Postmodern “Escape from freedom”? The analysis of religious fundamentalism as contemporary utopia. Cover Image

Ponowoczesna "ucieczka od wolności"? Analiza fundamentalizmu religijnego jako współczesnej utopii.
Postmodern “Escape from freedom”? The analysis of religious fundamentalism as contemporary utopia.

Author(s): Łukasz Kutyło
Subject(s): Social Sciences
Published by: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Keywords: socjologia religii; socjologia polityki; fundamentalizm religijny; utopia konserwatywna; desekularyzacja; ponowoczesność

Summary/Abstract: W poniższym artykule podjęto próbę analizy fundamentalizmu religijnego jako zjawiska typowego dla ponowoczesności. Głównym celem rozważań jest znalezienie odpowiedzi na dwa pytania: 1) jakie są powody tego, że ludzie we współczesnym świecie sięgają po wyjaśnienia wytwarzane przez ruchy fundamentalistyczne?, 2) dokąd wiedzie droga, którą wybrali – czy jest to „ucieczka od wolności”? Oba pytania stają się istotne z punktu widzenia ustroju demokratycznego, dla którego właściwy jest dialog. W przypadku fundamentalizmu, nie tylko zresztą religijnego, mamy natomiast do czynienia z murem milczenia. Z punktu widzenia takiej interpretacji tradycji wszelkiego rodzaju rozmowa i szukanie kompromisu stają się bezowocne. W opinii fundamentalistów nie można poddawać pod dyskusję tego, co jest prawdziwe, uniwersalne i absolutne. Ustrój demokratyczny opiera się na umowie społecznej, ma charakter ludzki i historyczny. Wizja proponowana przez fundamentalistów odwołuje się do porządku transcendentalnego, boskiego i ponadhistorycznego. Próba dialogu z tradycją, podejmowana przez zwolenników humanizmu i demokracji, wydaje się z ich perspektywy bluźnierstwem i grzechem. Pychą jest bowiem porównywanie słowa bożego, zawartego w świętych pismach, ze słowem ludzkim, wpisanym w różnego rodzaju akty legislacyjne.

  • Issue Year: 2008
  • Issue No: 33
  • Page Range: 119-156
  • Page Count: 38
  • Language: Polish