POLSKA TRANSFORMACJA SEKSUALNA
POLISH SEXUAL TRANSFORMATION
Contributor(s): Anna Jawor (Editor), Anna Kurowicka (Editor)
Subject(s): Social Sciences, Sociology, Social Theory, Demography and human biology, Sociobiology, Sociology of Culture, Social Norms / Social Control
Published by: Wydawnictwo Naukowe Scholar Sp. z o.o.
Keywords: sexual transformation; Poland
Summary/Abstract: Polskę ominęła. Dopiero po 1989 roku zaczęły postępować zmiany norm obyczajowych, seks zaczął oznaczać coś więcej niż tylko prokreację, pojawiły się takie tematy, jak homo-, bi- i płynna seksualność, a prawa mniejszości, seks nastolatków, gwałty bądź edukacja seksualna stały się przedmiotem debaty publicznej. Zarazem pojawiły się głosy, że są to problemy niepolskie, a nawet antypolskie, niemające nic wspólnego z zainteresowaniami prawdziwych Polaków. Analizy zawarte w tej książce dowodzą, że jest zgoła odwrotnie.
- Print-ISBN-13: 978-83-7383-841-3
- Page Count: 178
- Publication Year: 2016
- Language: Polish
Gender a sprawa polska. Panika moralna w kontekście transformacji norm seksualnych
Gender a sprawa polska. Panika moralna w kontekście transformacji norm seksualnych
(Gender an the Polish Case)
- Author(s):Anna Jawor
- Language:Polish
- Subject(s):Gender Studies
- Page Range:13-38
- No. of Pages:26
- Keywords:gender; Poland
- Summary/Abstract:Ludzka seksualność jest niesłychanie różnorodna. Każda kultura jednak wytwarza dla niej specyficzne skrypty seksualne, a więc wyuczone społecznie schematy: z kim, gdzie, kiedy, jak… Biologiczny komponent seksualności sprawia, że schematy te są wtórnie naturalizowane i zdają się tak pierwotne („naturalne”), że nie podlegają żadnym zmianom. To, co wydaje się naturalne, automatycznie uznawane jest za normalne i moralne.
- Price: 4.50 €
Wpływ kontekstu religijnego i kulturowego na konceptualizowanie aseksualności – przypadek Polski
Wpływ kontekstu religijnego i kulturowego na konceptualizowanie aseksualności – przypadek Polski
(The influence of religious and cultural context on conceptualizing asexuality - the case of Poland)
- Author(s):Anna Kurowicka
- Language:Polish
- Subject(s):Gender Studies
- Page Range:39-57
- No. of Pages:19
- Keywords:asexuality
- Summary/Abstract:Aseksualność, rozumiana jako orientacja lub tożsamość seksualna, stała się przedmiotem zainteresowania mediów i obiektem badań na początku XXI wieku, kiedy to, początkowo na forach internetowych, a stopniowo także poza Internetem, zaczęła się formować społeczność osób identyfikujących się jako nowa mniejszość seksualna. W 2001 roku powstała największa strona internetowa mająca na celu informowanie o aseksualności – The Asexual Visibility and Education Network (AVEN – Sieć Widzialności i Edukacji Aseksualnej), dostępna obecnie w 13 (poza angielską) wersjach językowych. Zarówno AVEN, jak i inne strony internetowe poświęcone tej tematyce powstawały na początku przede wszystkim w języku angielskim i pozostają zasadniczo osadzone w kontekście kultury północnoamerykańskiej i zachodnioeuropejskiej. Taka sytuacja wynika z tego, że na tych właśnie obszarach organizacje zrzeszające osoby aseksualne są najsilniejsze, co z kolei bezpośrednio wpływa na to, w jaki sposób i na jaki temat prowadzi się badania naukowe nad aseksualnością.
- Price: 4.50 €
O tak zwanej orientacji: nauczycielski dyskurs o nieheteroseksualności w edukacji seksualnej
O tak zwanej orientacji: nauczycielski dyskurs o nieheteroseksualności w edukacji seksualnej
(About the so-called orientation: a teacher's discourse on non-heterosexuality in sex education)
- Author(s):Małgorzata Kot
- Language:Polish
- Subject(s):Gender Studies
- Page Range:58-73
- No. of Pages:16
- Keywords:non-heterosexuality; sex education
- Summary/Abstract:Edukacja seksualna w Polsce realizowana jest w ramach przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie” (WdŻwR). Sposób nauczania tego przedmiotu określa Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży oraz odpowiednie rozporządzenia ministra właściwego do spraw oświaty. Warto zwrócić uwagę za Anną Janiak na specyfikę przedmiotu WdŻwR ze względu na jedną z jego możliwych funkcji: "W wychowaniu seksualnym konieczne jest wpajanie ludziom norm etycznych, kształtowanie postaw, uczenie wartościowania i odpowiedniego zachowania także innych ludzi. Proces wychowania seksualnego jest rozumiany jako ogół oddziaływań wychowawczych zmierzających do ukształtowania u dzieci i młodzieży pożądanych postaw wobec seksualności, płciowości, aktywności seksualnej i przygotowania do życia w rodzinie i społeczeństwie."
