We kindly inform you that, as long as the subject affiliation of our 300.000+ articles is in progress, you might get unsufficient or no results on your third level or second level search. In this case, please broaden your search criteria.
Ján Lajčiak in Reflections and Memories. The research of the history of social and sociological thinking in Slovakia, renewed after 1989, concentrates not only on the historical development and change of theoretical-methodological perspectives. It also turns attention to the works and thinkers that have been neglected up to now. The disregard to the work of Ján Lajčiak in the last forty years was caused by the fact he was a protestant pastor. This was enough sufficient for ignoring his liberal views and critical description of all shortcomings the Slovak society suffered by at the beginning of the twentieth century. Lajčiak, who received his doctoress degree at the Leipzig University and at Sorbonne in Paris was an exceptionally gifted and educated philologist. In 1905 he found himself as a pastor in a small mountain parish in central Slovakia far away from civilisation centres after he failed to find a job at some of the central European universities. Lajčiak, well informed about development of knowledge, attempted to analyse and understand Slovak society from the perspectives of modernisation requirements. In 1920 S.Š. Osuský edited his literary heritage and published the book Slovakia and Culture, which was the inspiring and personally sincere and straightforward answer to the need for the social change in Slovakia. Lajčiak especially evaluated sociology as the science which could disclose basic processes underlying Slovak society. He blamed the Slovak intelligentsia for restricting itself to literary development of Slovak culture and neglecting science and its critical application. Lajčiak preferred "evolution to revolution" and induction as the method of science. In Slovak culture he favoured and stressed individualism and individual activism. The colloquium which took place to his memory two years ago (see Sociológia No. 5-6/1995 and Sociológia No. 1, 3 and 4/1996) also emphasised the need of memoir texts which in a sense complete and substitute data from his literary heritage (which has not yet been found). The following articles by J. Filo and B. Choma can be classified as this kind of texts.
More...
„A jeśli jutro przybyłaby wyprawa Marsjan i przykładowo niektórzy z nich przyszliby do nas. Marsjanie. Zieloni, z długim nosem i wielkimi uszami, jak przedstawiają ich dzieci... I któryś z nich powiedziałby: «Ale ja pragnę chrztu!». Co by się wydarzyło?”. W ten sposób papież Franciszek komentował 12 maja 2014 r. podczas porannej Mszy św. w Domu św. Marty fragment z Dziejów postolskich zawierający wypowiedź św. Piotra, broniącego swojej decyzji o ochrzczeniu Korneliusza.
More...
Sam nigdy tego nie doświadczyłem, ale do powszechnego użytku weszło pytanie: „Kogo bardziej kochasz? Mamusię? Tatusia?”. Należy ono do gatunku tych rozstrzygnięć, których nikt nie powinien podejmować. Jest to zatem pytanie, którego zadawać się nie powinno. Do podobnego rodzaju zaliczam pytanie o możliwy wybór Kościoła: „lewica czy prawica?”. Nie zaprzeczam, że poglądy polityczno‑społeczne są istotnym elementem naszej tożsamości, ale są one wynikiem nie tylko intelektualnego namysłu, lecz także wielu innych czynników, często zupełnie nieuświadomionych. Ukształtowanie światopoglądu nie jest rezultatem ani przypadku, ani nieuchronnych mechanizmów, zatem bardzo trudno jest powiedzieć, gdzie leży przyczyna naszych zapatrywań i oglądu świata.
More...
Jedno z warszawskich osiedli. Trzypiętrowe bloki. Domofon przy wejściu do klatki. Jeden z klawiszy wygląda inaczej — jest nieco wytarty, na powierzchni ma lekkie zagłębienie, a czarna cyfra z numerem mieszkania wyraźnie odróżnia się od pozostałych. Jest doklejona. Poprzednia została starta przez dziesiątki palców, które ją naciskały. Dzwoniły i dzwonią regularnie, codziennie po kilka razy, przez wiele lat, odkąd tylko pojawił się domofon.
More...
