Does the Greater Poland mindset still exist? An analysis based of Social Diagnosis 2015

Czy wielkopolska mentalność istnieje? Analiza oparta na danych Diagnozy Społeczej 2015

Author(s): Agnieszka Jeran / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: Greater Poland mindset; "Social Diagnosis"; self-steering; task orientation; pro-social attitudes; law and order

The point of departure of the analyses presented in the article is both a scholarly and common conviction about the existence and functioning of a set of beliefs and norms specific to the inhabitants of Greater Poland, something that might be called the Greater Poland mindset. It formed on the basis of experiences of life under Prussian rule and patriotically motivated transformations of ways of managing economy which shaped of a mentality concurrently national and capitalistic. Although the period of the Polish People’s Republic did not facilitate its cultivation, after 1989 the occurrence of such constituent elements of the Greater Poland mindset as frugality, economy, law and order, pro-social attitudes was still diagnosed. Using the data supplied by “Social Diagnosis” 2015 analyses were done to verify the hypothesis of more intense manifestations of selected features corresponding to the Greater Poland mindset, viz. self-steering, task orientation, pro-social attitudes and law and order among inhabitants of Greater Poland compared to other parts of the country. Other analyzed issues comprised the differences in the intensity of these features within Greater Poland and the centrality of the Poznań subregion. The obtained results justify the claim that clear differences are only revealed in a comparison of the Poznań subregion to all the other voivodeships. This observation leads in turn to the conclusion that today we should speak of the existence of the Poznań mindset rather than the Great Poland one.

Crafts and trades in Greater Poland in the process of personnel training

Wielkopolskie rzemiosło w procesie kształcenia kadr

Author(s): Krzysztof Bondyra,Anna Świdurska,Wojciech Jagodziński / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: crafts and trades; crafts and trades enterprise; dual education; youth employee; vocational training

At a time of high unemployment rate among youth and a continued lack of conformity between trends in education and demands voiced by employers, attention is drawn to the so-called dual education, viz. instruction conducted in parallel (alternately) at school and at the workplace – a system highly valued in the EU for enhancing the opportunities of youth on the job market. Vocational training of youth employees, which is the Polish model of dual education, is in nearly 80% conducted by crafts and trades enterprises. The object of the article is to present the role of the Greater Poland crafts and trades in the process of personnel training. In the last 25 years a decline in the vocational training in largescale industry has been observed in Poland. In this situation the local economic boards of crafts and trades chambers as a sector of small and medium-sized production and service enterprises assumed responsibility for training human resources for the national economy. Research done among graduates of vocational training in crafts and trades enterprises and among master craftsmen who performed the training as part of a project called “Socially responsible crafts and trades” implemented by the Greater Poland Chamber of Crafts and Trades, confirmed the observation that dual education is a gateway to permanent employment in professions which are in demand on the job market.

A self-government synergy? International cooperation of the Greater Poland Voivodeship, the Poznań District and the City of Poznań

Samorządowa synergia? Współpraca zagraniczna województwa wielkopolskiego, powiatu poznańskiego i miasta Poznania

Author(s): Igor Ksenicz / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: international cooperation; territorial self-government; Greater Poland viovodeship; Poznań district; city of Poznań;

The article analyzes the possibilities of coordination of the international cooperation of the entities of different levels of territorial self-government in Greater Poland. In the author’s opinion there is still room for improvement in this field of activity. The presented analyses deal with institutional and legal aspects of the discussed issue and the basic sources include the regulations and official documents of the Greater Poland voivodeship, the Poznań district and the city of Poznań.

Wilda – on the social effects of gentrification

Wilda - o społecznych skutkach gentryfikacji

Author(s): Julia Jachowska / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: administrative housing estate; social class; gentryfication; conflict; cooperation

The biggest problem with the renovation of the centres of Polish cities is the fact that their revitalization is accomplished only through the process of gentrification. The implementation of exclusively this measure makes renovation largely ineffective and leads to social conflicts between the incoming representatives of the middle class and the underprivileged residents who have lived in the central city space for decades. However, there are exceptions to the rule, as in the case of the Poznań administrative housing estate Wilda. The present study also aims to compare the changes ongoing in the above mentioned housing estate with the changes occurring in other gentrified spaces of Poznań, by identifying factors which seem instrumental to the effectiveness of the gentrification process.

