Sekularizacija kao metafora
Secularization as a metaphor

Summary/Abstract: Što je to »sekularizacija«? Hermann Lübbe, rani kole- ga Hansa Blumbenberga, kasnije državni tajnik za znanost, nazvao je sekularizaciju »idejno-političkim pojmom«: filozofija za potrebe politike, otkako je ova krenula modernu državu utemeljivati iz sebe same. Da sekularizacija taj razvoj svodi na politički pojam i samo je politički akt onoga što taj pojam tvrdi: posrijedi je neka vrsta sekularizacije. Sekularizacija sama o sebi govori s namjerom sekulariziranja, baš kao što i svaka retorička figura egzemplarno predstavlja retorički akt kojem pripada. To paradigmatski vrijedi za metaforu, koja ne može drukčije nego da se uvijek iznova metaforički potvrđuje, predstavlja i obnavlja. Sekularizacija je retoričko-politički čin takve metaforičke postavke i kao takva »ništa drugo doli metaforički konsekventno postavlja- nje ne-religioznih sadržaja u unaprijed religiozno formirane izjave, odnosno sustave izjava.«1 Kritika metaforičke izvedbe »kon- sekvence ulaganja« kao nevidljivo podmetnute sheme vlastita utemeljenja zove se kod Blumbenberga »metaforologija«; ona u tolikoj mjeri ne skuplja i istražuje pojavu metafora, koliko »sferu« stvaranja pojmova, utemeljiteljskih predodžbi-vodilja i podmetanja, koje je Heidegger shvaćao stabilizirajućima za metafiziku i dosljedno odbacivao kao »zaborav bitka« (notorno u Stavku o razlogu), te koje je Derrida deset godina nakon Blumenberga opisao u njihovom retoričkome funkcioniranju za metafiziku u cjelini. Sekularizacija je za Blumenberga, konsekventnoga Heideggerova kritičara – i to u dvostrukome smislu »contre-Heideggerea« Derride – specijalni slučaj radikalno zaborava bitka moderne, koji iz ideološkog zasljepljujućega konteksta zaborava znade steći motiv retoričke samopotvrde.

• Details
• Contents