Oddział Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem Jana Stefki ps. „Mściciel” w latach 1945–1946 w świetle dokumentów UB
The group of the National Armed Forces commanded by Jan Stefko nicknamed “The Revenge Taker” in years 1945–1946

Summary/Abstract: Po zakończeniu II wojny światowej myśli o wolnej i suwerennej ojczyźnie skłoniły Jana Stefkę do utworzenia oddziału NSZ, który miał przeciwstawić się totalitarnemu reżimowi komunistycznemu. Oddział powstał w styczniu 1946 roku w Golcowej i Domaradzu w powiecie brzozowskim. W czasie krótkiej, bo dwumiesięcznej, działalności oddział dokonał 24 napadów, kilku rozbrojeń posterunków MO, rozbrojeń żołnierzy WP, 3 zabójstw ludzi związanych z „bezpieką”, podejmując tym samym walkę z reżimem komunistycznym na początku jego istnienia. Oddział został zlikwidowany w ramach akcji pościgowej po dokonanym ataku na Przecław, bez udziału sieci agenturalnej, w wyniku której faktycznie uległ rozproszeniu. Część jego członków została zabita i skazana na wieloletnie więzienia, pozostali zaś ujawnili w UB swą działalność w oddziale „Mściciela”. Jan Stefko doświadczył losu wielu innych przywódców zbrojnego podziemia. Wprawdzie wyszedł obronną ręką z okrążenia w Grudnej i ponownie włączył się do antykomunistycznej partyzantki, jednak jesienią został zamordowany. After the end of the Second World War, thinking about the freedom and the sovereigin homeland made Jan Stefko to create the group of the NSZ. Its main cause was to stay against totalitarian and the communist regime. This group appeared in January 1946 in Golcowa and Domaradz in brzozowski district. Despite its short two month activity, its members attacked twenty four times, did a few disarmaments both of the police stations and the soldiers of the Polish Army. They also killed three persons connected with the Security Office. In this way they started fighting against the communist regime just at the beginning of its existance. However, this group was liguidated due to the pursuiting of the military operation in Przecław. Some of its members were killed or imprisoned for many years. The others, came out their activities. Jan Stefko experienced the fortune of many other leaders of Polish antycommunist guerrillas, however he was killed in autumn 1946.

• Details
• Contents