The Poznań Citadel in the eyes of leaders of social memory

Poznańska Cytadela w oczach liderów pamięci społecznej

Author(s): Łukasz Skoczylas / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: social memory; Poznań; leaders of memory

The article analyzes the interpretations attributed to the Citadel Park in Poznań by leaders of social memory in the context of the city’s past, its current urban structure and tourist traffic. The study is based on the analysis of forty individual in-depth interviews with people engaged in changing the carriers of social memory present in the urban space of Poznań.

Purda Wielka in Warmia – place identity

Purda Wielka - tożsamość miejsca

Author(s): Andrzej Sakson / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: place identity;place identity; Warmia; East Prussia; Western and Northern Territories, Warmia-Mazuria Voivodship

Purda, also known as Purda Wielka is a rural commune located in the district of Olsztyn in the territory of historical Warmia. This village community was the object of sociological field studies in 1948 and then again in the years 2005-2006. Based on the accumulated empirical material an analysis of place identity was done understood as an emotional link of the inhabitants with their environment. From the study it follows that all the inhabitants of Purda have a strong place identity manifested in satisfaction from the place of residence and especially from socio-cultural contacts and the natural surroundings.

Invisible Poznań. Visual studies on the grassroots actions of city residents

Niewidzialny Poznań. Badania wizualne nad działaniami oddolnymi mieszkańców miasta

Author(s): Jerzy Kaczmarek / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: visual sociology; social innovations; grassroots actions

The introductory part of the article presents the premises of a research project called “Invisible City” which was initiated at the Institute of Sociology, Adam Mickiewicz University. The term “invisible city” denotes grassroots actions of city residents that usually go unnoticed in the official institutionalized perspective and are also overlooked by other urban inhabitants. The next part of the article shows such actions in Poznań referring to abundant photographic material collected in the database of the discussed project. The last part presents the grassroots actions of the actors of the invisible city as innovative actions. For this purpose the author characterizes the concept of social innovations and identifies their characteristic features which he then ascribes to the grassroots actions of the residents of Poznań.

“The landscape after June”. Events of the Poznań June in the perception of the Polish society in 1956

"Krajobraz po czerwcu". Społeczny odbiór wydarzeń Poznańskiego Czerwca 1956 r. w materiałach Urzędu Bezpieczeństwa

Author(s): Łukasz Jastrząb / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: Poznań June; June '56; June 1956; Polish society in 1956

The article presents the opinions of the Polish society on the events of the Poznań June 1956. Despite official announcements and information blockade, news of the uprising spread across the country. Information was circulated among others by visitors to the Poznan International Trade Fair then staying in the city, by railway staff, as well as soldiers and functionaries engaged in suppressing the revolt. Voices of support dominated and were expressed at rallies and gatherings, in discussions and leaflets but also as inscriptions painted on the walls of buildings, inside factories or on railway carriages. The accounts are presented selectively and in a limited scope due to shortage of space, but are fairly representative for the attitude and reaction of Poles to the events that took place in Poznań on June 28, 1956.

Reaction of political authorities to the pastoral letter of Archbishop Antoni Baraniak in 1966

Reakcja władz na list pasterski arcybiskupa Antoniego Baraniaka a 1966 roku.

Author(s): Stanisław Jankowiak / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: state - Church relations; Archbishop Antoni Baraniak; millennium

One of the elements of the celebrations of the millennium of the baptism of Poland was the peregrination of the icon of the Blessed Mother of God of Częstochowa. The icon was “arrested” by the authorities and transported back to the Jasna Góra shrine with a ban on removal. Against such an insult to the Blessed Mother of God protest was voiced first by the Primate of Poland and then by other bishops who addressed pastoral letters to the faithful of their respective dioceses. A pastoral letter on the issue was also written by Archbishop Antoni Baraniak. In the opinion of the authorities his was the sharpest form of protest, and therefore he became the object of an organized defamation campaign in which party activists were mobilized to express their public outcry.

