Sistemi zdravstvene zaštite i zdravstvenog osiguranja
Health Care and Health Insurance Systems
Comparative Analysis in European Countries
Contributor(s): Katarina Jovičić (Editor)
Subject(s): Law, Constitution, Jurisprudence, Public Law, Health and medicine and law
Published by: Institut za uporedno pravo
- Print-ISBN-13: 978-86-80059-99-0
- Page Count: 222
- Publication Year: 2014
- Language: Serbian
Osnovna pitanja zdravstvenih sistema u evropskim zemljama
Osnovna pitanja zdravstvenih sistema u evropskim zemljama
(Basic Issues of Health Systems in European Countries)
- Author(s):Katarina Jovičić
- Language:Serbian
- Subject(s):Law, Constitution, Jurisprudence, Public Law, Health and medicine and law
- Page Range:8-40
- No. of Pages:33
- Summary/Abstract:Gotovo sve evropske zemlje zdravstvenu finansiraju zdravstvenu zaštitu paralelno iz javnih i privatnih izvora.7 Kao javni izvori koriste se državni (budžetski) prihodi i druga socijalna davanja koja se, po pravilu, prikupljaju u okviru obaveznog zdravstvenog osiguranja, dok privatni izvori finansiranja obuhvataju sredstva koja građani plaćaju iz svog džepa za potrebe zdravstvene zaštite, sredstva koja plaćaju privatna zdravstvena osiguranja, dobrovoljni prilozi itd. Kada se uporede javni i privatni izvori finansiranja, tada je pravilo da je javni sektor dominantni izvor finansiranja zdravstvene zaštite i prema dostupnim podacima procentualno učešće javnog sektora u ukupnim troškovima zdravstvene zaštite u pojedinim zemljama iznosi: više od 80% u Holandiji, skandinavskim zemljama (sem Finske), Velikoj Britaniji i Republici Češkoj; između 75 i 80% u Finskoj, Belgiji, Nemačkoj, Austriji, Italiji i Francuskoj; između 70 i 75% u Mađarskoj, Poljskoj, Sloveniji, Turskoj i Španiji; ispod 70% je u Švajcarskoj, Portugalu, Grčkoj i Slovačkoj.8 Na osnovu ovih podataka se može zaključiti da javni sektor učestvuje u ukupnim troškovima zdravstvene zaštite sa 72% i taj procenat nije pokazao tendenciju značajnijih promena za poslednjih 20 godina.
Savezna Republika Nemačka
Savezna Republika Nemačka
(Federal Republic of Germany)
- Author(s):Mirjana B. Glintić
- Language:Serbian
- Subject(s):Public Law, Health and medicine and law
- Page Range:41-57
- No. of Pages:17
- Summary/Abstract:Sistem socijalne sigurnosti u Nemačkoj uveden je još za vreme Bizmarka i neki od njegovih osnovnih principa važe i dan danas. S obzirom da je Bizmarkov model zamišljen za zaposlene, a ne za opštu zaštitu svih lica, zdravstveni sistem Savezne Republike Nemačke je više puta reformisan sa ciljem eliminisanja razlika u tretmanu lica zavisno od njihovog finansijskog stanja i da li je neko lice radnik ili je zaposleno u državnoj službi. Kao ciljevi budućih reformi danas se navode pospešivanje konkurentnosti unutar zdravstvenog sektora i smanjenje troškova.
Republika Italija
Republika Italija
(Republic of Italy)
- Author(s):Ivana Ž. Rakić
- Language:Serbian
- Subject(s):Law, Constitution, Jurisprudence, Public Law, Health and medicine and law
- Page Range:58-72
- No. of Pages:15
- Summary/Abstract:Prema oceni Svetske zdravstvene organizacije, italijanski zdravstveni sistem spada u najbolje na svetu, budući da se u Izveštaju o zdravstvenim sistemima iz 2000. godine (The world health report 2000 - Health systems: improving performance), Italija nalazila na drugom mestu po kvalitetu zdravstvene zaštite, odmah posle Francuske.1 Međutim, kao i Francuska, Italija ima problema u vezi sa finansiranjem zdravstvenog sistema, što se u određenoj meri odražava na kvalitet zdravstvene zaštite, pa su reforme zdravstvenog sistema česte.
