plWpływ zapisów z podróży Maksymiliana Andrysona po południowej Warmii na rozbudzenie świadomości narodowej pod koniec XIX wieku
The Influence of the Records of Maksymilian Andryson’s Travels in Southern Warmia on the Awakening of National Awareness at the End of the Nineteenth Century

Summary/Abstract: The aim of this article is to interpret Maksymilian Andryson’s records kept in 1881, during his travels around Warmia, and published in “Dziennik Poznań” in five instalments in 1882. He drew attention to the waning national life of the Poles living there, the deepening processes of German-ization and, therefore, the need for the Poles from the other lands under Prussian rule to become interested in the forgotten, to some extent, Warmia. He warned against its quick Germanization.Świadomością narodową południowej Warmii, na terenie której w XIX wie-ku większość stanowiła ludność etnicznie polska, zajmowało się wielu badaczy. Należy tu wymienić prekursorskie prace Władysława Chojnackiego (1952), Ta-deusza Grygiera (1962) i Jana Obłąka (1960), a także Andrzeja Wakara (Wakar 1982). Najpełniej to zagadnienie omawia Janusz Jasiński w opracowaniu z 1983 roku pt. Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku. Badacz opisuje w nim przeobrażenia ludności zamieszkującej tzw. polską Warmię, zachodzące od pierwszego zaboru w 1772 roku aż po wybuch I wojny światowej. Pisze m.in.:

• Details
• Contents