German traces on the tourist map of Poznań

Niemieckie tropy na turystycznej mapie Poznania

Author(s): Tomasz Budnikowski / Language(s): English,Polish / Issue: 02/2016

Keywords: German art; Golden Chapel; monuments of Poznań; Prussian state; Veit Stoss

The article presents the links between Poznań and Germany in the areas of art and architecture. Due to geographic vicinity such links have been observed since the beginning of the Polish state. In Poznań and its surroundings one can find the works of outstanding German artists who were active in the late Middle Ages and subsequent centuries. Especially strong affiliations with German artistic and architectural trends were present in Greater Poland in the 19th century when the region was part of the Prussian state. In this context, the origins of the Golden Chapel in the Poznań cathedral are also noteworthy.

THE PAST IDEOLOGICALLY DESIGNED – ALTERNATE HISTORIES IN THE SERVICE OF RIGHT-WING UTOPIA

Przeszłość ideologicznie zaprojektowana. Historie alternatywne w służbie prawicowej utopii

Author(s): Magdalena Górecka / Language(s): Polish / Issue: 4/2014

Keywords: historia alternatywna;utopia;mit;pamięć zbiorowa;ideologia

Artykuł jest próbą wpisania powieści z gatunku historii alternatywnej w ramy szeroko pojętej wyobraźni utopijnej. Kluczem do interpretacji historii alternatywnej wydaje się identyfikacja strategii ujawniających powinowactwo z science fiction i utopią: koncepty ontologiczne i epistemologiczne, podobieństwa strukturalne, forsowane koncepcje polityczne i historiozoficzne. Psychologia wytwarzania utopii, skupiona na zbiorowych pragnieniach, bliska jest psychologii tworzenia historii alternatywnej, ujawniającej mechanizmy pamięci zbiorowej. Na przykładzie kilku utworów ukazane zostało współgranie impulsu utopijnego z innymi formami wyobraźni społecznej (jak mity narodowe, mity historyczne, ideologia, pamięć zbiorowa).

CZESŁAW MIŁOSZ’S ‘THE HILLS OF PARNASSUS’ AS AN ATTEMPT AT GNOSTIC DYSTOPIA

Góry Parnasu Czesława Miłosza jako próba gnostyckiej dystopii

Author(s): Jan Miklas-Frankowski / Language(s): Polish / Issue: 4/2014

Keywords: Czesław Miłosz;Góry Parnasu;dystopia;gnoza;gnostycyzm;science fiction

Wątki gnostyckie są obecne w twórczości Czesława Miłosza od wczesnych katastroficznych Trzech zim (1935), aż po ostatnią summę – Traktat teologiczny (2002). Na tym tle szczególnie interesująca wydaje się porzucona i niedokończona, wydana dopiero w 2012 roku, powieść science fiction Góry Parnasu. W artykule staram się pokazać, że źródłem dystopijnej kreacji powieści jest przede wszystkim myśl gnostycka. Z diagnozami gnostyckimi związane jest wielokrotnie przywoływane w niedokończonej powieści poczucie wielowymiarowego wyobcowania i osamotnienia człowieka, ból i cierpienie, jakiego zaznaje w obcym świecie, w którego strukturę wpisane jest zło i okrucieństwo. Z jednej strony Góry Parnasu są przerażającą antymodernistyczną wizją o znamionach ostrzeżenia i przestrogi, z drugiej to skrajnie pesymistyczny, futurystyczny obraz rozpoznania „kamiennego porządku świata”.

FACTUAL NARRATIVES WITHIN DYSTOPIAN STORYWORLDS

Narracje faktograficzne w światach dystopijnych

Author(s): Mateusz Zimnoch / Language(s): Polish / Issue: 4/2014

Keywords: fakt;fikcja;dystopia;faktografia;realizm;