Republika Francuska
Republika Francuska
(Republic of France)
- Author(s):Ivana Ž. Rakić
- Language:Serbian
- Subject(s):Law, Constitution, Jurisprudence, Public Law, Health and medicine and law
- Page Range:73-92
- No. of Pages:20
- Summary/Abstract:Sistem zdravstvene zaštite u Francuskoj organizovan je u okviru sistema socijalne sigurnosti (Sécurité sociale), tako da se Francuska svrstava u red država koje su zdravstveno osiguranje uredile kao sastavni deo socijalnog osiguranja, koje podrazumeva obavezno (zdravstveno) osiguranje za sve zaposlene i za određene grupe građana. Francusko zdravstveno osiguranje (L’assurance maladie) predstavlja sistem obaveznog, univerzalnog i solidarnog osiguranja koje obezbeđuje građanima široku dostupnost i jednak pristup kvalitetnoj zdravstvenoj zaštiti, budući da se zasniva na tri osnovna načela: jednaka dostupnost zdravstvene zaštite, kvalitet zdravstvene zaštite i solidarnost.
Republika Poljska
Republika Poljska
(Republic of Poland)
- Author(s):Katarina Jovičić
- Language:Serbian
- Subject(s):Law, Constitution, Jurisprudence, Public Law, Health and medicine and law
- Page Range:93-109
- No. of Pages:17
- Summary/Abstract:Razvoj sistema zdravstvene zaštite u Poljskoj se može pratiti od 1918. godine, kada je uspostavljen prvi, širi sistem zdravstvene zaštite i to na principima Bizmarkovog modela zdravstvenog osiguranja.2 Taj sistem se održao sve do 1939. godine, odnosno do početka Drugog svetskog rata, da bi po njegovom okončanju Poljska potpala pod uticaj SSSR-a, koji se odrazio na sve oblasti života pa tako i na zdravstvenu zaštitu.
Češka Republika
Češka Republika
(Czech Republic)
- Author(s):Katarina Jovičić
- Language:Serbian
- Subject(s):Law, Constitution, Jurisprudence, History of Law, Public Law, Health and medicine and law
- Page Range:110-121
- No. of Pages:12
- Summary/Abstract:Prvi sistem zdravstvene zaštite u Češkoj Republici uspostavljen je krajem XIX veka i to u oblasti Bohemija, koja je bila sastavni deo Austro-Ugarske monarhije. U Bohemiji je tada, kao i u ostatku monarhije, zdravstvena zaštita bila organizovana po sistemu koji je poznat kao Bizmarkov model zdravstvenog osiguranja. Ovako uređen sistem je funkcionisao sve do proglašenja nezavisnosti, odnosno do osnivanja Čehoslovačke Republike 1918. godine, ali i neko vreme nakon toga.1 On je bio dobro utemeljen budući da je još u prvoj godini nezavisnosti donet Zakon o zdravstvenom osiguranju, koji je predviđao obavezno osiguranje za sve zaposlene, a to je činilo oko jednu trećinu ukupnog broja stanovnika.2Na tim osnovama je u Čehoslovačkoj Republici 1924. godine uspostavljen prvi socijalni model zdravstvenog osiguranja.
