Spór między parafią ewangelicko-augsburską w Wieluniu a właścicielami manufaktury sukienniczej w pierwszej połowie XIX w.
The dispute between the Evangelical-Augsburg parish in Wieluń and the owners of the cloth factory in the first half of the 19th century

Summary/Abstract: Przedmiotem niniejszego opracowania jest konflikt między powstałą w początkach lat dwudziestych XIX w. parafią ewangelicko-augsburską w Wieluniu a właścicielami sąsiadującej z nią manufaktury. Zarówno należące do parafii kościół i pozostałe budynki, jak i pomieszczenia przemysłowe były poprzednio własnością pp. bernardynek. Spór ciągnął się, z różnym natężeniem, przez kilkadziesiąt lat. Jego protagonistami byli pastor Sachs oraz – siłą rzeczy – jego następcy, reprezentujący interesy parafii oraz przedstawiciele fabrykanckiej rodziny Neuvill’ów, choć jego geneza sięga czasów przed ich przybyciem do Wielunia. Jak należy się spodziewać, a pewne przesłanki na to wskazują, miejscem jego przebiegu była nie tylko płaszczyzna publiczna – konflikt miał wpływ na wzajemne współżycie stron, jak i osób z nimi związanych. W jego rozwiązanie zaangażowani byli urzędnicy administracji lokalnej czyli obwodu, następnie powiatu wieluńskiego i województwa, następnie guberni kaliskiej (po jej likwidacji warszawskiej), władz centralnych oraz w końcowym okresie Prokuratorii Generalnej – w międzyczasie bowiem nieruchomość przejął Bank Polski.

• Details
• Contents