Słownictwo tiuremno-łagrowe dotyczące denuncjacji (w kontekście rozważań o faktograficznej wartości historyzmów okresu sowieckiego)
Denunciation Lexis of Polish Inmates of Soviet Prisons and Camps (in the Context of Considerations of the Factual Value of Historical Terms from the Soviet Period)

Summary/Abstract: W artykule odniesiono się do zagadnienia polszczyzny tiuremno-łagrowej. Autor skupił się na prezentacji słownictwa należącego do kategorii tematycznej „denuncjacja”. Materiał wyekscerpowano z polskojęzycznych relacji i wspomnień Polaków przebywających w więzieniach i obozach sowieckich. Na jego podstawie zaprezentowano faktograficzny charakter leksyki – dosadnego dowodu zbrodniczego systemu totalitarnego, mechanizmów nim rządzących. W tekście omówiono źródła poszczególnych historyzmów (z reguły będących pożyczkami z ruszczyzny), ich sensy zilustrowano cytatami ze wspomnień więźniarskich. Wywodowi językoznawczemu towarzyszą komentarze odnoszące się do społeczno-politycznych uwarunkowań zachowań językowych w okresie stalinowskim i związanych z donosicielstwem. Autor zwrócił uwagę na fakt, że postawy więźniów są wiernym odzwierciedleniem działań i ich motywacji spotykanych w świecie pozawięziennym i pozaobozowym. The article discusses the issue of Polish as it functioned in Soviet prisons and camps. The author presented the lexis belonging to the thematic category of "denunciation". He excerpted material from the stories and memories of Polish inmates. The author presents the factual character of the gathered historical terms – he claims that the words are robust evidence of the criminal nature of the totalitarian system and its mechanisms. The author discussed sources of individual lexemes in the text (they are mainly Russianisms), and illustrated them with quotations from prisoners. The linguistic argumentation in the text is accompanied with comments on sociopolitical conditions of the denunciation-related linguistic behaviours in the Stalinist period. The author emphasized the fact that attitiudes of prisoners closely reflected the actions and motivations of people living in the world outside of prisons and camps.

• Details
• Contents