- Price: 4.50 €
Miejskie uniwersum. Oblicza i emanacje metronormatywności
Miejskie uniwersum. Oblicza i emanacje metronormatywności
(The urban universe. Faces and emanations of metronormativity)
- Author(s):Paweł Matusz
- Language:Polish
- Subject(s):Gender Studies
- Page Range:74-86
- No. of Pages:13
- Keywords:urban universe
- Summary/Abstract:Wiara w emancypacyjny charakter współczesnych metropolii to doksa obowiązująca niemalże w całym polu nauk społecznych i wszelakich refleksji na temat przestrzeni. Uproszczenie oparte na nowoczesnym założeniu Marksa dotyczącym „idiotyzmu życia wiejskiego” nie pozwala nam wyjść poza ramy obowiązujące w nowoczesnym myśleniu o geografii i przestrzeni. Dzisiejsze metropolie są badane z wielu perspektyw, które uwzględniają gentryfikację, niekontrolowane rozlewanie się miast (urban sprawl) oraz inne podziały społeczne wynikające z miejskiej struktury przestrzennej. Zapomina się jednak w tych badaniach o normatywnym wymiarze miasta jako takiego. Metropolia jako obiekt pożądany przez osoby migrujące do niej jawi się jako przestrzeń wolności od ucisku, dyskryminacji i wykluczenia. Zjawiska te mają być nierozerwalnie związane z życiem w peryferyjnych społecznościach. Niemniej siła tego pożądania zakrywa przemoc, z którą spotykamy się, kiedy normatywny wydźwięk miasta wyklucza przybyszy „spoza”. Miejskocentryczny wydźwięk jakiejkolwiek refleksji na temat emancypacji wiele mówi o naszych przedsądach dotyczących przestrzeni.
- Price: 4.50 €
Związek nieheteronormatywny a tolerancja, homofobia, lęk przed ujawnieniem. Czy zawsze coming out jest „dobry”?
Związek nieheteronormatywny a tolerancja, homofobia, lęk przed ujawnieniem. Czy zawsze coming out jest „dobry”?
(Non-heteronormative relationship and tolerance, homophobia, fear of disclosure. Is always coming out "good"?)
- Author(s):Aleksander Wasiak-Radoszewski
- Language:Polish
- Subject(s):Gender Studies
- Page Range:87-98
- No. of Pages:12
- Keywords:non-heteronormative relationship; tolerance; homophobia
- Summary/Abstract:Tekst niniejszy opieram przede wszystkim na doświadczeniu. Moim doświadczeniu, do którego odnoszą się poniższe przykłady. Można je traktować jako swego rodzaju case studies, dotyczące sytuacji związków, w szczególności dwóch, złożonych każdy z dwóch osób tej samej płci – mężczyzn identyfikujących się jako geje. Chociaż już w tym miejscu chciałbym zaznaczyć, że bliskie mi są założenia antyesencjalistycznego podejścia teorii queer i uważam, za Judith Butler, na co zwracała m.in. uwagę w Polsce Joanna Mizielińska, że trzeba być ostrożnym w konstruowaniu jakiegokolwiek „my”. Raczej należy się odnosić do „ja”, do swojego/mojego doświadczenia, ewentualnie próbując rekonstruować doświadczenia i poglądy innych osób dobrze znanych lub badanych – w tym przypadku bowiem mówić należy raczej o socjologicznej metodzie obserwacji uczestniczącej lub właśnie case study niż o analizie wypowiedzi nieznajomych/respondentów, zrekrutowanych za pomocą odpowiednich metod.
- Price: 4.50 €
Wstydliwa choroba, seksualne oszustwo, wypracowana normalność: odmienność płciowa w polskich filmach dokumentalnych
Wstydliwa choroba, seksualne oszustwo, wypracowana normalność: odmienność płciowa w polskich filmach dokumentalnych
(Embarrassing illness, sexual deception, developed normality: sexual diversity in Polish documentary films)
- Author(s):Ludmiła Janion
- Language:Polish
- Subject(s):Gender Studies
- Page Range:99-124
- No. of Pages:26
- Keywords:sexual deception; developed normality; Polish documentary films
- Summary/Abstract:Od momentu swojego powstania w połowie XIX wieku zachodnia seksuologia próbuje klasyfikować różne sposoby odchodzenia od płciowo-seksualnej normy. Z początku przekraczanie społecznych zasad regulujących ekspresję płciową łączone było przez seksuologów z homoseksualnością. W latach dwudziestych XX wieku powstało pojęcie transwestytyzmu, odnoszące się do czerpania przyjemności z noszenia strojów i z zachowań nietypowych dla danej płci. Natomiast w latach pięćdziesiątych seksuolodzy wyodrębnili z transwestytyzmu transseksualizm. Za pomocą tej kategorii charakteryzowano osoby dążące do operacji, nazywanej wtedy „zmianą płci” – nowego zabiegu medycznego, z którym eksperymentowano w Europie od lat trzydziestych XX stulecia. Z czasem transseksualizm stał się kulturowym i medycznym wzorem płciowej odmienności, jej najbardziej radykalną, ale i paradygmatyczną formą.
