İlköğretim görsel sanatlar dersi kapsaminda gerçekleştirilen araştirmalara ilişkin bir inceleme
A Study on the Research Conducted Within the Scope of Primary Visual Arts Course

Summary/Abstract: Sanat, insanlık tarihinin belki de başlangıcından bu yana her dönemde var olan bir olgu olarak ifade edilmektedir. Her dönemde ve her toplumda farklı görünüm ya da türlerle ortaya çıktığı gözlenen sanat ve sanatsal nitelikler eğitim yoluyla kazandırılabilmektedir. Zevk, duygu ve güzel biçimler yaratmanın yanı sıra özgün, ortak, alternatif düşünceler üretmeyi öngören, yaratıcı bireyler yetiştiren zihinsel etkinlikler süreci olarak tanımlanan sanat eğitiminin küçük yaşlardan başlayarak gerçekleştirilmesi önemlidir. Sanatın ve sanat eğitiminin gerekliliği düşüncesi ile bugüne kadar 1948, 1968 ilkokul, 1972 ortaokul ve 1992, 2005 ilköğretim programlarında sanat eğitimi yer almıştır. Programlarda gerçekleştirilen uygulamaların yanı sıra bu alana ilişkin gerçekleştirilen araştırmaların incelenerek program geliştirme boyutuna katkı sağlama üzerine odaklanan bu araştırmanın temel amacı, Türkiye’de 1948 ilkokul programından günümüze kadar uygulamada yer alan Görsel Sanatlar (Resim-İş) dersi kapsamında 2005 ve 2016 yılları arasında gerçekleştirilen lisansüstü eğitim tezlerini ve yine bu derse ilişkin olarak yayımlanmış makaleleri belirlenen kriterler yönünden incelemektir. Bu çalışma ile bundan sonra Görsel Sanatlar dersine ve bu dersin öğretimi konusunda gerçekleştirilmesi düşünülen araştırmalara ışık tutmak ve ilköğretimde sanat eğitiminin önemini ortaya çıkarabilmek bakımlarından fayda sağlanacağı düşünülmektedir. Araştırmanın evrenini Türkiye’de yeni programın uygulamaya konulduğu 2005 yılından başlayarak Görsel Sanatlar dersi ile ilgili tamamlanmış lisansüstü eğitim tezleri ve makaleler oluşturmaktadır. Araştırmanın İlköğretim Görsel Sanatlar dersi olarak belirlenmiş olması ve bazı tezlerin erişime açık olmamasından kaynaklı olarak araştırmanın örneklemini 2005 yılından 2016 yılına kadar tamamlanmış olan 36 adet lisansüstü eğitim tezi (28 yüksek lisans ile 8 adet doktora tezi) ile ULAKBİM’de taranan konuyla ilgili 7 adet makale oluşturmuştur. Bu araştırmanın verileri tarama modelinde, doküman incelemesi yöntemi kullanılarak elde edilmiştir. İncelemeler sonucunda yapılan araştırmaların yıllara göre homojen dağılım oluşturmadığı, araştırmaların daha çok 2006, 2010 ve 268 2011 yıllarında sayıca artış gösterdiği, doktora düzeyinde çalışmaların daha az gerçekleştirildiği, yine araştırmaların sayıca önemli bir bölümünde nitel araştırma yönteminin kullanıldığı, tez danışmanlarının genelde tek ve Yrd. Doç. Dr unvanına sahip oldukları ve en çok dersin öğretimine yönelik araştırmalar yapıldığı belirlenmiştir. Ulaşılan bulgu ve sonuçlara dayalı olarak lisansüstü çalışmalarda alana katkı sağlayacak deneysel araştırmalara da yer verilmesi, bu alanda yapılan tezler belli aralıklarla değerlendirilmesi ve ileride yapılacak çalışmalara katkı sağlayacak yayınlar üretilmesi önerilmiştir.

• Details
• Contents