Rat u brojkama - demografski gubici u ratovima na teritoriji bivše Jugoslavije od 1991. do 1999.
War in Figures - Demographic Losses in Wars on the Territory of Former Yugoslavia From 1991 to 1999
Author(s): Ewa Tabeau, Marcin Żółtkowski, Jakub Bijak, Arve Hetland, Henrik Urdal, Helge Brunborg, Neda Lončarić, Fritz Sheuren, Patrick Ball, Wendy Betts, Jana Dudukovich, Meghan Lynch, Amelia Hoover
Contributor(s): Ewa Tabeau (Editor), Sonja Biserko (Editor)
Subject(s): Politics / Political Sciences, Politics, History, Social Sciences, Geography, Regional studies, Sociology, Military history, Recent History (1900 till today), Special Historiographies:, Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Migration Studies, Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
Published by: Helsinški odbor za ljudska prava u Srbiji
Keywords: Yugoslavia; war; BiH; Serbia; Kosovo; Višegrad; Vlasenica; Bosanski Šamac; Odžak; Prijedor; Krajina; Herceg-Bosna; Mostar; Srebrenica; Sarajevo; victims; killed persons; missing persons; refuges; migration; DNK identification; demography; losses;
Summary/Abstract: Hronološki prvi demografski ekspertski izveštaj pojavio se na saslušanju u Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju (ITCY) juna 2000. godine. Izveštaj se odnosio na nestala lica prilikom pada Srebrenice 1995. i predstavljen je u slučaju “Krstić” (IT-98-33). Potpisala su ga dva norveška demografa – Helge Brunborg, viši istraživač Statističkog zavoda Norveške, koji je pre toga radio kao demograf pri Tužilaštvu tribunala u Hagu (ITCY), i Henrik Urdal, u to vreme pomoćni istražitelj Tužilaštva, a potom istraživač Instituta za mirovne studije (Peace Research Institute) u Oslu. Izveštaj je napisan za potrebe Tužilaštva u slučaju “Krstić” s ciljem da rezimira odmazdu prilikom pada Srebrenice. Iako su se podaci korišćeni u izveštaju isključivo odnosili na nestala lica, a ne na potvrđen broj ubijenih na osnovu ekshumacija (jer ti podaci gotovo da i nisu bili dostupni u vreme suđenja Krstiću; do tada je bilo identifikovano samo 70 stradalih), izveštaj i svedočenje eksperta Tužilaštva Helge Brunborg pokazali su se izuzetno uspešnim; u obrazloženju presude generalu RADISLAVU KRSTIĆU, osuđenom na 46 godina zatvora (odnosno 35 po žalbi) našlo se nekoliko bitnih demografskih pokazatelja iz izveštaja, izvedenih u dokaznom postupku.
Series: Biblioteka SVEDOČANSTVA
- Page Count: 1214
- Publication Year: 2009
- Language: Bosnian, Serbian
Promjene nacionalnog sastava stanovništva u opštini Višegrad između 1991. i 1997.
Promjene nacionalnog sastava stanovništva u opštini Višegrad između 1991. i 1997.
(Changes in the Ethnic Composition in the Municipality of Višegrad, 1991 and 1997)
- Author(s):Ewa Tabeau
- Language:Bosnian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Wars in Jugoslavia
- Page Range:50-101
- No. of Pages:52
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; RS; Višegrad; Milan Lukić; Sredoje Lukić; census; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons;
- Summary/Abstract:U ovom izvještaju daje se rezime promjena u nacionalnom sastavu stanovništva u opštini Višegrad, u srednjem dijelu istočne Bosne i Hercegovine, u periodu od 1991. do 1997. godine. Svrha izvještaja je da pruži pouzdane demografske statističke podatke koji omogućavaju procjenu vrste i obima tih promjena. Drugo, u izvještaju se razmatraju osnovni demografski profili lica koja su tokom rata nestala u višegradskoj opštini. Cilj istraživanja vezanog za nestala lica je da se pokaže ko su lica koja su nestala i utvrdi da li su ona nestajala u nekim određenim periodima. U ovom izvještaju analiziram tri izvora podataka: Popis stanovništva iz 1991. godine, birački spiskovi iz 1997. godine i spisak nestalih lica koji je sačinio MKCK (izdanje iz 2005. godine) i koristim standardne statističke i demografske metode.
Demografske posljedice sukoba u Opštini Vlasenica, maj-septembar 1992.
Demografske posljedice sukoba u Opštini Vlasenica, maj-septembar 1992.
