Die Viehzucht-Nomaden-Komponente der äneolithischen Kulturen auf dem Gebiet Jugoslawiens
The Livestock Nomad Component of the Eneolithic Cultures in the Territory of Yugoslavia

Summary/Abstract: Domestifikacija životinja, započeta u neolitskom periodu, dobija širi značaj u ekonomici aneolitskog društva. Ona postaje privredna aktivnost koja utiče kako na način života tako i na karakter i topografiju naselja i, svakako, na njihovu materijalnu kulturu. U okviru stočarsko-nomadskih aktivnosti već se u eneolitu diferenciraju dve osnovne kategorije: stepsko-nomadsko i brdsko-planinsko stočarenje. U jugoslovensfcom Podunavlju i na Balkanu između njih postoje; i izvesne hronološke razlike. Vremenski prioritet daje se brdsko-planinskom stočarenju, odnosno kulturama tipa Bubanj-Salcuta-Krivodol u odnosu na stepsko-nomadsko stočarenje koje svoj širi zamah dobija prodorom stepskih pastira u Panonsku niziju, sa kullturama Boleraz-Cernavoda III i kasnije bađenskom kulturom. Kretanje, mobilnost nomadskih neolitskih kultura je njihova značajna karakteristika, koja kao posledicu ima onešanje pojedinih, često i međusobno udaljenih kultura. Ova činjenica omogućava stvaranje čvršćih relativnohronoloških odnosa između kultura raznih oblasti: karpatskih sa balkanskim ili severnopontskih sa panonskim. Za jugoslovensko Podunavlje i centralni Balkan značajna su dva kulturna kompleksa u kojima je nomadsko-stočarska komponenta dosta izražena. Prvi je Bubanj-Salcuta-Krivodol kompleks sa brojnim naseljima na relaciji između Karpata na se veru i Pktda na jugu i, drugi, Cernavoda III-Boleraz-Baden, vezan za ravničarske oblasti Panonske nizije i Podunavlja. U Bubanj-Salcuta-Krivodol kompleksu prati se isti tip naselja od severa prema jugu, sa stočarskim stanicama u dolini Timoka, Nišave, na Kosovu i Pelagoniji, dok se u drugom ukazuje na kratkotrajna nomadska naselja, često zemuraičkog tipa između donjeg Podunavlja na istoku pa do prialpske zone na zapadu.

• Details
• Contents