Poštovanje ljudskih prava pritvorenih lica i lica na izdržavanju kazne zatvora u zavodu za izvršenje krivičnih sankcija - izvještaj monitoring tima nevladinih organizacija
Respect for the human rights of detained persons and persons serving a prison sentence in an institution for the execution of criminal sanctions - Report of the monitoring team of non-governmental organizations

Author(s): Danilo Ajković, Velibor Bošković, Nataša Gardašević, Jovana Hajduković, Daliborka Knežević, Luka Stijepović, Maja Raičević, Olivera Vulić, Milan Šaranović, Nikoleta Strugar
Contributor(s): Tea Gorjanc-Prelević (Editor)
Subject(s): Criminal Law, Human Rights and Humanitarian Law, Civil Society, Penal Policy
Published by: Centar za građansko obrazovanje (CGO)
Keywords: Montenegro; penal policy; detention; human rights; monitoring; NGO;
Summary/Abstract: Projekat „Monitoring poštovanja ljudskih prava u ustanovama zatvorenog tipa u Crnoj Gori“, u cilju unaprijeđenja poštovanja ljudskih prava osoba smještenih u ove ustanove, izvele su od marta 2011. do kraja marta 2013. nevladine organizacije „Akcija za ljudska prava“ (HRA), kao nosilac projekta, Centar za antidiskriminaciju „EKVISTA“, Centar za građansko obrazovanje (CGO) i Sigurna ženska kuća (SŽK), u saradnji sa Beogradskim centrom za ljudska prava i Letonskim centrom za ljudska prava. Projekat su finansirale Evropska unija posredstvom Delegacije Evropske unije u Crnoj Gori i Ambasada Savezne Republike Njemačke u Podgorici. U okviru projekta, 25. oktobra 2011., zaključen je Sporazum o saradnji između nosioca projekta NVO „Akcija za ljudska prava“, Ministarstva pravde i Zavoda za izvršenje krivičnih sankcija (ZIKS), koji je omogućio posjete tima monitora navedenih nevladinih organizacija objektima ZIKS-a (zatvorima) u Podgorici i Bijelom Polju, uz prethodnu najavu od 24 časa, pristup medicinskoj i dokumentaciji vezanoj za disciplinske postupke pritvorenih i osuđenih lica, predstavljanje izvještaja o posjetama i razgovor o izvještaju na okruglom stolu, izradu priručnika o pravima pritvorenih i osuđenih lica i saradnju na javnoj kampanji čiji je cilj približavanje prava pritvorenih i osuđenih lica široj javnosti. Neposredni cilj monitoringa je bio izrada izvještaja o usvajanju preporuka iz Izvještaja Vladi Crne Gore o posjeti Crnoj Gori Evropskog komiteta za sprječavanje mučenja i nečovječnog ili ponižavajućeg postupanja ili kažnjavanja (CPT) od 15. do 22. septembra 2008. godine (u nastavku: „CPT, Izvještaj o posjeti 2008“) i preporuka Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Crne Gore (Ombudsmana). Izvještaj je objavljen na okruglom stolu 21. juna 2012. godine u prisustvu predstavnika uprave ZIKS-a, ministra pravde i predstavnika Delegacije EU. Pored ocjene primjene preporuka CPT-a i Ombudsmana, NVO monitoring tim je dao ukupno 164 preporuke za unaprijeđenje poštovanja ljudskih prava u zatvorima u skladu s međunarodnim standardima i preporukama. Neke od preporuka bile su i ponovljene preporuke CPT-a i Ombudsmana. Na kraju projekta, 27. marta 2013. godine, predstavljene su završne ocjene NVO monitoring tima o primjeni preporuka, uz učešće predstavnika uprave zatvora, pomoćnice ministra pravde na čelu Direktorata za izvršenje krivičnih sankcija Ministarstva pravde i šefa Delegacije EU u Crnoj Gori. U ovoj publikaciji objavljujemo izvještaj iz juna 2012. godine („Izvještaj o poštovanju prava pritvorenih i osuđenih lica u Zavodu za izvršenje krivičnih sankcija“) sa tabelom koja sadrži 164 preporuke i ocjenu njihove primjene do kraja projekta u martu 2013. godine. Sastavni dio izvještaja su i rezultati istraživanja među osuđenicima „Poštovanje ljudskih prava u Zavodu za izvršenje krivičnih sankcija – stavovi osuđenika“ iz marta i aprila 2012. godine. U okviru projekta je izrađena i brošura o osnovnim pravima za zatvorenike i zatvorenice na crnogorskom, engleskom i albanskom jeziku, kao i kratki dokumentarni film. Upravi zatvora su dostavljene i knjige „Sprječavanje zlostavljanja i mučenja – priručnik za policiju i zatvorsko osoblje“, dr Ivana Jankovića i Radmile Dragičević-Dičić, koji je izdao Beogradski centar za ljudska prava 2011. godine, kao i publikacija „Zabrana mučenja i drugog zlostavljanja – zbirka izabranih presuda Evropskog suda za ljudska prava“, urednika Žarka Markovića, izdanje Akcije za ljudska prava, 2013. godine. Saradnja sa Ministarstvom pravde i upravom ZIKS-a na ovom projektu je bila izuzetna i predstavlja primjer konstruktivne saradnje državnih organa sa nevladinim organizacijama. Rezultati ovog projekta su zajednički. Na strpljenju i vremenu koje su posvetili projektu posebno zahvaljujemo Dušku Markoviću, ministru pravde i ljudskih prava i potpredsjedniku Vlade Crne Gore, Slavici Rabrenović, pomoćnici ministra pravde na čelu Direktorata za izvršenje krivičnih sankcija Ministarstva pravde, Miljanu Peroviću, direktoru ZIKS-a, Milanu Tomiću, pomoćniku direktora ZIKS-a, Urošu Bogavcu, načelniku KPD-a u prvoj fazi projekta, Milanu Radoviću, načelniku KPD-a u drugoj fazi projekta, Katarini Mitrović, načelnici zatvora za kratke kazne, Branislavu Petroviću, načelniku zdravstvene službe, Radoslavu Sekuloviću i Željku Redžiću, rukovodiocima službe obezbjeđenja, Žani Asanović, sekretarici direktora ZIKS, Anki Cerović, iz pravne službe ZIKS-a i Mušiki Dujoviću, predsjedniku Višeg suda u Podgorici. Hvala na povjerenju svim službenicima ZIKS-a koji su razgovarali sa nama i posebno svima koji su učestvovali u našoj anketi o stavovima osuđenika. Na podršci zahvaljujemo i Delegaciji Evropske komisije u Crnoj Gori, posebno Mitji Drobniču, šefu Delegacije, Albertu Kamarati, šefu sektora za politiku, evropske integracije i privredu i Jadranki Milić, zaduženoj za nadzor nad ovim projektom, kao i Ambasadi Savezne Republike Njemačke, posebno Veri Bordfeld, zamjenici ambasadora i Smilji Goli.

• Details
• Contents