(Demographic Consequences of the Conflict in the Municipality of Vlasenica, May-September 1992)
- Author(s):Ewa Tabeau, Marcin Żółtkowski
- Language:Bosnian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:104-135
- No. of Pages:32
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; MKSJ; Vlasenica; case Nikolić; census; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons;
- Summary/Abstract:Ja sam demograf na radu u Demografskoj sekciji (Demographic Unit – DU) pri Tužilaštvu Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ). Sažetak mojih profesionalnih kvalifikacija i iskustva u oblasti demografije dat je u Dodatku A ove izjave. Moja glavna oblast rada pri Uredu tužitelja je izučavanje demografskih posljedica sukoba devedesetih godina u bivšoj Jugoslaviji, a posebno u Bosni i Hercegovini. Glavne teme koje se izučavaju u DU su sukobima uzrokovane promjene veličine i etničkog sastava stanovništva, pomjeranja stanovništva i izbjeglice, mortalitet uzrokovan sukobom i nestale osobe. Pouzdani izvori podataka na individualnom nivou, kao što su npr. popis stanovnika, druge velike ankete ili detaljni spiskovi ubijenih ili nestalih osoba, kao i široko priznate standardne statističke metode, čine osnovu demografskih izučavanja koja se vrše u Demografskoj sekciji. Naš cilj je da pružimo pouzdanu statistiku koja će omogućiti ocjenu tipa i opsega demografskih posljedica sukoba. Studiju o kojoj je riječ u ovoj izjavi pripremila sam ja, uz pomoć Marcina Žóltkowskog saradnika istraživanja u Demografskoj sekciji. Osnovni cilj te studije je da se utvrde demografske brojke za promjene etničkog sastava u opštini Vlasenica u srednje-istoþnom dijelu Bosne i Hercegovine tokom perioda 1991–1997., kao i za raseljene osobe i izbjeglice (priručna mapa Vlasenice data je na kraju ovog odjeljka). Drugo, razmatramo i osnovne demografske profile osoba koje su nestale u opštini Vlasenica tokom sukoba od maja do septembra 1992. Izučavanje nestalih osoba teži da utvrdi apsolutan broj i etnički sastav onih koji su nestali između maja i septembra 1992. i da utvrdi da li je bilo nekih konkretnih perioda kada su ljudi nestajali. U našem izvještaju analiziramo tri izvora podataka: popis stanovništva iz 1991., koji je izvršen u Bosni i Hercegovini kao dio popisa iz 1991. u bivšoj Jugoslaviji, birački spiskovi koje je sačinila Organizacija za sigurnost i suradnju u Evropi (OSCE) za izbore 1997. i 1998. godine, te spisak nestalih osoba koji je utvrdio Međunarodni komitet Crvenog krsta (MKCK). Uporedili smo spiskove osoba koje su obuhvaćene biračkim spiskovima i spisak nestalih osoba MKCK-a s imenima i podacima za osobe obuhvaćene popisom iz 1991. Potraga za jednom istom osobom u dva ili više različitih izvora naziva se povezivanje individualnih podataka i takva potraga povečava koliþinu informacija o osobama. To povezivanje nam je omogućilo da zajedno analiziramo podatke koji su dolazili iz više izvora.
Promene u etničkom sastavu Bosanskog Šamca i Odžaka, 1991. i 1997.
Promene u etničkom sastavu Bosanskog Šamca i Odžaka, 1991. i 1997.
(Changes in the Ethnic Composition of Bosanski Šamac and Odžak, 1991 and 1997)
- Author(s):Ewa Tabeau, Jakub Bijak
- Language:Serbian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:138-190
- No. of Pages:53
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; Bosanski Šamac; Odžak; census; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons;
- Summary/Abstract:Ovaj izvještaj daje rezime promjena u etničkom sastavu dvije opštine u sjeveroistočnoj Bosni i Hercegovini, Bosanskom Samcu i Odžaku, između 1991. i 1997.- Naš je cilj da pružimo pouzdane demografske statističke podatke koji daju osnovu za procjenu vrste i razmjere promjena. U našoj studiji analiziramo dva izvora podataka: popis stanovništva iz 1991. i spisak birača iz 1997., a koristili smo standardne statističke i demografske metode. Nakon Dejtonskog mirovnog sporazuma, predratne opštine Bosanski Šamac i Odžak su podijeljene između Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske. Pojavile su se četiri nove opštine: Domaljevac/Šamac (FBH), Šamac (RS), Odžak (FBH) i Odžak/Vukosavlje (RS). Referentna mapa koja ilustruje ovu podjelu je data na kraju rezimea. Kao geografske jedinice analize koristili smo post-dejtonske opštine. Ovaj pristup omogućava da se prikaže kretanje stanovništva između i unutar opština Bosanski Šamac i Odžak, a takođe i između tih i drugih opština u Bosni i Hercegovini i drugih zemalja. Rekonstruisali smo stanovništvo iz 1991. (i njegov etnički sastav) četiri post-dejtonske opštine, koristeći popis stanovništva iz 1991. i poredili smo te podatke sa etničkim sastavom registriranih birača iz 1997. godine.
Osnovne demografske karakteristike i društveno-ekonomski status nestalih i ubijenih osoba iz Prijedora u periodu od 30. aprila do 30. septembra 1992
Osnovne demografske karakteristike i društveno-ekonomski status nestalih i ubijenih osoba iz Prijedora u periodu od 30. aprila do 30. septembra 1992
(Basic Demographic Characteristics and Socio-Economic Status of Missing and Killed Persons from the Municipality of Prijedor, 30.04-30.09.1992)
- Author(s):Ewa Tabeau
- Language:Bosnian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Socio-Economic Research, Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:192-228
- No. of Pages:37
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; RS; MKSJ; Prijedor; Milomir Stakić; census; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons; killed persons;
- Summary/Abstract:U ovom izvještaju navode se statistički podaci o osobama iz opštine Prijedor koje su navodno ubijene ili nestale u periodu od 30. aprila do 30. septembra 1992. godine. Izvještaj je pripremio demografski odjel Tužilaštva za predmet br. IT-98-24, tužilac Međunarodnog suda protiv Milomira Stakića. Autor je koristio tri izvora podataka u vezi s nestalim ili ubijenim osobama: spisak nestalih osoba Međunarodnog komiteta Crvenog krsta (MKCK), "Knjigu nestalih iz Prijedora" (KN) i bazu podataka o ekshumacijama i baze podataka o potvrdama o smrti (EXH). Posljednje dvije baze podataka Tužilaštvo je sastavilo na osnovu dokumenata o ekshumacijama i odlukama bosanskih sudova kojima su osobe proglašene mrtvim. Identitet svih osoba navedenih u tim dokumentima utvrđen je poređenjem njihovih imena i podataka u popisu stanovništva koji je vlada Jugoslavije izvršila 1991. godine. Nadalje, imena osoba koje se vode kao nestale ili mrtve upoređena su s imenima osoba navedenih u biračkim spiskovima za izbore u Bosni 1997. i 1998. godine kako bi se izbjegla mogućnost da osoba koja je izašla na jedno od ta dva izbora bude krivo upisana u spisak nestalih ili mrtvih.
