Podzwonne dla narodu? O zbiorowych tożsamościach ery globalnej
Knell for the nation? The global era of collective identities

Summary/Abstract: Za swego rodzaju signum temporis uznać można zjawisko cyklicznego obwieszczania przez przedstawicieli nauk społecznych kresu bądź co najmniej kryzysu kluczowych dla tych nauk pojęć. Ogłoszenie kresu ery narodowej, a w szczególności kryzysu państwa narodowego, na tle erozji takich pojęć, jak struktura społeczna, podmiot, klasa, warstwa, idea postępu czy racjonalność, nie wydaje się specjalnie profetycznym zadęciem w socjologiczne trąby. Nie zamierzam tutaj podważać przekonania, że państwo narodowe w warunkach nowoczesności stanowiło jedną z najistotniejszych form uspołecznienia. Nie zmienia to jednak, jak sądzę, faktu, że państwo narodowe jako historyczny twór epoki nowożytnej wydaje się tracić władzę. Proces ten wiąże się ze stopniową utratą przez państwo potencjału pozwalającego łączyć poziom globalnych sieci władzy z poziomem indywidualnej tożsamości, nie wspominając o utracie kontroli nad polityką gospodarczą. Monopol państwa jest systematycznie kwestionowany, ponieważ czasoprzestrzeń świata społeczno -kulturowego globalizuje się, tzn. podlega globalnym przepływom kapitału, siły roboczej, towarów, usług, technologii, informacji, które mają miejsce poza kontrolą któregokolwiek z istniejących państw. Państwa narodowe usiłują, co prawda, przechwycić kontrolę nad jakąś pulą czasu historycznego, prowadząc określoną politykę historyczną, dokonując rekonstrukcji tożsamości narodowej, zawłaszczając lub kreując tradycję. Wydaje się jednak, że są to zabiegi kontrskuteczne.

• Details
• Contents