Kto mi daje prawo do bycia crip
Who gives me the right to be a crip

Summary/Abstract: Blok tekstów poświęconych twórczości Katarzyny Żeglickiej powstał jako odpowiedź na call for papers pod hasłem Kalekowanie sztuk performatywnych pod redakcją Katarzyny Ojrzyńskiej i Moniki Kwaśniewskiej. W zaproszeniu pisałyśmy: „Didaskalia. Gazeta Teatralna” zapraszają do nadsyłania propozycji tekstów dotyczących realnej i potencjalnej transformacji sztuk performatywnych oraz towarzyszącej im refleksji badawczej dokonującej się pod wpływem niepełnosprawności. Proponowana przez nas perspektywa skupia się na twórczym i krytycznym potencjale, który osoby artystyczne z niepełnosprawnościami oraz niepełnosprawność jako kategoria artystyczna, badawcza i poznawcza wnoszą do teatru, performansu, tańca i choreografii, występów muzycznych. Ujęte w tytule „kalekowanie” odnosi się do teorii crip i wiąże z subwersywnym przejęciem obraźliwego, dyskryminującego określenia w intencji afirmatywnej i ironicznej identyfikacji (dlatego genealogia i sprawczość strategii cripowania/kalekowania bywa zestawiana z queerem). Proces ten wiąże się z potrzebą odrzucenia lub transformacji normatywnych, i z reguły ableistycznych, kategorii służących do poznawania i „porządkowania” rzeczywistości i tożsamości. Celem planowanego bloku będzie pogłębienie refleksji towarzyszącej tej zmianie perspektywy w kontekście sztuk performatywnych. Zależy nam z jednej strony na rozwinięciu obecnego już w badaniach teatralnych namysłu nad relacją między twórczością osób artystycznych z niepełnosprawnościami a analizowanymi w studiach o niepełnosprawności strategiami dyskryminacji i emancypacji. Z drugiej strony wartą przemyślenia kwestią wydaje się nam zbadanie wpływu, jaki sztuka osób z niepełnosprawnościami wywiera na rozumienie podstawowych elementów współtworzących zdarzenie performatywne, takich jak: aktorstwo, choreografia, obecność, reżyseria, czas, przestrzeń, dźwięk, dramaturgia, zespół, widownia etc. Zjawiskom tym chcemy się przyjrzeć w poszerzonym polu, obejmującym zarówno efekt, jak i proces pracy; zarówno działania artystyczne, jak i ramujące je warunki instytucjonalne oraz praktyki teatrologiczne. Cykl publikacji, który kontynuować będziemy w 2024 roku, rozpoczynamy od różnorodnych gatunkowo – manifest/esej, tekst naukowy, wywiad – prezentacji praktyk Katarzyny Żeglickiej, która twórczo i krytycznie transformuje sztuki performatywne oraz patronujące im instytucje, odnosząc się bezpośrednio do teorii crip i queer. W swojej twórczości i poza nią zadaje szereg istotnych pytań dotyczących między innymi inkluzji, tożsamości i mechanizmów wykluczenia. Wraz z Katarzyną Żeglicką wchodzimy zatem w obszar niepełnosprawności i sztuk performatywnych. Wybrane artykuły zostaną zredagowane w języku prostym przez Jakuba Studzińskiego w ramach współpracy z Małopolskim Instytutem Kultury.

• Details
• Contents