Svjetski etos iz židovske perspektive
Zahvaljujući našem velikom učitelju i prijatelju Hansu Küngu empatično smo spoznali: Nema mira među nacijama bez mira među religijama. Pretpostavka za to je dijalog između religija!
More...We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Zahvaljujući našem velikom učitelju i prijatelju Hansu Küngu empatično smo spoznali: Nema mira među nacijama bez mira među religijama. Pretpostavka za to je dijalog između religija!
More...
Za nekoga poput mene, koji je sudjelovao od početka pri stvaranju temeljne koncepcije projekta svjetskog etosa i koji je poput Hansa Künga to uvijek činio polazeći i od svog samorazumijevanja kao kršćanskog teologa, posve je neobično izravno zauzeti stajalište o pitanju kako bi se svjetski etos mogao razumjeti „kršćanski”. Poduzeti korak od implicitnog do eksplicitnog, to predstavlja poseban izazov. Neizravno postojeće izravno artikulirati i uvjerljivo utemeljiti, to posjeduje svoju vlastitu problematiku. Do sada smo zdravo za gotovo uzimali ono što bi sad trebalo demonstrirati: to da se programsko usmjerenje svjetskog etosa može utemeljiti i poduprijeti polazeći od kršćanskog.
More...
U Svjetskom parlamentu religija u Chicagu 1993, pri kojem je proglašena „Deklaracija o svjetskom etosu”, muslimani su bili zastupljeni premalo. Većina muslimanskih sudionika nije dolazila direktno iz „islamskog svijeta” nego je živjela na Zapadu. Zato je projekt svjetskog etosa u islamskom svijetu naišao tek na zakašnjelu potporu, prije svega u jugoistočnoj Aziji. U Maleziji, u glavnom gradu Kuala Lumpuru, prikazana je prošle godine naša putujuća izložba „Svjetske religije – Svjetski mir – Svjetski etos”. Od tada izložba putuje različitim Saveznim državama Malezije koje su naseljene muslimanima oko 60 posto. I u arapskom prostoru svjetski etos živi po vlastitim pravilima, ali ipak ne u poželjnom opsegu. Uz pomoć dr. Mohameda Habasha, člana Sirijskog parlamenta i direktora Islamskog studijskog centra (Islamic Studies Center) u Damasku, kao i princa Hasana Bin Talala iz Jordana, koji je utemeljio Kraljevski institut za međureligijske studije (Royal Institute for Inter-Faith Studies – RIIFS) u Amanu, pristupili smo prevođenju Deklaracije o svjetskom etosu na arapski.
More...
Za mene predstavlja čast i radost što s vama ovdje u Sarajevu smijem podijeliti nekoliko svojih misli o svjetskom etosu i dijalogu. Obojici sam svojih prijatelja, prof. Mati Zovkiću i Alenu Kristiću, veoma zahvalan za ovaj poziv na Katolički bogoslovni fakultet. U mojoj svijesti Sarajevo nije samo grad užasne patnje kako smo se to nedavno ponovno mogli podsjetiti također i u njemačkim medijima. Za mene Sarajevo prije svega posjeduje i auru grada dijaloga. Vjerojatno se ni u jednom gradu svijeta, čak niti u Jeruzalemu, na tako uskom prostoru kao ovdje jedna pored druge ne nalaze džamija, sinagoga, katolička i pravoslavna crkva. A koliko znam iz pripovijesti mojih prijatelja, međureligijsko su susjedstvo i suživot u Sarajevu pred rat bili razumljivost sama po sebi sve do u obitelji. Večeras bih svim ljudima želio pružiti nekoliko misaonih poticaja i pobuda koje se ne zanimaju samo za veoma važnu materijalnu i socijalnu obnovu Sarajeva nego, već godinama, i za ponovnu izgradnju društvenog i međureligijskog dijaloga na ovom mjestu.
More...
