Les Grands Complexes Neolithiques Anciens Dans le Sud—Est Europeen
Large Ancient Neolithic Complexes in South-Eastern Europe

Summary/Abstract: U radu se ističe niz novih problema koji se pojavljuju u oblasti ispitivanja najstarijeg neolita, uprkos faktu da se za ovu epohu tretiraju već i lingvistička pitanja. Tako se govori o pitanju pojave kultivisanih žitarica i divljih, docnije domesticiranih životinja, što predstav- Ija jedno od bitnih pitanja koja bi trebalo solidno i argumentovano izneti, jer je veliki značaj i razlika u tome da li su takve forme ekonomskog stepena postignute na našem tlu, a nisu, kao što se to dosada smatralo, došle iz Prednje Azije (1—3). Postojanje, na primer, jedne umetnosti na tako visokom stepenu razvoja kao što je to slučaj sa kamenom plastikom Lepenskog Vira, teže je očekivati u jednom drust venom uređenju niskog stepena razvoja. Dalje, analizirajući elemente bitne za karakterisanje najstarijeg neolita, bazirajući se uglavnom na izrađevinama od keramike, grube, sa elementima za njeno ukrašavanje i oruđa kojima se ono vršilo, monohromne, bojene, baveći se problemima rasprostranjenosti, importa, paralelišući pojave u pojedinim oblastima, dolazi se do zaključka da se u ovonae periodu mora računati sa tri velika kompleksa, i to: — karpatsko-podunavski i panonski kompleks ili zona, koja delom gravitira prema pontskim oblastima; — zapadnobalkanska zona, koja se vezuje za jađransku oblast i u širena smislu za Mediteran, i — centralno istočnobalkanska sa Makedonijom i Trakijom na prvom mesto, koja se vezuje za egejsko podmčje i Bliski istok. Diskutujući o svim elementima koji bi išli u prilog ovakvoj podeli i uz navođenje njihovih bitnih karakteristika (4—21), u radu se au tor naročito zalaže za davanje većeg značaja i kreativne uloge karpatsko- podunavskoj i panonskoj zoni, koja je do sada smatrana samo oblašću kontaminiranja raznih elemenata. Ona ima ulogu centra okarakterisanog grubom keramikom koja se jasno izđvaja od iste vrste mediteranske provenijencije, zatim specifičnom keramikom bojenom tipa Starčevo i srođnih grupa, ističući u isto vreme postojanje impulsa koji su dolaziii sa jugoistoka, ali uz prihvatanje oblika i drugih vrlo određenih karakteristika ove oblasti. Novija istraživanja potvrđuju predloženu podeîu, izdvajajući jasno prelazne oblasti u kojima se uticaji ukrštaju od glavnih koje su predstavljale jezgro nastanka tih uticaja.

• Details
• Contents