How did Wanda Wasilewska's second husband, Marian Bogatko, die? Cover Image

Jak zginął drugi mąż Wandy Wasilewskiej - Marian Bogatko?
How did Wanda Wasilewska's second husband, Marian Bogatko, die?

Author(s): Albin Głowacki
Subject(s): Military history, Political history, Recent History (1900 till today), WW II and following years (1940 - 1949)
Published by: Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
Keywords: Wanda Wasilewska; Marian Bogatko; death; 1940;

Summary/Abstract: Niespodziewana, tragiczna śmierć Mariana Bogatki we Lwowie w kwietniu 1940 r., jej okoliczności i przyczyny były przez kilkadziesiąt lat w zasadzie tematem tabu. Z powodów politycznych, ale i wobec braku dostępu do odpowiednich źródeł archiwalnych badacze mogli tylko snuć domysły. Prześledzenie skąpych wzmianek o tym wydarzeniu w literaturze przedmiotu okresu PRL nasuwa konstatację, że wyjaśnienie śmierci Bogatki sprowadzano do zamachu niezidentyfi kowanych sprawców (Polaków lub Ukraińców) na Wandę Wasilewską, którą jakoby zasłonił - i tym samym ocalił - jej mąż. Jednak już w nowej rzeczywistości ustrojowej w Polsce po 1989 r. pojawiły się też i inne sugestie, że oto za zabójstwem Bogatki stały organy Komisariatu Ludowego Spraw Wewnętrznych (NKWD). Ten sensacyjny wątek znalazł potwierdzenie we wspomnieniach ukraińskiego i radzieckiego przywódcy - Nikity Chruszczowa (1894-1971). Dopiero jednak dotarcie do odtajnionych akt Resortowego Archiwum Służby Bezpieczeństwa Ukrainy w Kijowie pozwoliło ujawnić dokument, który bezpośrednio dotyczy wyjaśnienia interesującej nas tu kwestii. Poniżej publikuję go więc w całości w polskim przekładzie.

  • Issue Year: 53/2021
  • Issue No: 1
  • Page Range: 247-264
  • Page Count: 18
  • Language: Polish