„Rozproszone piękno” w powieści The Place of the Lion Charlesa Williamsa
„Disordered Beauty” in Charles Williams’ The Place of the Lion

Summary/Abstract: Artykuł dotyczy zagadnienia piękna w powieści Charlesa Williamsa The Place of the Lion (Gdzie lew ryczący). Autor, będąc spadkobiercą tradycji powieści gotyckiej, wykorzystuje konwencję, aby zaprezentować szczególną kategorię estetyczną. Jego źródłami są Platon oraz neoplatonicy, którzy postrzegali piękno przede wszystkim jako harmonię i światło. Rozdzielali je równocześnie na piękno „rzeczy małych”, tj. niedoskonałe, oraz Piękno Absolutne. Człowiek powinien poprzez poznanie niedoskonałego piękna dążyć do Absolutu. Jednocześnie Williams stosuje się do osiemnastowiecznych wymogów estetycznych piękna i wzniosłości Edmunda Burke’a, który dostrzegł, iż brak harmonii nie musi być związany z brzydotą. Jego „piękno” nie musi być symetryczne i harmonijne, a światło niekoniecznie łączy się z przyjemnością. Subiektywizacja percepcji prowadzi do docenienia „rzeczy małych”. Williams, wykorzystując obie teorie, tworzy rodzaj „wzniosłego piękna”: budzącego strach, lecz jednocześnie będącego „ślicznym” (lovely), jak można się przekonać, analizując przykładowo przedstawienie ogromnego Motyla. Do opisu swojej kategorii estetycznej używa „Disordered zwrotu disordered beauty („rozproszone” czy też „zaburzone piękno”). Wyraża w tym wielość form, które muszą znaleźć swoje źródło w Idei Piękna, lecz również jego niestabilną, „zaburzoną” naturę oraz chaos, który piękno wprowadza w życie bohaterów. Kwestia piękna w The Place of the Lion jest przykładem, jak ten mało znany pisarz godzi sprzeczne ze sobą poglądy, czerpiąc z europejskich źródeł. Antyczna tradycja, leżąca u podstaw myśli Williamsa, otrzymuje formę o całe wieki późniejszą. W rezultacie otrzymujemy frapujący problem, wyrażony w unikalnej kategorii estetycznej.

• Details
• Contents