Nestala i ubijena lica u Autonomnoj Oblasti Krajina 1992. godine: osnovne demografske odlike, vreme i mesto incidenata
Nestala i ubijena lica u Autonomnoj Oblasti Krajina 1992. godine: osnovne demografske odlike, vreme i mesto incidenata
(Missing and Killed Persons in the Autonomous Region of Krajina in 1992: Basic Demographic Characteristics, Timing and Location of Incidents)
- Author(s):Jakub Bijak, Ewa Tabeau
- Language:Serbian
- Subject(s):Geography, Regional studies, Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:230-262
- No. of Pages:33
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; MKSJ; Krajina; Brđanin and Talić casecensus; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons; killed persons;
- Summary/Abstract:U ovom izveštaju nalaze se statistički podaci i analize u vezi s licima koja su 1992. godine u Autonomnoj oblasti Krajina (AOK) ubijena ili prijavljena kao nestala. Izveštaj je sačinilo Demografsko odeljenje pri Kancelariji tužioca za predmet Tužilac Međunarodnog suda protiv Radoslava Brđanina i Momira Talića, predmet br. IT-99-36-PT. Autori izveštaja koristili su tri izvora podataka o nestalim ili ubijenim licima: Spisak nestalih lica Međunarodnog komiteta Crvenog krsta (MKCK), Bazu podataka o ekshumacijama i Bazu podataka s potvrdama o smrti. Potonje dve baze podataka Kancelarija tužioca sačinila je za potrebe ovog predmeta, i to na osnovu dokumenata o ekshumacijama i potvrdama o smrti koje su izdali sudovi u Bosni. Identitet ljudi navedenih u tim dokumentima potvrđen je poređenjem imena i ličnih podataka, prema popisu stanovništva koji je vlada Jugoslavije sprovela 1991. godine. Osim toga, imena lica koja su navedena kao nestala ili mrtva upoređena su s biračkim spiskovima za izbore u Bosni 1997. i 1998. godine, kako bi se utvrdilo da niko ko je zapravo glasao na jednom od ovih izbora nije pogrešno zaveden kao nestao ili mrtav.
Etnički sastav; interno raseljena lica i izbeglice iz osam opština u Herceg-Bosni; od 1991. do 1997-98.
Etnički sastav; interno raseljena lica i izbeglice iz osam opština u Herceg-Bosni; od 1991. do 1997-98.
(Ethnic Composition; Internally Displaced Persons and Refugees from Eight Municipalities of Herceg-Bosna; 1991 to 1997-98)
- Author(s):Ewa Tabeau, Marcin Żółtkowski, Jakub Bijak, Arve Hetland
- Language:Serbian
- Subject(s):Geography, Regional studies, Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:264-386
- No. of Pages:123
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; MKSJ; Herceg-Bosna; Jadranko Prlić; census; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons; refuges; internally displaced persons;
- Summary/Abstract:Ovaj izveštaj (u daljem tekstu: izveštaj o Herceg-Bosni) rezultat je rada Odeljenja za demografiju (DU) Tužilaštva (OTP) Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ). Mi smo ga sastavili na zahtev tima Tužilaštva MKSJ koji radi na predmetu JADRANKO PRLIĆ i DR. (predmet br. IT-04-74-PT). Izveštaj sadrži demografske statističke podatke o etničkom sastavu stanovništva u osam odabranih opština u Bosni i Hercegovini, kao i minimalne brojeve interno raseljenih lica i izbeglica iz tih opština na koje se odnosi predmet JADRANKO PRLIĆ i DR. (u daljem tekstu: opštine Herceg-Bosne), 1991. godine i 1997-98. godine. Pored te dve glavne vrste podataka, takođe dajemo približnu procenu ukupnih brojeva IRL-a /interno raseljenih lica/ i izbeglica za područje Herceg-Bosne, kao i sažeti statistički prikaz za celu Bosnu i Hercegovinu. Prilog A ovom izveštaju sadrži tabelarni pregled rezultata na opštinskom nivou (A1 do A5), dok Prilog B (B1 do B6) sadrži opis izvora podataka. U Prilogu C (C1 i C2) sažeto je opisana metodologija koja je korišćena u ovom istraživanju. Najzad, u Prilogu D (D1 do D4) navedene su profesionalne kvalifikacije autora.
Ranjeni tokom opsade Mostara - Statistička analiza knjiga mostarske ratne bolnice
Ranjeni tokom opsade Mostara - Statistička analiza knjiga mostarske ratne bolnice
(Wounded Persons Related to the Siege of Mostar - Statistical analysis of the Mostar War Hospital Books)
- Author(s):Ewa Tabeau
- Language:Bosnian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Health and medicine and law, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:387-447
- No. of Pages:61
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; MKSJ; Mostar; hospital books Jadranko Prlić; census; demography; ethnic composition; missing persons;
- Summary/Abstract:U ovom izvještaju rezimirani su rezultati statističke analize osoba ranjenih u krvavim incidentima koji su se dogodili za vrijeme opsade istočnog Mostara u periodu od svibnja 1993. do travnja 1994. godine. Tužiteljski tim koji je pripremao predmet JADRANKO PRLIĆ I DRUGI (broj predmeta: IT-04-74) zatražio je od Odjeljenja za demografiju Ureda tužitelja izradu ove analize þiji je cilj bio podnošenje izvještaja vještaka o ranjenim osobama. Predmet ove analize su posebno Bošnjačke žrtve. Izvještaj je usredotočen na ranjene osobe s područja istočnog Mostara. To područje je mnogo manje od područja koje je obuhvatala općina Mostar prije rata. Istočni Mostar nalazi se na istoþnoj strani rijeke Neretve, uključujući tu i uski pojas kuća na zapadnoj obali u koji se većina bosanskih Muslimana preselila nakon akcija HVO-a /Hrvatsko Vijeće obrane/ protiv nehrvata 9. i 10. svibnja 1993. Muslimanska enklava u istočnom Mostaru odvojena je od ostalog dijela grada linijom sukoba između HVO-a i ABIH-a koja se proteže sjeverno i južno od Bulevara i Šantićeve ulice, do područja zapadno od rijeke Neretve. Ova enklava okružena je hrvatskim snagama na sjeveru i jugu, te snagama bosanskih Srba na istoku.