W artykule podjęto próbę analizy narracji faktograficznych w światach dystopijnych. Ich faktualny charakter jest jednak pojmowany w specyficzny sposób: nie jako związek z elementem świata realnego (na przykład „Pan Nasz Ford” z Nowego Wspaniałego Świata Aldusa Huxleya), lecz jako element uznawany za faktyczny z perspektywy fikcyjnego uniwersum. Mnogość fikcyjnych dzienników, zapisów archiwalnych, prywatnych notatek fikcyjnych bohaterów czy definicji z nieistniejących encyklopedii, jakkolwiek fantastyczne by one nie były z perspektywy realistycznej, pozostaje faktualna w kategoriach tego,co jest uznawane za fakt, a co za zmyślenie w fikcyjnym świecie. Wookiepedia (encyklopedia Gwiezdnych Wojen) jest więc fikcyjna w świecie realnym (choć wciąż istnieje w „prawdziwym” Internecie), lecz jest zarazem faktyczna dla każdego mieszkańca świata Gwiezdnych Wojen. W artykule analizuje się, w jaki sposób narracje faktograficzne w fikcyjnych światach dystopijnych wpływają na całość utworu oraz jakie są najbardziej popularne formy ich obecności w tego rodzaju tekstach.

HARMONY AND FERVENCY. ON THE UNFINISHED RATIONALIZATION OF THE MUSIC IN THE AUGUSTINE’S “CONFESSIONS”

Harmonia i żarliwość. O niedokonanej racjonalizacji muzyki w Wyznaniach Augustyna

Author(s): Michał Koza / Language(s): Polish / Issue: 4/2014

Keywords: Augustyn;starożytność;filozofia muzyki;chrześcijaństwo;platonizm

W artykule skoncentrowano się na dyskursach o muzyce, które są obecne w Wyznaniach Augustyna – dziele wyróżniającym się na tle innych tekstów autora ze względu na swój niejednorodny (autobiograficzny, filozoficzny, teologiczny) charakter. Celem artykułu jest zbadanie relacji, którą można określić jako niedokonany projekt racjonalizacji myślenia o muzyce. Po pierwsze, w tekście widoczny jest wpływ greckiego sposobu myślenia, zgodnie z którym sztuka ta stanowi odbicie matematycznego porządku wszech-świata, będąc całkowicie podporządkowana rozumowej harmonii, a także ethosowi, regulującemu jej funkcjonowanie w społeczeństwie. Pod tym względem Wyznania można porównać do dzieł filozoficznych Augustyna, w których ta koncepcja dominuje. Augustyn, jako chrześcijanin, włącza do swojej myśli także hebrajskie dziedzictwo pojmowania muzyki, na czele z Księgą Psalmów. Autor artykułu stara się wydobyć ten drugi dyskurs jako mniej znany rys myśli Augustyna i pokazać, jak kwestionuje on i dekonstruuje zamiar racjonalizacji muzyki.

ROLAND BARTHES’S LONGING FOR NEUTRALITY

Rolanda Barthes’a tęsknota za Neutralnym

Author(s): Jakub Niedźwiedzki / Language(s): Polish / Issue: 4/2014

Keywords: Barthes;Neutralne;paradygmat;ecriture;język

Esej Rolanda Barthes’a tęsknota za Neutralnym poświęcony jest przybliżeniu głównego tematu jednego z ostatnich seminariów Rolanda Barthes’a, Le Neutre. Tematem tym jest neutralność rozumiana jako strategia obalająca duali-styczne schematy dominujące w naszej kulturze. Omówiona zostaje również kwestia związku Barthes’owskiej koncepcji z Kursem językoznawstwa ogólnego Ferdinanda de Saussure’a, który zawsze był głównym źródłem inspiracji dla autora Mitologii. Następnie wyjaśniona zostaje kwestia bliskości tego, co neutralne, i literatury, która w myśli Barthes’a jest uprzywilejowaną dziedziną neutralności.

HEGELIAN CONCEPT OF TRAGEDY

Heglowska koncepcja tragedii

Author(s): Artur Przybysławski / Language(s): Polish / Issue: 4/2014

Keywords: dialektyka;tragedia;etyka;świadomość

Tekst przedstawia Heglowską koncepcję tragedii jako integralną część systemu filozoficznego niemieckiego filozofa. Tylko umieszczenie tragedii w planie dziejów ducha pozwala na właściwe ujęcie roli i znaczenia tragedii rozumianej jako etap w rządzonych dialektyką dziejach świadomości.

