Metoda Artystyczno-Badawcza. Cele, Środki i Przykłady Zastosowania
Art and Research Method. Objectives, Means and Examples of the Use

Summary/Abstract: Artykuł dotyczy relacji między sposobami pracy stosowanymi przez artystów a metodami badawczymi używanymi w nauce. Mimo projektów przełamujących granice dyscyplin, podział na nauki tzw. ścisłe i humanistyczne, zasadniczo różniące się metodami i celami pracy funkcjonuje nadal. Sztuka w takim ujęciu jest poza nawiasem nauki w ogóle, rządząc się w głównej mierze intuicją i wyobraźnią, a kryteria takie jak dowód czy prawda – fałsz, nie stanowią o jakości dzieła sztuki. Jednak zarówno artyści jak i naukowcy posługują się terminami takimi, jak eksperyment i doświadczenie. Nawet jeśli są one rozumiane w obu przypadkach nieco inaczej i inny jest cel eksperymentów naukowych i artystycznych, to jednym z podstawowych elementów procesu badawczego i twórczego jest eksperymentowanie i doświadczenie, rozumiane zarówno jako sprawdzenie czy konkretna idea wprowadzona w życie sprawdzi się, jak i doświadczenie nabyte drogą wcześniejszych doświadczeń/eksperymentów. Podobieństwa i różnice prezentuję na przykładzie własnych projektów artystycznych, opartych na researchu. Przywołuję projekty takie jak „Body Printing”, „Top Models”, True Colours”, „Eugenia żeni się”, „Lost Element”. Częścią moich projektów są panele dyskusyjne z udziałem badaczy z różnych dziedzin. Metody pracy mogą być podobne w przypadku badaczek/badaczy naukowców/naukowczyń i artystek/artystów, jednak cel jest inny. Komunikat artystyczny – dzieło sztuki może w inny sposób oddziałuje na wyobraźnię odbiorcy niż tekst naukowy. Wspominam również o projekcie Fundacji om Neurofizjologia artysty w performance. Violka Kuś, inicjatorka projektu, zaprosiła do współpracy artystki/artystów performance, w tym również mnie oraz badaczy/badaczki, którzy monitorowali i rejestrowali fizjologię układu nerwowego performera podczas działania na żywo. Projekt ten prowokuje pytanie jak realizacje artystyczne, przyczyniające się do poszerzania pola sztuki, są w stanie inspirować rozwój innych dziedzin?Badania i doświadczenia przeprowadzane przez naukowców mają jednak sprecyzowany, często utylitarny cel, szczególnie w medycynie czy biotechnologii. Podobne działania wykonywane przez artystów/artystki mają raczej wymiar metaforyczny i krytyczny, a zebrany materiał organizowany jest w formę artystyczną, która staje się rodzajem komunikatu, oddziałującym w inny sposób, niż opracowania naukowe. Praca artystów i naukowców nie wyklucza się więc, wręcz przeciwnie, może się uzupełniać w projektach wykraczających poza ramy poszczególnych dyscyplin. Przebieg i efekt współpracy badaczy z różnych dziedzin, w tym artystów/artystek jest nieprzewidywalny, jest rodzajem performance, w którym zawsze coś wychodzi inaczej niż było zaplanowane, jest wiele zmiennych, ale to właśnie taka konfiguracja może przynieść innowacyjne efekty.

• Details
• Contents