Osobe ubijene poradi opsade Mostara: Statistička analiza knjiga mostarske ratne bolnice i mostarskih matičnih knjiga umrlih
Osobe ubijene poradi opsade Mostara: Statistička analiza knjiga mostarske ratne bolnice i mostarskih matičnih knjiga umrlih
(Killed Persons Related to the Siege of Mostar: A Statistical Analysis of the Mostar War Hospital Books and the Mostar Death Registries)
- Author(s):Arve Hetland, Ewa Tabeau
- Language:Bosnian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Health and medicine and law, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:449-482
- No. of Pages:34
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; Mostar; Prlić case; siege of Mostar; hospital; war hospital books; death registries; census; demography; ethnic composition; missing persons; dead persons;
- Summary/Abstract:Glavni cilj aktivnosti sažetih u ovom izvještaju bio je dobivanje pouzdanih statističkih podataka o smrtnim slučajevima koji su posljedica oružanih incidenata tokom opsade Mostara od svibnja 1993. godine do (otprilike) travnja 1994. godine, te analiza obrazaca tipičnih za ove smrtne sluþajeve (po starosti, spolu, vojnom statusu, geografskom području itd.). Ovaj je izvještaj od Demografskog odjela zatražio tužiteljski tim koji priprema slučaj PRLIĆ i dr. (IT-04-74).
Izveštaj o broju nestalih i mrtvih iz Srebrenice
Izveštaj o broju nestalih i mrtvih iz Srebrenice
(Report on the Number of Missing and Dead from Srebrenica)
- Author(s):Henrik Urdal, Helge Brunborg
- Language:Bosnian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:484-498
- No. of Pages:15
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; Srebrenica; census; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons; dead persons;
- Summary/Abstract:Kancelarija tužioca je od nas zatražila da provjerimo broj nestalih osoba u vezi s padom srebreničke enklave. Tokom pripreme izvještaja, analizirali smo pouzdanost dostupnih izvora podataka o nestalim osoba u Srebrenici, što je uključivalo proučavanje istorije, metoda i procedura koje su korištene za prikupljanje podataka. Ključni zadatak je bio da se identifikuju žrtve iz Srebrenice, koristeći saznanja Kancelarije tužioca vezana za datume i mjesta nestanka žrtava iz Srebrenice. Uporedili smo podatke iz baze podataka o nestalim osobama na teritoriji Bosne i Hercegovine Međunarodnog komiteta Crvekong krsta (MKCK) i Ante Mortem baze podataka američke humantiarne organizacije Ljekari za ljudska prava (PHR) /Physicians for Human Rights/ kako bi došli do zbirnog spiska nestalih osoba. Potom smo analizirali pojedinačne podatke nestalih osoba sa zbirnog spiska kako bi utvrdili broj nestalih osoba. Nadalje smo uporedili spiskove nestalih osoba MKCK-a i PHR-a sa registrima glasaþa OEBS-a / Organizacija za evropsku bezbjednost i saradnju/ za Bosnu i Hercegovinu za 1997. i 1998. godinu. To je urađeno kako bi se istražilo da li su osobe koje su navedene kao nestale na spiskovima MKCK-a i PHR-a registrovane da glasaju. Pošto je opšta pretpostavka da su osobe na ovim spiskovima nestalih osoba mrtve, cilj ovoga upoređivanja je bio da se istraži mogućnost da su osobe koje su navedene kao nestale i dalje žive. Konačno, podaci su upoređeni s dokumentacijom sa popisa stanovništva Bosne i Hercegovine iz 1991. godine koja sadrži relevantne podatke o svim stanovnicima zemlje 1991. Ovi podaci su korišteni kako bi se istražilo da li su osobe koje se pojavljuju, kako na spiskovima nestalih osoba MKCK-a i PHRa, tako i na spiskovima glasača u stvari jedne te iste osobe. Podaci iz popisa su dodatno korišteni kako bi potvrdili da li su osobe koje su navedene u spiskovima nestalih osoba bile stvarne osobe koje su bile žive 1991. godine. Kao rezultat našeg rada, došli smo do zaključka da je najmanje 7.475 osoba iz srebreničke enklave nestalo i da se pretpostavlja da su mrtvi. Naša analiza takođe pokazuje da postoji mogućnost da je samo mali broj ljudi registrovanih kao nestalih na spiskovima MKCK-a i PHR-a možda živ. Mogli smo da ustanovimo najviše 15 slučajeva gdje su osobe registrovane kao nestale možda žive, a na osnovu podataka iz glasačkih registara OEBS-a i podataka dobivenih od Odjela za potragu MKCK-a u Sarajevu. Nadalje, nismo pronašli nikakve dokaze da su osobe koje su registrovane kao nestale fiktivne.
Nestali i mrtvi iz Srebrenice: izvještaj i spisak iz 2005.
Nestali i mrtvi iz Srebrenice: izvještaj i spisak iz 2005.
(The 2005 Srebrenica Report and List of Missing and Dead)
- Author(s):Arve Hetland, Ewa Tabeau, Helge Brunborg
- Language:Bosnian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:500-534
- No. of Pages:35
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; Srebrenica; Vujadin Popović case; census; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons; dead persons;
- Summary/Abstract:Godine 2000., demografi Tužilaštva, Helge Brunborg i Henrik Urdal, sastavili su spisak nestalih i mrtvih sa područja Srebrenice, vidjeti izvještaj vještaka Brunbora i Urdala (ERN 0092-6372-0092-6384), u daljem tekstu Izvještaj Tužilaštva iz 2000. Imena u prilogu ovom izvještaju navodiće se kao Spisak Tužilaštva iz 2000. Prvobitno, ovaj izvještaj je bio podnesen Pretresnom vijeću u predmetu KRSTIĆ (IT98-33), a kasnije i pretresnim vijećima u predmetima VIDOJE BLAGOJEVIĆ i drugi (IT-02-53) i SLOBODAN MILOŠEVIĆ (IT-02-54). Ovaj spisak sadrži imena 7.475 osoba koje se vode kao nestale nakon pada Srebrenice u julu 1995. Broj nestalih i mrtvih na ovom spisku dobijen je na osnovu dva izvora: Spiskova nestalih osoba koje je 1997. i 1998. izdao MKCK i verzije spiska nestalih osoba koju je 1999. izdao PHR.
