Diskurs samoviktimizacije u postjugoslovenskom igranom filmu
Discourse of self-victimization in post-Yugoslovenian cinematography

Summary/Abstract: Realnost poratnog postjugoslovenskog društva dominantno je oblikovana etnonacionalističkom ideologijom koja u ratu 90‑ih pronalazi izvor formiranja kolektivnog identiteta. Jedno od fundamentalnih toposa (po)ratnog narativa i njegovih medijskih reprezentacija jeste samoviktimizacija, odnosno autoreprezentacija žrtve. Kao identitarno obilježje kolektiva, pozicija žrtve (etnije ili nacije kao žrtve) osigurava moralnu superiornost etnije ili nacije, homogenizira, unificira, mobilizira zajednicu polarizacijom ratnog sukoba na odnos žrtva‑zločinac koji implicira svijest: ako sam žrtva, ne mogu biti zločinac. Eksplicitna etnonacionalistička ideologija postjugoslovenskog društva, a time, kao njen dio, i diskurzivna borba za status žrtve, određuje značajan dio poetike postjugoslovenskog igranog filma. Nakon prvog dijela rada u kojem razmatram važnost samoviktimizacije za etnonacionalističku ideologiju, u drugom dijelu analiziram uticaj takve ideologije na filmsku produkciju, uticaj koji je rezultirao nastansku tzv. filma samoviktimizacije kao posebnog žanra unutar postjugoslovenskog igranog filma. Film samoviktimizacije analiziram unutar tri postjugoslovenske kinematografije: srpske (Nož), hrvatske (Bogorodica i Četverored) i bosanskohercegovačke (Go West). U radu se ne bavim historiografskim, faktografskim, statističkim podacima, niti uzrocima, razlozima, krivcima, već autoreprezentacijom žrtve putem analitičkog metoda razumijevanja logike i mahanizama samoviktimizacije i njenog značaja za oblikovanje nacionalnog poratnog identiteta.

• Details
• Contents