Premda je postojao i u prošlosti, i to prije kao iznimka nego kao pravilo, međureligijski dijalog predstavlja suvremenu pojavu. Nakon stoljeća samodostatnosti, neznanja, polemika i sukoba, na temelju njega mukotrpno započinje nov način odnosa među svjetskim religijama, u toj mjeri nov da s pravom možemo govoriti čak i o istinskoj duhovnoj revoluciji. Iako u mnogim vjernicima još uvijek pobuđuje nepovjerenje i strah, zgodimice čak i ogorčeno protivljenje, nema sumnje da je međureligijski dijalog nužna sastavnica odgovorne i zrele vjere.
More...
Nisam religijski pedagog, nego katolički bibličar koji se bavi međureligijskim dijalogom. Odgoj odraslih židova, kršćana i muslimana za mirno življenje s onima koji drugačije vjeruju najviše se događa na tjednom i blagdanskom bogoslužju. Tu slavimo Božje milosne zahvate i učimo se ponašati u skladu s vjerom u Boga Stvoritelja koji nas je obdario razumom i slobodom. Iz ovog vida bilo bi veoma zanimljivo govoriti o teologiji obrednih molitava za muslimane petkom1 , o šabatu za židove2 i o Danu Gospodnjem za kršćane3 . Međutim, Lađa je namijenjena vjeroučiteljima i eventualno drugim pedagozima vjerničke orijentacije pa ćemo o ovoj temi razmišljati imajući na umu te čitatelje i one kojima oni pomažu ljudski i vjernički sazrijevati.
More...
U ovom poglavlju bit će elaborirana dinamika rodnih odnosa i teorije spolova u islamskoj tradiciji koristeći prvenstveno argumente muslimanskih autora/ica koji/e zagovaraju univerzalističku perspektivu ljudskih prava - svi ljudi su jednaki i trebaju zaštitu individualnih ljudskih prava, ali i argumente onih autora/ica koji/e zagovaraju kulturni relativizam - kolektivna prava trebalo bi da imaju primat u odnosu na individualna. U prvom dijelu bit će razmatrane opće postavke o dostojanstvu osobe - što je temelj koncepta ljudskih prava i u sekularnom i islamskom vidiku, s tom razlikom što se u islamskoj tradiciji Bog smatra darovateljem i izvorom dostojanstva osobe. Imajući u vidu različita mišljenja u vezi sa univerzalizmom ljudskih prava, bit će ponuđeni argumenti progresivnih muslimanskih autora/ica o pomirenju religijskog i sekularnog koncepta ljudskih prava - što stvara mogućnost ozbiljnijeg pristupa provedbi CEDAW konvenciji i drugim međunarodnim dokumenatima o ljudskim pravima, u punom kapacitetu, te eliminaciju stereotipnih praksi i običaja o rodnim ulogama žena i muškaraca.
More...
The title’s Nietzschean phrase effectively sums up the “identitarian ideology”, which is frequently invoked by various groups. At the core of this ideology lies the issue of memory, which is fundamental to the concept of identity. In essence, the ideology demands that ethno-cultural groups safeguard their cultural, religious, and racial distinctiveness from mixing and homogenisation, a right to “identity.” Consequently, so-called identitarian groups seek the reconfiguration of Europe on ethnic, regionalist, federalist, and, on occasion, neo-pagan grounds. This is known as ethnopluralism. Furthermore, these groups repudiate the nationalism espoused by “classical” far-right parties. In this instance, our focus is on neopagan identitarian groups that emerge from the radical right.
More...
After the Second World War, the departure from modernity led to the emergence of various interpretations of paganism, a religion that regards and idolises the beings of nature as gods and demigods in art. This period reflects the rise of conceptual thought in art. Although its foundations are rooted in performing arts and in many examples of performance art as a medium of production in the field of visual arts by highlighting its spirit made of plants, trees, rocks, wind, and such, we can particularly see the resurrected traces of animistic shamanism.
More...