Nestali iz Srebrenice: izvještaj o napretku u identifikaciji na osnovu DNK koju je provela Međunarodna komisija za nestala lica (MKNL) iz 2007.
Nestali iz Srebrenice: izvještaj o napretku u identifikaciji na osnovu DNK koju je provela Međunarodna komisija za nestala lica (MKNL) iz 2007.
(Srebrenica Missing: The 2007 Progress Report on the DNA-Based Identification by ICMP)
- Author(s):Arve Hetland, Ewa Tabeau
- Language:Bosnian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:536-564
- No. of Pages:29
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; Srebrenica; census; demography; ethnic composition; DNA identification; MKNL; 2007; missing persons;
- Summary/Abstract:Na dan 4. oktobra 2007. bilo je 4.263 pojedinačnih glavnih slučajeva, odnosno zapisa o raznim osobama identifikovanim putem analize DNK, te 2.346 povezivanja, odnosno uparivanja kostiju na osnovu DNK, kako je izviješteno u ažuriranoj verziji identifikacija žrtava iz Srebrenice iz oktobra 2007. (pročišćeni podaci). Ukupan broj zapisa u ažuriranoj verziji MKNL-a iznosi 6.609. Svaki zapis MKNL-a predstavlja identifikaciju jedne osobe, ali zbog prisutnih povezivanja, koji su uključeni u podatke MKNL-a, ukupan broj zapisa u spisu MKNL-a obuhvata i duplikate slučajeva. Analiza predočena u ovom izvještaju zasniva se na zapisima o jedinstvenim glavnim slučajevima (4.263), dok su sva povezivanja isključena (2.346).
Ljudski gubici tokom "opsade" Sarajeva od 10. septembra 1992. do 10. augusta 1994.
Ljudski gubici tokom "opsade" Sarajeva od 10. septembra 1992. do 10. augusta 1994.
(Population Losses in the Siege of Sarajevo, 10 September 1992 to 10 August 1994)
- Author(s):Jakub Bijak, Marcin Żółtkowski, Ewa Tabeau
- Language:Bosnian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:565-667
- No. of Pages:103
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; Sarajevo; siege of Sarajevo; Stanislav Galić; census; demography; ethnic composition; missing persons; dead persons;
- Summary/Abstract:Ovaj izvještaj iznosi statističke podatke i analizu podataka koja se odnosi na ljude koji su poginuli, umrli prirodnom smrću ili su ranjeni tokom opsade Sarajeva između 10. septembra 1992. i 10. augusta 1994. Područje kojim se ovaj izvještaj bavi pokriva odabrane dijelove šest opština u Sarajevu: Centar, Ilidža, Novi grad, Novo Sarajevo, Stari grad i Vogošća. Dijelovi sadržani u ovom izvještaju nalazili su se unutar linija fronta u Sarajevu polovinom 1994. i u to vrijeme su bosanske vlasti i lokalno stanovništvo taj dio smatrali slobodnom gradskom zonom, a stanovništvo koje je živjelo u tim područjima moglo je one koji su tražili takve informacije izvještavati o demografskim pojavama koje su se događale u njihovim porodicama.
Broj žrtava u opsadi Sarajeva od aprila 1992. do decembra 1995. - Studija o stopi smrtnosti na osnovu osam velikih izvora podataka
Broj žrtava u opsadi Sarajeva od aprila 1992. do decembra 1995. - Studija o stopi smrtnosti na osnovu osam velikih izvora podataka
(Death Toll in the Siege of Sarajevo, April 1992 to December 1995: A study of Mortality Based on Eight Large Data Sources)
- Author(s):Neda Lončarić, Jakub Bijak, Ewa Tabeau
- Language:Serbian
- Subject(s):Military history, Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:670-682
- No. of Pages:13
- Keywords:Yugoslavia; war; MKSJ; BiH; Sarajevo; Siege of Sarajevo; Vujadin Popović case; census; demography; ethnic composition; electoral lists; dead persons; death toll;
- Summary/Abstract:Predmet ovog izveštaja jeste ukupan broj žrtava opsade Sarajeva od aprila 1992. do decembra 1995. Podaci navedeni u ovom izveštaju dobijeni su za područje koje smo nazvali Sarajevo šest, a obuhvata teritoriju šest sarajevskih opština: Centar, Ilidža, Novi Grad, Novo Sarajevo, Stari Grad i Vogošća. Te opštine su analizirane na osnovu teritorijalne podele Bosne i Hercegovine pre rata (od 1991).
Ubijene i ranjene osobe tokom opsade Sarajeva: od avgusta 1994. do novembra 1995. godine
Ubijene i ranjene osobe tokom opsade Sarajeva: od avgusta 1994. do novembra 1995. godine
(Killed and Wounded Persons from the Siege of Sarajevo: August 1994 to November 1995)
- Author(s):Arve Hetland, Ewa Tabeau
- Language:Bosnian
- Subject(s):Military history, Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:683-832
- No. of Pages:150
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; Sarajevo; Siege of Sarajevo; Dragomir Milošević; census; demography; ethnic composition; missing persons; killed persons; wounded persons;
- Summary/Abstract:Prvenstvena svrha ovog izvještaja je izrada statistike o osobama koje su ubijene ili ranjene tokom opsade Sarajeva koja je trajala od 1992. do 1995. godine, a posebno tokom perioda od augusta 1994. do novembra 1995. godine, period koji se poklapa s optužnicom MKSJ u predmetu Dragomira Miloševića. Sakupili smo najbolje dostupne izvore i primijenili smo najrelevantnije i najsvježije iskustvo na istraživačkom području statistike sukoba koje se u suštini ne mora poklapati s onom na službenom području statistike. Istraživanje o demografskim posljedicama sukoba dobilo je posebno mjesto u društvenim naukama, kao što je to razmotreno kod Keelyja i drugih (2001), National Research Councila (2002) ili Brunborga i drugih (2007). Opsada Sarajeva predstavljala je situaciju hitnih ljudskih potreba i konvencionalni izvori i metodi se ne mogu primijeniti na tu situaciju.