- Price: 4.50 €
Miłe martwe dziewczyny. Seksualność, religia i polityka w sztuce współczesnej
Miłe martwe dziewczyny. Seksualność, religia i polityka w sztuce współczesnej
(Nice dead girls. Sexuality, religion and politics in contemporary art)
- Author(s):Ewa Wróblewska-Trochimiuk
- Language:Polish
- Subject(s):Sociology, Sociology of Art
- Page Range:125-140
- No. of Pages:16
- Keywords:sexuality; religion; politics; contemporary art
- Summary/Abstract:Kiedy w 2002 roku na ekrany chorwackich kin wszedł film Dalibora Matanicia Miłe martwe dziewczyny (Fine mrtve djevojke), wiadomo było, że skupi on na sobie uwagę opinii publicznej. Powodem zainteresowania był nie tyle zaprezentowany w obrazie wątek miłości lesbijskiej, temat w tamtym czasie rzadko w sposób bezpośredni podejmowany w kinematografii chorwackiej, ile przede wszystkim obraz chorwackiego społeczeństwa, którego reprezentanci przedstawieni w krzywym zwierciadle (lekarz ginekolog, który nielegalnie wykonuje aborcje; mąż, który ukrywa ciało martwej żony, żeby otrzymywać jej rentę; kobieta – ofiara przemocy domowej; dziewczyna lekkich obyczajów i chłopak o skłonnościach rasistowskich) odkrywają swoje prawdziwe ksenofobiczne oblicze w momencie zetknięcia się z seksualną innością głównych bohaterek, Mariji i Ivy. Centralnym wątkiem filmu są bowiem dwulicowość i zakłamanie pozornie porządnych obywateli, dla których papierkiem lakmusowym jest orientacja seksualna wkraczających do ich środowiska dziewczyn.
- Price: 4.50 €
Siła norm w twórczości Zofii Kulik
Siła norm w twórczości Zofii Kulik
(The strength of norms in the work of Zofia Kulik)
- Author(s):Aleksandra Andrzejewska
- Language:Polish
- Subject(s):Sociology
- Page Range:141-152
- No. of Pages:12
- Keywords:Zofia Kulik
- Summary/Abstract:Norma wymaga określenia granic: co należy do jej pola, a co poza owo pole wykracza. W idealnych warunkach wyznaczałaby takie pole wolności, które chroniłoby Innego przed cierpieniem. U podstaw norm stałby etyczny namysł nad regulacją możliwych działań, tak aby uniknąć niebezpieczeństwa krzywdzenia Innego. Istnieje jednak niebezpieczeństwo normy, która zamyka. Przestaje służyć człowiekowi, a zaczyna określać wydajność systemu. Chciałabym prześledzić problem granic, porządku i norm, a zarazem możliwości ich transformacji w twórczości Zofii Kulik. Moim zdaniem artystka rozpoznaje napięcie pomiędzy koniecznością a niebezpieczeństwem określania struktury. Racjonalność, rozumiana jako porządek, pozwala na unikanie inercji świata natury. Jednocześnie jednak istnieją porządki tak idealne, że aż nieludzkie, które tworzą struktury istniejące same dla siebie. W twórczości Kulik problem porządku-normy występuje w skali politycznej – jako element struktury władzy, i w skali prywatnej – jako język. W obu przypadkach usztywnienie granicy może spowodować brak wolności.
- Price: 4.50 €
Gay over. Uwagi o pochówkach osób nieheteronormatywnych w Polsce
Gay over. Uwagi o pochówkach osób nieheteronormatywnych w Polsce
(Gay over. Comments on the burials of non-heteronormative people in Poland)
- Author(s):Robert Zawisza
- Language:Polish
- Subject(s):Gender Studies
- Page Range:153-170
- No. of Pages:18
- Keywords:gay over; non-heteronormative people in Poland
- Summary/Abstract:W jednej z podwarszawskich miejscowości nieznani sprawcy wymalowali na nagrobku młodego człowieka wiszącą na szubienicy gwiazdę Dawida oraz napis „Gay over”. Odniesienie do popularnego terminu z gier komputerowych wywołuje jednoznacznie negatywne skojarzenia. Autorowi lub autorom inskrypcji chodziło zapewne o ironiczną konstatację, że na świecie o jednego geja mniej, że jakiś homoseksualista odszedł wreszcie z tego świata. W każdym razie aluzja czytelna, nacechowana niechęcią i zawierająca wartościujący sąd.
- Price: 4.50 €