Do napisania tego tekstu zainspirowała mnie wypowiedź Zbigniewa Nosowskiego na łamach jesiennej „Więzi” 1. Tekst ten, co podkreśla jego tytuł, jest osobistą deklaracją braku zainteresowania ze strony katolickiego intelektualisty udziałem w wydarzeniach, które określa on jako polską „zimną wojnę religijną”. Nosowski zastrzega, że terminu „wojna” używa umownie, mając świadomość, że — w odróżnieniu od krwawych wydarzeń we wschodniej Ukrainie czy na ziemiach Syrii i Iraku — nie giną w niej ludzie, nie bierze się jeńców, nie płoną domy i świątynie. Dookreślenia wymaga także przymiotnik „religijna” — chodzi bowiem o spór nie między religiami, lecz o religię, a dokładniej: o miejsce religii w życiu publicznym. Jedną z jego stron jest — twierdzi naczelny „Więzi” — wojujący fundamentalizm ateistyczny. Również przymiotnik „zimna” trzeba rozumieć alegorycznie: w czasach zimnej wojny strzały nie padają, lecz napięcie do czerwoności podgrzewa temperaturę sporów. I właśnie owa gorąca temperatura i niekontrolowany ładunek emocjonalny debaty wokół imponderabiliów ładu zbiorowego na styku państwo—Kościół wywołują, jak się wydaje, zaniepokojenie i dystans autora.
More...
W przeciwieństwie do Jacques’a Maritaina, który dożył 91 lat, Emmanuel Mounier nie cieszył się długo karierą filozofa i publicysty. Zmarł nagle na atak serca w 1950 r. w wieku 45 lat. Tym większy podziw budzi rozległy wpływ, jaki zdołał wywrzeć w dosyć krótkim czasie, ale tłumaczy to również szereg niejasności co do politycznych konsekwencji jego myśli. Oskarżany przez historyków — niebezpodstawnie — o wykroczenia moralne w dziedzinie polityki, od profaszystowskich ciągot po apologetykę stalinowską, Mounier mimo faktycznie zawiłej drogi politycznej był jednak we własnym mniemaniu niezwykle konsekwentny. Po rozstaniu ze swym mistrzem Maritainem i rezygnacji z doktoratu z filozofii wykreował się na naczelną postać przedwojennej formacji francuskich „nonkonformistów”, próbujących wynaleźć „trzecią drogę” cywilizacyjną pomiędzy liberalizmem a komunizmem.
More...
Styczeń 2015 roku przyniósł trzy wydarzenia, które zmuszają do stwierdzenia, że nowy rok w Europie rozpoczął się źle. Dotyczą one różnych sfer życia na naszym kontynencie i nie są ze sobą powiązane. Jednak każde z nich jest przejawem realnych procesów zachodzących w Europie, i to procesów niebezpiecznych, stanowiących zagrożenie dla kontynentu.
More...
Olga Grabiwoda zaczęła fotografować w wieku 15 lat. Wówczas pracowała ze średnioformatowym radzieckim aparatem Lubitel. „Fotografia była wtedy sposobem przyglądania się rzeczywistości, która zarejestrowana i wywołana na zdjęciach pokazywała bardziej interesującą twarz” — opowiada fotograficzka.
More...
Rozmawiają: Inga Iwasiów, ks. Andrzej Draguła i Jerzy Madejski
More...
Ukraina przeżywa najbardziej dramatyczne chwile w swojej historii od momentu uzyskania niepodległości w 1991 roku. Najpierw, jesienią 2013 roku, głęboki wewnętrzny kryzys polityczny wywołany odmową podpisania przez ówczesnego prezydenta Wiktora Janukowycza układu stowarzyszeniowego z Unią Europejską, następnie aneksja Krymu przez Federację Rosyjską i w końcu agresja rosyjska na Donbasie sprawiły, że nasz wschodni sąsiad znalazł się w centrum uwagi społeczności międzynarodowej.
More...
O współczesnej edukacji uniwersyteckiej, jej uwarunkowaniach, kondycji i efektach dyskutuje się w różnych kręgach i na różnych forach. Niekiedy można odnieść wrażenie, że uczestnicy tych dyskusji zachowują się tak, jak bohater anegdoty, który niedaleko Kremla rozdawał ulotki. Oczywiście zaraz aresztowała go milicja, ale z zaskoczeniem odkryła, że wszystkie ulotki są białe. „Cóż — mówi ten człowiek — wszyscy wiedzą, co jest nie tak, więc po co miałbym o tym pisać?”.
More...
Wspomnienia z dzieciństwa są zatarte. Prawdziwie niepamięć jest cudem. Gdy jednak uda mi się — na progu lat dojrzałych jest to pragnienie oczywiste — wskrzesić jakieś obrazy sprzed lat, wyraźnie widzę dziecko wpatrzone w słowa wierszyka, które ktoś zapisał w jego pamiętniku. „Ucz się i pracuj, a dojdziesz do celu, bo takim sposobem doszło już wielu”.
More...
Z Anną Gizą‑Poleszczuk rozmawiają Justyna Melonowska i Grzegorz Pac
More...