prepoznato lice, ali i povukla raspravu o njegovom zapostavljanju u seriji, iako je sasvim jasno da je njegova uloga bila iznimno važna u tim Bullsima“. U serijalu se Kukoča, piše Slobodna Dalmacija, „nepravedno izguralo u status epizodista“. I neki objektivniji promatrači u Americi Kukoča su vidjeli kao objekt nekorektnog odnosa suigrača, makar bili i svjetske klase poput Jordana i Pippena. NBA je kao odgovor na marginalizaciju Kukoča u filmu objavila na službenim Facebook stranicama selekciju Tonijevih vrhunskih poteza iz vremena kad je igrao za Bullse. Prozvanom se osjetila producentica filma Nina Krstić, koja se opravdavala na srbijanskom portalu Telegraf da film tobože nije prikazao u negativnom svjetlu menadžera Bullsa Krausa, glavnog arhitekta ovog košarkaškog projekta (koji je inače Tonija doveo u NBA). Ali jest, film baš to čini, podilazi Jordanu i Pippenu koji su s Krausom bili u sukobu. Film je uostalom neskrivena apoteoza i konstrukcija kulta ličnosti Jordana. Na kraju ipak dolazi happy end. Kukoč je uz dobru plaću i godišnju nagradu za najboljeg „Šestog igrača“ izdržao nekoliko godina s tiraninom poput Jordana, a ovaj je za to vrijeme prodao svijetu nekoliko milijarda pari patika, dresova, bejzbol kapa i donjeg rublja. Kukoč je došao do tri titule prvaka svijeta u timu s Jordanom što u biografiji nitko od evropskih igrača nema. Neshvatljivo je stoga kako još nije primljen u košarkašku Kuću slave a neki njegovi evropski kolege već su tamo iako nikad nisu imali čast da se Jordan izdere na njih.

More...

0.00 €

Willy Brandt in the Balkan Ghetto

Willy Brandt u balkanskom getu

Author(s): Vjekoslav Perica / Language(s): Bosnian

Keywords: Willy Brandt; Balkans; Serbs; Croats; Yugoslavia; nationalism; peace and conflict;

Može li se poslije etničkog konflikta, rata i genocida opet živjeti kao sav normalan svijet? Da nije lako ali se može pokazuju dva novija primjera iz Afrike koja je dugo bila percipirana kao zemlja „vječnih“ etničkih sukoba. Ovogodišnju Nobelovu nagradu za mir dobio je premijer Etiopije Abiy Ahmed za pomirenje s Eritrejom poslije nekoliko desetljeća rata. Zatim Ruanda, pogođena tragedijom genocida iz devedesetih, danas je reintegrirana nacija, ekonomski napredna, odnedavno i turistička destinacija. Etiopija, Eritreja i Ruanda, kao priče o oporavku teško ranjenih postkonfliktnih društava, ulaze pomalo kroz globalizacijske procese u zajednički narativ mirotvorne kulture. Pridružuju se već populariziranim evropskim slučajevima poput pomirenja u Sjevernoj Irskoj i eurointegracija koje predvode Njemačka i Francuska, neprijatelji u nekoliko ratova, danas saveznici, stupovi EU. Zapadnog Balkana u ovom mirovnom narativnu nema, Balkan ostaje simbol balkanizacije i rata upamćenog po globalnom direktnom TV prijenosu kroz devedesete godine dvadesetog vijeka. Režimi u Zagrebu i Beogradu, međutim, vide sebe u boljem svijetlu. Odnedavno se uspoređuju s Njemačkom i Francuskom. Netko se nedavno sjetio i Willy Brandta, njemačkog kancelara, nobelovca za mir, pa bi njegove metode uvezao na Balkan. Možda Balkan postane Alzas i Loren evropskog jugoistoka. Francuska u to ne vjeruje, pa je nedavno usporila proširenje EU u ovom dijelu Europe. Kad bi se notorni balkanski neprijatelji Srbija i Hrvatska konačno pomirili, možda bi EU dobila očigledno joj potreban val novog optimizma, a napaćeni balkanski narodi počeli konačno živjeti kao sav normalan svijet.

More...

0.00 €

Branka Prpa - Interview

Branka Prpa – intervju

Author(s): Damir Pilić,Branka Prpa / Language(s): Bosnian

Keywords: interview; Branka Prpa; Damir Pilić; CPY; Yugoslavia; economic system; 70s;

Interview with Branka Prpa by Damir Pilić.

More...