Për fat mirë mund të flasim lirisht për dokumente të arkivave për ta nxjerrë kujtesën e së kaluarës së mbetur fshehur thellë për një kohë tepër të gjatë. Shpresoj se në dritën e këtyre dokumenteve mund ta depërtojmë në jetën e Kishës katolike në Shqipëri të asaj kohe dhe të përjetojmë disa momente të rëndësishme të kësaj kaluare, e cila paraqet vazhdimësinë e fesë sonë të krishterë në një kohë jashtëzakonisht të trazuar nën sundimin osman.
More...
Religiosity is historically firmly rooted in Slovakia. It also has a historical foundation in the Nitra Diocese, which confirms the establishment of the Nitra Diocese in 880 by Pope John VIII. at the request of Prince Svätopluk. The aim of the article is to analyze the impact of religious tourism on the development of two selected rural municipalities in the Nitra diocese - Pozba and Močenok. From a methodological point of view, the basis was the excerpt of print and electronic information sources of various kinds, results of pilgrimage places questionnaires and their comparative analysis. Critical access to information was supported by communication with the Episcopal Office in Nitra, interviews with parish administrators, mayors and residents. The field survey was associated with the documentation of sacral spaces. The result of the work is the identification of forms, resp. manifestations of the functioning of the secular and ecclesial community in both municipalities. While the municipality of Pozba represents a traditional center of pilgrim tourism, the municipality of Močenok has transformed from this position into a center of Christian theater, which is also perceived at the national level. Both municipalities support the activities of ecclesiastical communities and localities of pilgrimage sites are perceived as inseparable parts of municipalities. In both municipalities, which are also part of European cultural routes, religious tourism significantly contributes to the visibility of the municipality and conditions its development, especially in connection with the construction of infrastructure.
More...
In the sociology of religion, the Internet is mainly treated as a new place to participate in religious practices or to obtain religious knowledge. However, it is not studied as a kind of public sphere where the meaning and forms of religion and the aforementioned practices are debated. Therefore, the role of new media in defining the direction of contemporary religious changes remains poorly recognized. The subject of the article is an analysis of how the Internet discourse reflects social divisions in the area of religion and religiosity. Using the so-called framing analysis the article focuses on the online dispute over open churches during Easter in 2021 and reconstructs 12 media frames on the basis of 162 texts from popular Polish websites. It has been noted that most of them are characterized either by the criticism of the institution of the Roman Catholic Church or its defense, which may be associated with the polarization of the discourse on religion and religiosity in Poland. On the other hand, Internet texts rarely provide answers to the question of how to reconcile the need for personal participation in important religious holidays with concern for health in the next peak of the pandemic.
More...
The present study aims to analyse the link that can be established between civil status acts and those that are performed in the church. By presenting concrete examples, the article highlights both similarities and differences. The article also highlights the connection that we believe must exist in a society between these two institutions, the legal and the religious, and how they influence each other. As important as the mission of the law is, the religious framework cannot be ignored when events are directly linked to civil status acts. Aware that the two institutions have their own organisational framework, we will conclude with our view of how the two interact, also emphasising the comparative dimension.
More...
Svjedočimo nepovratnom i dramatičnom procesu detabuizacije postojanja LGBTIQ+ tijela u njedrima Katoličke crkve. Taj proces detabuizacije bio bi teško zamisliv bez pape Franje na njezinom čelu, što je pogodovalo i širenju LGBTIQ+ senzibilnog pastorala u katoličkim biskupijama pretežito na Zapadu. Jedan od važnih plodova tog procesa svakako je i kampanja #OutInChurch – Za Crkvu bez straha, koja, poniknuvši na njemačkom govornom području, već prerasta u globalni crkveni pokret.
More...
