Neolithische Siedlungen an der Weichselterrasse in Umgebung von Krakow
Neolithic Settlements on the Visla Terrace in the Krakow Area

Summary/Abstract: Radi detaljnije rekonstrukcije razvoja naselja u neolitskom dobu izabran je kao uzorak prostor oko grada Krakova. Čitav niz zaštitnih iskopavanja izvršio je Odjel Arheološkog muzeja iz Krakova u Novoj Huti. To je bila i u neolitskom dobu dosta gusto naseljena oblast u dolini Visle, i to između bogatih ležišta kremena na sjeverozapadu (Jura) i izvorišta soli na njenom jugu. Istovremeno su vršena geomorfološka, paleobotanička i druga istraživanja da bi se rekonstruisale promjene prirodne sredine oko ljudskih naselja. Promjene sredine su bile uslovljene, sa jedne strane, prirodnim faktorima, dok se ljudska djelatnost, sa druge strane, ogledala u krčenju šuma, zemljoradničkim radovima, uzgoju stoke i s tim vezanom širenju pašnjaka. Naravno, ovdje se postavlja pitanje da li postignuti rezultati imaju lokalni karakter ili imaju šire značenje. Osnovna pažnja je, inače, posvećena naseobmskim mikrokompleksima. Za period linearne keramike poslužila su naselja Mogiia, a interdisciplinarna istraživanja su uglavnom bila koncentrisana oko naselja u Pleszöwu. Autorica je naseljavanje neolitskog stanovništva u navedenom prostoru podijelila u tri etape. U I etapi se razlikuju tri faze, odnosno rana i srednja faza linearne keramike, vrijeme Želiezovce grupe i, najzad, vrijeme Lengyel kulture. Najvažniji podaci se odnose na međusobni položaj građevina, na korištenje okolnog prostora (bližeg do 800 m i daljeg do 2,5 km udaljenosti) i na pomjeranje položaja kuća u samom naselju. Množenjem stanovništva osnivaju se nova naselja i tako nastaju naseobinski mikroregioni. U vrijeme faze koja pripada nosiocima Lengyel kulture intenzivira se krčenje šuma i zemljoradnja a građevine postaju sve čvršće. II etapa je vezana za naselja u Pleszöwu, kada su naselja uvećana, povećane su površine sa travom, uzgajaju se ljetne žitarice, nakon žetve na poljima i ugarima napasa se stoka. U II I etapi napuštaju se određena naselja u Pleszö.wu. Nova naselja se podižu na većoj međusobnoj udaljenosti (2,5 do 10 km), nastavlja se sa krčenjem šuma, a stočarstvo dobiva još veću važnost. U tom vremenu dolazi do vidljivih klimatskih promjena. Tako je nastao tzv, Pleszöw model, a u svemu je obuhvaćeno vrijeme od kulture sa linearnom keramikom do kulture sa ljevkastim peharima (otprilike 4300/100. do oko 2800. godina pr. n.e.)

• Details
• Contents