Etnički sastav i interno raseljena lica i izbeglice iz 47 opština u Bosni i Hercegovini, od 1991. do 1997-98.
Etnički sastav i interno raseljena lica i izbeglice iz 47 opština u Bosni i Hercegovini, od 1991. do 1997-98.
(Ethnic Composition in and Internally Displaced Persons and Refugees from 47 Municipalities of Bosnia and Herzegovina, 1991 to 1997)
- Author(s):Arve Hetland, Jakub Bijak, Marcin Żółtkowski, Ewa Tabeau
- Language:Serbian
- Subject(s):Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:835-1078
- No. of Pages:244
- Keywords:Yugoslavia; war; BiH; Slobodan Milošević; census; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons; dead persons;
- Summary/Abstract:Ovaj izveštaj sadrži demografske podatke u vezi sa etničkim sastavom u 47 odabranih opština u Bosni i Hercegovini kao i minimalne brojeve interno raseljenih lica (IRL) i izbeglica (IZB) iz, tih opština (u daljem tekstu: područje u predmetu Milošević), vezano za predmet Milošević (IT-02-54), godina 1991. i 1997. Pored ova dva glavna podatka, iznosimo i procene nepoznatih sveukupnih brojeva IRL-a i izbeglica za područje u predmetu Milošević i rezime statističkih podataka za kompletnu Bosnu i Hercegovinu. Tabele koje daju pregled rezultata na nivou opština date su u Prilogu A ovoga izveštaja (A1 do A6), dok Prilog B (B1 do B6) sadrži opis izvora podataka. Prilog C (C1 do C2) rezimira metode koje su primenjene u ovoj studiji i konačno, Prilog D (D1 do D4), iznosi profesionalne kvalifikacije autora.
Ubistva i kretanje izbeglica na Kosovu od marta do juna 1999.
Ubistva i kretanje izbeglica na Kosovu od marta do juna 1999.
(Killings and Refugee Flow in Kosovo, March-June 1999)
- Author(s):Jana Dudukovich, Wendy Betts, Patrick Ball, Fritz Sheuren
- Language:Serbian
- Subject(s):Geography, Regional studies, Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:1082-1159
- No. of Pages:78
- Keywords:Yugoslavia; war; MKSJ; Slobodan Milošević; Serbia; Kosovo; census; demography; ethnic composition; missing persons; dead persons; refugees;
- Summary/Abstract:U ovoj studiji pretstavljeni su rezultati analize statističkih obrazaca kretanja izbeglica i ubistava na Kosovu u periodu od marta do juna 1999. Podaci su dobijeni iz evidencije albanske pogranične policije u kojima su registrovana lica koja su ulazila u Albaniju preko sela Morina /Morinë/; razgovora koje su obavili Srednjoevropska i istočnoevropska pravna inicijativa Američke advokatske komore (ABA/CEELI) i njeni partneri; razgovora koje je obavio Human Rights Watch (HRW); razgovora koje je obavila Organizacija za evropsku bezbednost i saradnju (OEBS); te izveštaja o ekhumacijama koje su sproveli međunarodni timovi u ime Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ). Ove analize se odnose na ukupni procenjeni broj ubistava i ukupni broj izbeglica koje su napustile svoje domove prema vremenu i mestu. Zaključak ovog izveštaja je da su se ubistva i kretanje izbeglica odvijali po pravilnom obrascu koji karakterišu tri faze. U svakoj fazi, nakon velikog broja ubistava i izbeglica usledio bi znatno manji broj ubistava i izbeglica. Ovi nalazi su potom korišćeni za procenu tri moguća objašnjenja za taj obrazac. - Aktivnosti Oslobodilačke vojske Kosova (OVK) motivisale su stanovnike Kosova da napuste svoje domove. - Vazdušni napadi od strane Organizacije severnoatlantskog pakta (Northern Atlantic Treaty Organization – NATO) stvorili su lokalne uslove zbog kojih su stanovnici Kosova ubijani i zbog kojih su napuštali svoja ognjišta. - Sistematskom kampanjom jugoslovenskih snaga stanovnici Kosova proterani su iz svojih domova. - U ovoj studiji zaključeno je sledeće: - Obrasci, kako kretanja izbeglica tako i ubistava, imaju karakteristike koje ukazuju na postojanje spoljašnjeg uzroka. - Kretanje izbeglica i ubistva događali su se na istim mestima i u isto vreme, što implicira da su obe pojave imale zajednički uzrok. - Dve od hipoteza predloženih da bi se objasnili obrasci ubistava i migracije, aktivnosti OVK i NATO-a, ne odgovaraju uočenim obrascima kretanja izbeglica i ubistava. - Statistički dokazi potvrđuju hipotezu da su jugoslovenske snage sprovodile sistematsku kampanju ubijanja i proterivanja.