THE HISTORY OF THE JAPANESE TEA CEREMONY

Historia ceremonii herbacianej w Japonii

Author(s): Michał Sokołowski / Language(s): Polish / Issue: 4/2014

Keywords: Japonia;zen;ceremonia herbaciana;Sen no Rikyu

Ceremonia herbaciana jest czymś niezwykle złożonym i prostym zarazem. Z jednej strony może być traktowana jako wyraz filozofii, duchowości, kultury i estetyki Dalekiego Wschodu, może być analizowana przez pryzmat buddyzmu zen, pośrednio także taoizmu, który do jego wykształcenia się przy-czynił, może być umiejscawiana w chińskiej i japońskiej kulturze i historii. Jest także ceremoniałem obostrzonym mnóstwem niezwykle szczegółowych i precyzyjnych reguł i zasad. Z drugiej strony pozostaje prostą czynnością wspólnego wypicia herbaty w atmosferze życzliwości i harmonii, bardzo przy tym uniwersalną i naturalną. Z jednej strony jest wyrafinowaną sztuką, z drugiej – całościową drogą życia. Złożoność nie wyklucza prostoty, gdy to, co najprostsze, okazuje się najtrudniejsze. Zen i ceremonię herbacianą łączy przekonanie o możliwości sięgnięcia w głęboki wymiar codzienności i znalezienia głębi w tym, co zwyczajne. Zarówno w zen, jak i w ceremonii herbacianej ważniejsze od zamkniętego systemu reguł są wskazówki i własna praktyka – nie jest możliwe dotarcie do ich sedna poprzez słowa ani poprzez teorię.Ceremonia herbaciana w duchu zen uczy sięgania do Doskonałości, której doświadczenie „tu i teraz” umożliwia osiągnięcie szczęścia nieuwarunkowanego od spełniania pragnień –w tym sensie pozostaje też aktualna i żywa niezależnie od obowiązującej etykiety, form, sposobów nauczania, interpretacji.

SOME COMMENTS ABOUT THE POSSIBILITY OF THE SACRED IN CONTEMPORARY ART

Kilka uwag o możliwości sacrum w sztuce współczesnej

Author(s): Joanna Winnicka-Gburek / Language(s): Polish / Issue: 4/2014

Keywords: sztuka współczesna i religia;sekularyzacja;inspiracja religijna;sztuka religijna w przestrzeni publicznej

Artykuł składa się z trzech części. Dwie pierwsze poświęcone są dwóm prze-łomom, albo inaczej –zmianom paradygmatu myślenia o sztuce, stanowią-cym ramy dla przemian warunkujących współczesną rzeczywistość sztuki. Pierwszy to moment powstania „ery sztuki”, po trwającej aż do nowożytności „erze obrazu”. Renesansowy humanizm zaowocował przemianą obrazów będących przedmiotami kultu religijnego w dzieła sztuki.W drugiej części sygnalizuję niektóre problemy wzajemnych relacji sztuki i religii w bliskiej nam epoce, którą Arthur Danto nazwał epoką „po końcu sztuki”. „Dziwną” sytuację, w jakiej znalazła się teraz sztuka powstająca z inspiracji religijnej, można uważać za zwieńczenie XVIII-wiecznego kryzysu Wielkiej Teorii Piękna i jednocześnie wynik procesu sekularyzacji rozumianej jako stopniowy zanik wierzeń i praktyk religijnych w nowoczesnym świecie – we współczesnym świecie sztuki nie ma miejsca dla szczerej sztuki religijnej. Na koniec analizuję niektóre z tez będących w opozycji do tendencji wykluczających religię z przestrzeni publicznej, a tym samym ze świata sztuki.

-

Zagadnienia transmedialności w sztuce współczesnej. Wokół książki Sztuki w przestrzeni transmedialnej pod redakcją Tomasza Załuskiego

Author(s): Wojciech Rubiś / Language(s): Polish / Issue: 4/2014

-

Sprawozdanie z międzynarodowej sesji naukowej „Witkacy 2014: co jeszcze jest do odkrycia?”, Słupsk, 17–20 IX 2014

Author(s): Natalia Anna Michna / Language(s): Polish / Issue: 4/2014