Wieloznaczność klasycyzmu. Poezja Jerzego S. Sity
The ambiguity of classicism

Summary/Abstract: Twórczość Jerzego S. Sity (1934–2011) obejmuje poezje, dramaty, eseistykę oraz przekłady i adaptacje z języka angielskiego (W. Shakespeare, Ch. Marlowe, T.S. Eliot, poeci metafizyczni XVII wieku). Liryka Sity stanowi dobry przykład dwudziestowiecznego neoklasycyzmu, jaki w różnych odmianach w drugiej połowie XX wieku prezentowali Cz. Miłosz, M. Jastrun, Z. Herbert, J.M. Rymkiewicz, R. Przybylski. Na ich poezję i eseistykę wywarły wpływ utwory i poglądy Eliota. Nowocześni klasycyści sięgali do tradycji antycznej i renesansowej (Herbert), metafizycznego baroku hiszpańskiego (Rymkiewicz) i angielskiego (Sito). Odniesienia tego rodzaju budowały w poezji tło historyczne obejmujące dzieje polityczne, fakty kulturowe, a także ewokowały estetyki i poetyki minionych epok. Dla Sity i innych idee z przeszłości stanowiły także specyficzny materiał kontrastowy. Zestawiany z problematyką współczesną przestawał być wyłącznie układem odniesienia, ale funkcjonował jako nowy język odzwierciedlający rzeczywistość dwudziestowieczną. To powodowało, że obrazowanie w wierszu stawało się zaskakująco oryginalne i celne. Jednocześnie taki język poetycki silniej demaskował historię współczesną, okrucieństwa drugiej wojny światowej, ludobójstwo, działania ideologii totalitarnych. Klasycystyczna harmonia okazywała się, jak w twórczości Jerzego S. Sity zwłaszcza, 19 Wątki takie w odniesieniu do twórczości renesansu i baroku omawia m.in. Janina Abramowska, Powtórzenia i wybory. Studia z tematologii i poetyki historycznej, Poznań 1995, jedną z rozpraw tego tomu poświęcając (nieprzypadkowo) aniołom w wierszach Zbigniewa Herberta. probierzem świata sprzeczności, pełnego brutalnej przemocy, konfliktów i demaskowała zmistyfikowaną przez propagandę rzeczywistość.

• Details
• Contents