Osvrt na izveštaj: “Ubistva i migracije na Kosovu” Odgovori na dodatne informacije i analizu
Osvrt na izveštaj: “Ubistva i migracije na Kosovu” Odgovori na dodatne informacije i analizu
(Revisiting „Killings and Migration in Kosovo“: responses to additional data and analysis)
- Author(s):Amelia Hoover, Meghan Lynch, Patrick Ball
- Language:Serbian
- Subject(s):Military history, Recent History (1900 till today), Studies in violence and power, Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Migration Studies, Peace and Conflict Studies, Wars in Jugoslavia
- Page Range:1162-1190
- No. of Pages:29
- Keywords:Yugoslavia; war; Kosovo; Milutinović case; census; demography; ethnic composition; electoral lists; missing persons; killed persons; migration; additional data; OVK; NATO;
- Summary/Abstract:U izveštaju koji sledi a koji se bavi uzrocima ubistava i kretanja izbeglica na Kosovu u periodu od marta do juna 1999. godine, potvrdili smo i proširili rezultate koje smo izneli u analizi iz 2002. godine. Opisujemo revidiranu i proširenu analizu mogućeg kauzalnog odnosa između dejstava OVK /Oslobodilačke vojske Kosova/ ili NATO snaga i perioda tokom kojih su ubistva, odnosno kretanja izbeglica dostizala najvišu vrednost. Obrazlažemo zašto je naša shema obeležavanja bila namerno konzervativna, kako bi se na najbolji mogući način ispitale tvrdnje da su OVK ili NATO bili glavni uzrok ubistava i kretanja izbeglica. Kao što ćemo prikazati, uz minimalan broj verovatnih pretpostavki, naši zaključci biće još čvršći. Naš zaključak prikazuje da uključivanje kompleta podataka o nestancima, identifikaciji posmrtnih ostataka i migraciji ne menja bitno naše prethodne rezultate. Ovim izveštajem potvrđujemo naše zaključke iz 2002. godine: smatramo da podaci ne idu u prilog tvrdnjama da bi OVK ili NATO mogli biti značajan uzrok ubistava i migracija na Kosovu u periodu od marta do juna 1999. Godine.
Izveštaj o brojnosti i nacionalnom sastavu stanovništva na Kosovu
Izveštaj o brojnosti i nacionalnom sastavu stanovništva na Kosovu
(Report on the size and ethnic composition of the population of Kosovo)
- Author(s):Helge Brunborg
- Language:Serbian
- Subject(s):Geography, Regional studies, Recent History (1900 till today), Demography and human biology, Transformation Period (1990 - 2010), Wars in Jugoslavia
- Page Range:1191-1211
- No. of Pages:21
- Keywords:Yugoslavia; war; Serbia; Kosovo; census; demography; ethnic composition;
- Summary/Abstract:Pregledavši nekoliko izvora i relevantnu demografsku literaturu, mišljenja sam da je broj stanovnika na Kosovu iznosio oko 2,1 milion, odnosno da se kretao između 2,0 i 2,2 miliona, u periodu pre sukoba 1998-1999. godine. Od ovog ukupnog broja, procenat stanovništva albanske nacionalnosti bio bi oko 83%, odnosno kretao bi se između 80 i 85%, a srpske oko 10%, odnosno između 9 i 13%, što bi značilo da su ostale nacionalnosti činile oko 7%.Ima nekoliko razloga zašto se o brojnosti i nacionalnom sastavu stanovništva na Kosovu tokom devedesetih godina ne može govoriti sa sigurnošću. Prvi razlog je taj što su Albanci bojkotovali popis iz 1991. godine. Drugi glavni razlog su značajne ali neregistrovane migracije Albanaca, Srba i pripadnika drugih nacionalnosti, koji su se tokom devedesetih godina doseljavali i odseljavali sa Kosova. Ipak, postoji nekoliko procena o brojnosti i nacionalnom sastavu stanovništva, pa se analizom njihovih rezultata i metoda mogu izvesti zaključci o stanovništvu Kosova u razdoblju koje razmatramo.Savezni zavod za statistiku (SZS) Savezne Republike Jugoslavije (SRJ) je i sam dao procenu brojnosti i sastava stanovništva 1991. godine, na osnovu predviđanja koja se temelje na popisu iz 1981. godine i izvesnim pretpostavkama o trendu fertiliteta, smrtnosti i migracija, počevši od 1981. godine. Prema procenama SZS-a, koje se čine sasvim pouzdanim, ukupan broj stanovnika je 1991. godine iznosio 1.956.000, od čega je 82% bilo albanske nacionalnosti, 10% srpske, a 8% su bile druge nacionalnosti. Ove procene su, međutim, procene stanovništva de jure, pošto obuhvataju i lica na privremenom radu u inostranstvu. Po proceni SZS-a, sredinom 1991. godine, stanovništvo de facto iznosilo je 1.935.000, što je samo 33.000 manje od procene stanovništva de jure za isti period.Teže je dati procenu broja stanovnika pre sukoba 1998-1999. godine, jer tokom devedesetih nije bilo popisa, a migracioni tokovi u tom periodu, koji su mogli biti značajni, nisu propisno zabeleženi.Postoje, međutim, dve nezavisne procene stanovništva neposredno pre sukoba 1998-1999. godine. Po prvoj od ovih procena, koju je 1997. napravio Savezni zavod za statistiku SRJ, stanovništvo je de jure brojalo 2.188.000 stanovnika, a de facto 2.166.000, za relevantno vremensko razdoblje. SZS je sredinom 1998. godine procenio stanovništvo de jure na 2.222.000. Prema drugoj proceni, koju je napravila grupa francuskih demografa sa Univerziteta Montesquieu-Bordeaux, broj de facto stanovnika na Kosovu je na dan 1. oktobra 1998. godine iznosio između 2.044.000 i 2.131.000. Ova procena se zasniva na reprezentativnom uzorku velikog broja domaćinstava obuhvaćenih istraživanjem koje su od novembra 1999. do februarara 2000. godine sproveli na Kosovu, u saradnji