SZMAL, SZMALEC, SZMALCOWNIK, CZYLI O WCHODZENIU SŁOWNICTWA „NISKIEGO”
DO JĘZYKA PUBLICZNEGO
-
Author(s): D. S.Subject(s): Theoretical Linguistics, Western Slavic Languages, Philology
Published by: Dom Wydawniczy ELIPSA
Keywords: Polish language; Money;
Summary/Abstract: W potocznej polszczyźnie występuje rzeczownik szmal w znaczeniu ‘pieniądze, gotówka’, np. Zgarnąć kupę szmalu; Wygrać szmal; fraz. robić, zrobić (na czymś) szmal [por. USJP, IV, 668]. Wyraz ten, obok kwalifi katora potoczny, jest zaopatrywany także w kwalifi kator pospolity, który sygnalizuje negatywne nacechowanie tej jednostki słownikowej i oznacza, że wykształcony użytkownik polszczyzny nie powinien go używać w sytuacji publicznej czy ofi cjalnej ze względu na spodziewaną negatywną reakcję odbiorcy. Wyrazy mające ten kwalifi kator bywają używane w sytuacji prywatnej, środowiskowej, subkulturowej. Nic w tym dziwnego, ponieważ szmal wszedł do ogólnej polszczyzny potocznej (codziennej, nieoficjalnej) stosunkowo niedawno jako tzw. zapożyczenie wewnętrzne z nieogólnopolskich wariantów języka. W słownikach ogólnych polszczyzny jest notowany dopiero od lat 80. XX w. [por. SJPSz, III, 389], wcześniej zaś należał do słownictwa gwar środowiskowych – subkultur młodzieżowych, a jeszcze wcześniej – złodziejskich, czy też szerzej – przestępczych.
Journal: Poradnik Językowy
- Issue Year: 2018
- Issue No: 04
- Page Range: 85-87
- Page Count: 3
- Language: Polish
- Content File-PDF