Gmach – Monument – Wnętrze. Gregor Rosenbauer i Szczecińska Sieć Bauhausu
Building – Monument – Interior. Gregor Rosenbauer and the Bauhaus Network in Stettin/Szczecin

Summary/Abstract: Petera Behrensa uważa się za jednego z prekursorów architektury XX wieku. Często nazywany jest ojcem trzech modernistów: Le Corbusiera, Waltera Gropiusa i Ludwiga Miesa van der Rohe. Około 1910 roku wszyscy oni praktykowali w jego pracowni w Neubabelsbergu. Od 1919 roku kierownikiem studio Behrensa został Gregor Rosenbauer – absolwent Akademii Sztuk Pięknych we Frankfurcie nad Menem. W 1922 roku prowadził budowę pawilonu Katedralna Strzecha Budowlana, projektowanego przez Behrensa dla Wystawy Rzemiosł Budowlanych w Monachium, gdzie pokazano kontrowersyjny Krucyfiks autorstwa Ludwiga Giesa (później zakupiony przez Muzeum Miejskie w Szczecinie). W 1923 roku Rosenbauer asystował Behrensowi w jego Mistrzowskiej Szkole Sztuki Nowoczesnej z uwzględnieniem Budowli Monumentalnych i Przemysłowych przy Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu. W tym samym roku, pomimo doskonałego przyjęcia przez wiedeńskich studentów, postanowił objąć stanowisko dyrektora Miejskiej Szkoły Rzemieślniczej i Artystyczno-Przemysłowej w Szczecinie. Jego misją było wdrożenie reformy zarządzonej przez Hermanna Muthesiusa. Rosenbauer zatrudnił trzech absolwentów Bauhausu: Kurta Schwerdtfegera (od 1924), Else Mögelin (od 1927) i Vincenta Webera (od 1931). Kurs wstępny był prowadzony dwa lata przez Johannesa Ittena (profesor wizytujący), z gościnnymi wykładami dojeżdżał także Mies. Przedmiotów teoretycznych uczył dyrektor Muzeum Miejskiego Walter Riezler – członek Werkbundu i redaktor naczelny jego organu prasowego Die Form. Riezler zaprezentował prace studentów ze Szczecina podczas międzynarodowego Biennale Sztuk Dekoracyjnych w Monzy (1925 i 1927). Wyrazem uznania dla reformy Rosenbauera był artykuł w The Studio poświęcony szkole. W 1930 roku przeniosła się ona do funkcjonalistycznego budynku i zmieniła nazwę na Praktyczna Szkoła Prac Projektowych. Najważniejsze projekty Rosenbauera w Szczecinie obejmowały: wnętrza Prowincjonalnego Muzeum Starożytności Pomorskich, przebudowę pawilonów targowych na wystawę Ochrona zdrowia, a także domy i wnętrza dla inteligencji i zamożnego mieszczaństwa – Richarda Biesela, Gerona Lütha, Wilhelma Léclaira, Siegfrieda Platzera. Większość z nich była związana ze Szczecińskim Towarzystwem Muzealnym, w którego zarządzie zasiadał Rosenbauer. Jego język formalny łączył inspiracje De Stijl z ekspresjonizmem i Neues Bauen. W jego projektach kluczową rolę odegrało doświadczenie zdobyte w studiu Behrensa. W drugiej połowie lat trzydziestych podkreślano „zamiłowanie do tradycji” jako stałą wartość dzieł Rosenbauera. Ludowe sztuka i rzemiosło rzeczywiście inspirowały wszystkich czołowych artystów ze szczecińskiej szkoły. Pomnik ofiar pierwszej wojny światowej w Maszewie, zaprojektowany przez Rosenbauera w 1926 roku, stał się słynny w 1939 roku, odgrywając dużą rolę propagandową wobec zmieniającej się sytuacji w globalnej polityce. Szczecińscy moderniści stracili pozycje po dojściu do władzy nazistów, ale nowy reżim częściowo nadal wykorzystywał ich talenty.

• Details
• Contents