sa Fondom za stanovništvo Ujedinjenih nacija, Međunarodnom organizacijom za migracije i Zavodom za statistiku Kosova. Istraživanje ovih demografa obuhvatilo je pitanja o privremeno odsutnim članovima domaćinstava. Zahvaljujući odgovorima na ova pitanja, demografima je takođe bilo moguće da procene da bi broj stanovnika iznosio 2.290.000, da od 1981. godine nije bilo ovakve emigracije.Procene stanovništva de facto od 2.188 miliona (SZS) i 2.044 - 2.131 milion (Blayo et al.), za 1997. i 1998. godinu, veoma su bliske jedna drugoj, odnosno, obe iznose nešto više od dva miliona. Ove procene su, verovatno, najbolje moguće, s obzirom na to da ne postoje precizni podaci na osnovu kojih bi se mogli izvući zaključci o stanovništvu Kosova za relevantno razdoblje. Za ovaj izveštaj korišćene su i druge procene za 1998. i prethodne godine. Procena Saveznog sekretarijata za informacije SRJ, po kojoj je ukupan broj stanovnika na Kosovu 1998. godine iznosio 1.3 miliona, od čega su 917.000 bili Albanci, značajno je niža od drugih procena za 1998. godinu. Kad bi ova procena bila tacna, to bi značilo da je emigracijski saldo bio veoma velik između sredine 1997. i sredine 1998. godine - oko 750.000. Ova procena mi se, stoga, ne čini realnom. Ne znam na čemu se ova procena zasniva, ali bilo bi jako neobično da je Savezni sekretarijat za informacije raspolagao podacima o migracijama i drugom, a da oni nisu bili dostavljeni drugoj vladinoj organizaciji, naime Saveznom zavodu za statistiku, kako bi on mogao da revidira sopstvene procene. Isto tako, jedna druga procena, koju je za 1995. godinu dao Islami (1997), prema kojoj je Kosovo 1997. /kao u originalu/ godine brojalo 2.2 miliona stanovnika (ovo bi verovatno trebalo da predstavlja procenu de facto), ne čini se realnom, s obzirom ne visinu brojke. Konačno, i Visoki komesarijat za izbeglice Ujedinjenih nacija (UNHCR) je dao de jure procenu za 1998. godinu, veorvatno 31. marta; zasnovao ju je na trendovima koji se čitaju iz popisa stanovništva iz 1991. godine i došao do brojke od 2.188.817. Ova brojka je veoma bliska de jure proceni SZS-a od 2.220.000, za sredinu 1998. godine. Sve tri procene daju i nacionalni sastav stanovništva, ali, kao što je već pomenuto, prve dve procene ne čine se realističnima. Procena UNHCR-a, međutim, korisna je što se tiče nacionalnog sastava. Budući da je ova procena UNHCR-a de jure procena, verovatno je da se de facto nacionalni sastav nije mnogo razlikovao od sastava de jure, pošto je tokom devedesetih migracijski saldo svih etničkih grupa sa Kosova verovatno bio negativan. Na osnovu nekoliko izvora koje sam pregledala, a koji pružaju saznanja o stanovništvu, čini mi se da je najpouzdanija procena nacionalnog sastava ona koju je dao UNHCR, dok je najpouzdanija procena ukupnog broja stanovnika ona koju daju Blayo et al. Dakle, smatram da je na Kosovu u prvoj polovini 1998. godine živelo između 1,708,000 i 1,780,000 Albanaca, između 197,000 i 205,000 Srba i između 139,000 i 145,000 pripadnika drugih nacionalnosti. Ili, pošto ove brojke mogu izgledati suviše precizne u odnosu na stvarnu situaciju, moj zaključak je da je 1998. godine na Kosovu živelo oko 1,7 miliona Albanaca, oko 200.000 Srba i oko 140.000 pripadnika drugih nacionalnosti. Izraženo u procentima, to je 83% Albanaca, 10% Srba i 7% ostalih. Za ovaj izveštaj takođe sam razmotrio i druge demografske aspekte na Kosovu. Ustanovio sam da je priraštaj stanovništva na Kosovu visok, ali da je tokom poslednjih pedeset godina bio u padu, i taj trend će se verovatno nastaviti i narednih 20 godina, sudeći po demografskim predviđanjima koje je 1996. godine dao Savezni zavod za statistiku, pre sukoba 1998-1999. godine. Međutim, demografska kretanja na Kosovu tokom poslednjih godina zasigurno su izmenila očekivanu demografsku sliku provincije. Konačno, moj zaključak je da je glavni uzročnik naglog rasta broja stanovnika stanovništva viši fertilitet među kosovskim Albanacima u poređenju sa Srbima i drugim populacionim grupama, no, kao i drugde u Evropi, i fertilitet Albanaca rapidno opada.
Biografija Ewe Tabeau
Biografija Ewe Tabeau
(Biography of Ewa Tabeau)
- Author(s):Author Not Specified
- Language:Serbian
- Subject(s):Demography and human biology
- Page Range:1213-1214
- No. of Pages:2
- Keywords:Ewa Tabeau; biography; statistics; demography;
- Summary/Abstract:Eva Tabo je na Ekonomskom fakulteta Varšavskog univerziteta diplomirala ekonometriju i statistiku, gde je 1981. s najvišom ocenom i magistrirala i, takođe s najvišom ocenom, 1991. odbranila doktorsku disertaciju iz oblasti matematičke demografije. Na istom fakultetu predavala je statistiku i demografiju. Narednih devet godina radila je kao istraživać na Holandskom interdisciplinarnom demografskom institutu u Hagu (NIDI), pre svega angažovana na izradi modela i predviđanju mortaliteta prema uzroku smrti i analizi izgleda za očekivanu dužinu života i dugovečnost. Po pozivu je bila konsultant na projektima u vezi s pitanjima mortaliteta i zdravlja i predviđanja u organizacijama kao što su Eurostat – Zavod za statistiku Evropske unije; ING Group – Life Insurance NL, Godlman & Sachs – Life Insurance USA, Zavod za statistiku Holandije, Aktuarsko odeljenje Britanske vlade.