Učestala i sve raznolikija nastojanja živućih kvir i trans muslimanskih zajednica, kao i bliskih im akademskih istraživača/ica, da se na promišljen i dalekosežan način suprotstave nasilju i nejednakosti vezanim koliko za njihovu seksualnu i rodnu različitost toliko i za upražnjavanje vlastitih vjerskih izričaja, naišla su na snažno protivljenje muslimanskih vjerskih institucija. Takav otpor je uglavnom zasnovan na tvrdnji da se oblici rodnog i seksualnog koji izlaze iz okvira sveprisutnog cisheteronormativnog sustava protive svetim pravilima islamskog prava (šerijat, sharīʿa), zasnovanim na Kurʾanu (Qurʾān) i sunetu (sunna) – djelima i izrekama poslanika Muḥameda. Isti su izvori citirani u prilog drakonskim zakonima koje su donijele države s muslimanskom većinom kako bi se sustavno suzbila javna vidljivost seksualne i rodne raznolikosti. Neki od ovih zakona, navodno šerijatski inspirirani, još uvijek propisuju smrtnu kaznu za analni odnos (liwāṭ) između partnera/ica istoga spola1 i strogo kažnjavaju rodnu „transgresiju“ i raznolikost.
More...
U siječnju 2023. godine inicijativa #OutInChurch – Za Crkvu bez straha1 proslavila je svoju prvu godišnjicu osnivanjem udruge. #OutInChurch je inicijativa više od 500 LGBTIQ+ osoba koje prvenstveno u Njemačkoj rade u Rimokatoličkoj crkvi puno radno vrijeme ili volonterski. U javnost je istupila u siječnju 2022. godine kolektivnim činom autanja i manifestom. U popratnom i vrlo dirljivom dokumentarcu ARD-a „Kako nas je Bog stvorio“ [„Wie Gott uns schuf“]2 predstavljeno je više od 100 sudionika/ca inicijative #OutInChurch, koji gledateljstvu posreduju uvid u svoj život kao LGBTIQ+ osoba u Crkvi. U toj inicijativi sudjeluju i trans* osobe, koje izvještavaju o iskustvima diskriminacije, isključivanja, silnoj patnji, egzistencijalnim strahovima i svom suočavanju s činjenicom da kao trans* osobe u Rimokatoličkoj crkvi nisu vidljive – ni priznate ni prepoznate.
More...
Kao što je poznato, Katolička crkva nalazi se u sinodalnom hodu.1 U prvoj polovici veljače 2023. u Pragu je održana kontinentalna etapa za Europu. Pripravni dokument kontinentalne etape Sinode o sinodalnosti nosi naslov preuzet od proroka Izaije (54,2) – Raširi prostor svoga šatora.2 Taj dokument u br. 39 tvrdi: „Među onima koji traže snažniji dijalog i gostoljubiviji prostor nalazimo i one koji iz raznih razloga osjećaju napetost između pripadnosti Crkvi i svojih afektivnih odnosa, kao što su: rastavljeni i ponovno vjenčani, samohrani roditelji, ljudi koji žive u poligamnom braku, LGBTIQ+ osobe itd. Sažeci pokazuju kako ovaj zahtjev za prihvaćanje predstavlja izazov mnogim. O tome što je to sinodalni put pogledati više na: https://www.synod.va/en.html. Usp. „Enlarge the space of your tent” (Is 54:2) – Working Document for the Continental Stage, General Secretariat of the Synod, 2023, https://www.synod.va/en/highlights/working-document-for-the-continental-stage. html?fbclid=IwAR3YuZd0s0tmuExouBx3S-n5_cDZC56ns1vQagZ_lZ7G9jpH9gIHTfSXVog. 3 Isto, str. 22-23. 4 Usp. Papa Franjo, Amoris Laetitia - Radost ljubavi, Zagreb, Kršćanska sadašnjost, 2016. 5 Isto, str. 196. krajevnim Crkvama: ‘Ljudi traže da Crkva bude utočište za ranjene i slomljene, a ne institucija za savršene. Žele da Crkva susreće ljude gdje god se nalazili, da im bude suputnicom na njihovu životnom putu umjesto da ih osuđuje, te da gradi stvarne odnose kroz brigu i autentičnost, a ne osjećaj superiornosti (BK SAD).’“krajevnim Crkvama: ‘Ljudi traže da Crkva bude utočište za ranjene i slomljene, a ne institucija za savršene. Žele da Crkva susreće ljude gdje god se nalazili, da im bude suputnicom na njihovu životnom putu umjesto da ih osuđuje, te da gradi stvarne odnose kroz brigu i autentičnost, a ne osjećaj superiornosti (BK SAD).’“
More...