Republika Slovenija
Republika Slovenija
(Republic of Slovenia)
- Author(s):Mirjana B. Glintić
- Language:Serbian
- Subject(s):Law, Constitution, Jurisprudence, Public Law, Health and medicine and law
- Page Range:122-137
- No. of Pages:16
- Summary/Abstract:Osamdesetih godina prošlog veka je sistem zdravstvenog osiguranja upao u finansijsku krizu usled nedostataka sistema samoupravnih interesnih zajednica i njegove postepene finansijske destabilnosti. Po svojim odlikama tadašnje zdravstveno osiguranje je bilo najsličnije Beveridžovom modelu nacionalne zdravstvene zaštite, koji je u početku dobro funkcionisao do trenutka nastupanje političke, socijalne i ekonomske krize u SFRJ. Okolnosti koje su nastupile su jasno ukazale da je potrebno pristupiti reformisanje sistema zdravstvene zaštite i osiguranja, naročito nakon potpunog sloma dotadašnjeg sistema 1989. godine. Jedan od prvih koraka bilo je okretanje nacionalizaciji sistema zdravstvene zaštite, a posle izbora 1990.g odine resor zdravstva je pripao Socijaldemokratskoj stranci Slovenije, koji su u ovoj oblasti bili inspirisani nemačkim i austrijskim sistemima zdravstvenog osiguranja, pa su se, između ostalog, zalagali i za što veći uticaj lekarskih komora, kao što je bio slučaj u zemljama uzorima.
Kraljevina Švedska
Kraljevina Švedska
(Kingdom of Sweden)
- Author(s):Ivana Ž. Rakić
- Language:Serbian
- Subject(s):Law, Constitution, Jurisprudence, Public Law, Health and medicine and law
- Page Range:138-149
- No. of Pages:12
- Summary/Abstract:Sistem zdravstvenog osiguranja u Švedskoj uređen je po uzoru na Beveridžov model socijalnog osiguranja koji se finansira iz budžeta (putem poreza) i koji obezbeđuje univerzalnu zdravstvenu zaštitu celom stanovništvu. Pravo na zdravstvenu zaštitu imaju svi stanovnici Švedske, tako da je celokupno stanovništvo osigurano, čime je postignuta univerzalna pokrivenost zdravstvenim osiguranjem. Imigranti mlađi od 18 godina, koji nemaju regulisano prebivalište, imaju ista prava kao i deca koja traže azil i deca koja imaju stalno prebivalište u Švedskoj. Pravo na hitnu medicinsku pomoć imaju državljani zemalja članica EU i zemalja koje pripadaju Evropskom ekonomskom području, i državljani (devet) zemalja sa kojima je Švedska zaključila međunarodni sporazum o zdravstvenom osiguranju.
Republika Hrvatska
Republika Hrvatska
(Republic of Croatia)
- Author(s):Anđelka Plavšić-Nešić
- Language:Serbian
- Subject(s):Law, Constitution, Jurisprudence, Public Law, Health and medicine and law
- Page Range:150-187
- No. of Pages:28
- Summary/Abstract:Republika Hrvatska (u daljem tekstu: Republika/Hrvatska) je tokom istorije dala određen doprinos razvoju zdravstvenog sistema. Tako je u Dubrovniku, još 1317. godine, osnovan tadašnji određeni oblik lekarske ordinacije, koja se od 1901. godine nalazi i funkcioniše u istom prostoru. Godine 1377. je, takođe, u Dubrovniku uveden karantin, u kojem su sve osobe, pre ulaska u grad, morale da borave 40 dana da bi se utvrdilo da li će se kod njih pojaviti/razviti bolest.
Evropski zdravstveni potrošački indeks - ocena nivoa zdravstvene zaštite u Republici Srbiji
Evropski zdravstveni potrošački indeks - ocena nivoa zdravstvene zaštite u Republici Srbiji
(European Health Consumer Index - Assessment of the Level of Health Care in the Republic of Serbia)
- Author(s):Mirjana B. Glintić
- Language:Serbian
- Subject(s):Public Law, Health and medicine and law, EU-Accession / EU-DEvelopment
- Page Range:189-212
- No. of Pages:24
- Summary/Abstract:Ekspertska organizacija Health Consumer Powerhouse (u daljem tekstu: HCP), od 2005. godine objavljuje Evropski zdravstveni potrošački indeks (Euro Health Consumer Index, EHCI). Kao kandidat za članstvo u Evropskoj uniji, Republika Srbija je prvi put 2012. godine uključena u ovaj projekat i od 34 analizirane zemlje završila je na poslednjem mestu, osvojivši 451 poen od ukupno predviđenih 1000.