Priručnik za sudije i tužioce za postupanje u predmetima seksualnog uznemiravanja
Handbook for Judges and Prosecutors for Handling Cases of Sexual Harassment

Contributor(s): Adnan Kadribašić (Editor), Nenad Galić (Editor), Svjetlana Milišić-Veličkovski (Editor), Nejra Veljan (Editor), Majda Halilović (Editor)
Subject(s): Gender Studies, Psychology, Criminal Law, Civil Law, Human Rights and Humanitarian Law, Clinical psychology, Studies in violence and power, Health and medicine and law, Court case
Published by: Atlantska inicijativa: Udruženje za promicanje euroatlantskih integracija BiH
Keywords: BiH; sexual harassment; causes; consequences; psychology; legal framework; court practice; criminal procedure; misdemeanor proceedings; recommendations;
Summary/Abstract: Od decembra 2017. do septembra 2018. godine kroz projekat Rod i pravosuđe u Bosni i Hercegovini Atlantska inicijativa je facilitirala panel od trinaest sudija i sutkinja, tužiteljica i tužilaca koji su razvili ovaj praktični priručnik za postupanje u predmetima seksualnog uznemiravanja. Rad panela su podržali Ambasada Kraljevine Švedske u Bosni i Hercegovini i Ured za razvoj, podršku i edukaciju tužilaštava (OPDAT) Ministarstva pravde Sjedinjenih Američkih Država. Panelisti i panelistice su se bavile razmatranjem prvenstveno pravnog okvira, sudske prakse i zakonskih aspekata seksualnog uznemiravanja, ali i psihološkim i sociološkim teorijama i istraživanjima o seksualnom uznemiravanju relevantnim za sveobuhvatno razumijevanje date problematike i prepoznavanje individualne i društvene dinamike koja prati ovaj problem. Ovaj priručnik, uz reference na Bosnu i Hercegovinu i međunarodnu sudsku praksu i literaturu, donosi zaključke, preporuke i ključne nalaze panelista i panelistica. Priručnik je podijeljen u sedam poglavlja koja se mogu koristiti odvojeno ili zajedno kao resursni materijal u radu na ovim predmetima. U prvom poglavlju govori se o uzrocima i posljedicama seksualnog uznemiravanja uz razmatranje dinamike uznemiravanja, profila počinilaca te mitova i rodnih predrasuda. U drugom poglavlju sadržan je pravni okvir i sudska praksa u smislu utvrđivanja odgovornosti i dokazivanja u predmetima seksualnog uznemiravanja. U trećem poglavlju govori se o utvrđivanju građanske odgovornosti kod postojanja seksualnog uznemiravanja kao oblika diskriminacije. Četvrto poglavlje daje uvod u praktični dio Priručnika. U petom poglavlju date su preporuke panela za postupanje i vođenje postupka u krivičnim predmetima seksualnog uznemiravanja. U završna dva poglavlja se razmatraju preporuke panela kada se vodi parnični postupak u predmetima seksualnog uznemiravanja i kada se vodi prekršajni postupak protiv pravnog lica za nepoduzimanje adekvatnih mjera za sprečavanje seksualnog uznemiravanja. Seksualno uznemiravanje je zakonski prvi put prepoznato i regulisano 2003. godine Zakonom o ravnopravnosti spolova, a kasnije i Zakonom o zabrani diskriminacije, a od prije dvije godine i zakonima o radu na entitetskim nivoima i na nivou Brčko distrikta. Međutim, uprkos zakonskoj regulativi i velikom broju aktivnosti na planu ravnopravnosti spolova, uprkos podacima iz Evropske unije i okruženja koji govore o tome da je seksualno uznemiravanje raširena pojava s ozbiljnim posljedicama, seksualnom uznemiravanju se u Bosni i Hercegovini ne pridaje dovoljno pažnje te se ono uglavnom trivijalizira. Seksualno uznemiravanje se ne prepoznaje na adekvatan način, a slučajevi seksualnog uznemiravanja uglavnom ostaju neprijavljeni. Od definiranja seksualnog uznemiravanja u BiH prošlo je petnaest godina i za sve ovo vrijeme pravosuđe se susrelo sa malim brojem predmeta, što ukazuje na nedovoljno razvijenu sudsku praksu. Zbog svega navedenog, od 2014. godine Atlantska inicijativa se intenzivno bavi jačanjem kapaciteta pravosudnih institucija za prevenciju i prepoznavanje seksualnog uznemiravanja, što je rezultiralo i uspostavljanjem sveobuhvatnih mehanizama prevencije na nivou svih pravosudnih institucija u BiH i na nivou nekoliko visokoškolskih ustanova u BiH. Tokom rada na prevenciji ukazala se potreba za detaljnim razmatranjem krivičnih i građanskih slučajeva u predmetima seksualnog uznemiravanja, te potreba za jačanjem kapaciteta sudija i tužilaca koji rade na ovim predmetima i koji se u budućnosti mogu susretati sa ovakvim slučajevima.

• Details
• Contents
• Book Chapters