Teme koje se tiču LGBTIQ+ osoba, LGBTIQ+ prava, queer tematike, homoseksualnosti, rodnih identiteta, kao i pitanja religioznosti LGBTIQ+ osoba, LGBTIQ+ pastorala, odnosa Katoličke crkve prema homoseksualnosti, udjeljivanju blagoslova queer i LGBTIQ+ parovima aktuelne su teme mnogobrojnih teoloških studija. Pružajući nove uvide i diskurse, ta teološka promišljanja o LGBTIQ+ pitanjima teže odgovoriti na potrebu prilaska ljudskoj seksualnosti, seksualnoj orijentaciji i rodnim identitetima ne s diskriminatornom, nego s inkluzivističkom perspektivom. Vidljivost LGBTIQ+ tema u društvu i raznim univerzitetskim disciplinama utječe također na sve veću vidljivost LGBTIQ+ tema kako u teološkom diskursu tako i u crkvenim prostorima. U nekoliko prethodnih desetljeća mnogobrojne LGBTIQ+ grupe, inicijative i pokreti postali su vidljivi i aktivni unutar Katoličke crkve, kao i u drugim vjerskim zajednicama. Zbog velikog broja LGBTIQ+ pokreta koji postoje unutar Katoličke crkve, ali i unutar drugih vjerskih zajednica, ovaj je rad usmjeren na prikaz nekoliko paradigmatičnih pokreta. Između ostalih, rad je usmjeren na inicijativu #OutInChurch, koja je potekla iz Njemačke, a riječ je o prvoj inicijativi kolektivnog autovanja u povijesti Katoličke crkve. Kroz osvrt na inicijativu #OutInChurch, njezine karakteristike i ciljeve, želja nam je prikazati potrebe i težnje LGBTIQ+ osoba unutar Katoličke crkve, a time i ciljeve drugih LGBTIQ+ aktivističkih pokreta unutar Katoličke crkve.
More...
Pitanje LGBTIQ+ prava, specifično prava istospolnih zajednica, jedna je od tema koju vjerske zajednice iniciraju u javnosti. Rimokatolička i Pravoslavna crkva prihvaćaju i pozivaju na prihvaćanje queer osoba, ali izriču osudu homoseksualnog čina, zahtijevaju nadilaženje „homoseksualnih osjećaja“ i susprezanje od homoseksualnog čina. Homoseksualni čin smatra se grešnim jer je u suprotnosti s naravnim zakonom. Što se tiče protestantskih crkava, stavovi se razlikuju od denominacije do denominacije. Iako je u javnosti prisutan narativ da protestantske crkve prihvaćaju homoseksualnost i smatraju je prirodnom pojavom, važno je napomenuti da postoje i protestantske denominacije čiji su stavovi o homoseksualnosti bliži Rimokatoličkoj i Pravoslavnoj crkvi.
More...
Organizacija prve Bosanskohercegovačke povorke ponosa u Sarajevu 8. rujna 2019. godine prouzrokovala je brojne konfliktne i diskriminatorne reakcije u bosanskohercegovačkom društvu. Pored toga, i sam period pripreme povorke bio je period burnih medijskih i političkih reakcija, ali i brojnih reakcija religijskih zajednica, vjernika/ca, teologa/inja. Fokusirajući se na prikaz religijskoteoloških reakcija na Bh. povorku ponosa iz Katoličke crkve u Bosni i Hercegovini, kao i od strane Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini, u ovom ću prilogu pokušati predočiti dominantni religijsko-teološki diskurs o LGBTIQ+ tematici.
More...