Etyka dotyku. Aspekty etyczne wykorzystywania dotyku w praktykach terapeutycznych
The ethics of touch. Ethical aspects of using touch in therapeutic practice

Summary/Abstract: Kontakt za pomocą dotyku stanowi jedną z najbardziej istotnych potrzeb człowieka, ważny element jego właściwego rozwoju. Dotyk może mieć działanie lecznicze, neutralne, lecz także szkodliwe. Z jednej strony, za jego pośrednictwem, można zapewnić pacjentowi poczucie bezpiecznego otoczenia, ułatwić nawiązanie emocjonalnej więzi i zwiększyć poczucie zaufania, lecz z drugiej strony − zintensyfikować istniejącą traumę lub wywołać nieprzyjemne odczucia. Dotyk może być w terapii narzędziem podstawowym (np. masaż leczniczy) lub stanowić dodatek do terapii werbalnej (np. psychoterapii). Pomimo wielu pozytywnych następstw stosowania dotyku w terapii, współcześnie terapeuci często rezygnują z takiej formy kontaktu z pacjentem. Jako jeden z głównych powodów wskazuje się chęć uniknięcia tzw. ryzykownych zachowań; dotyk może bowiem być błędnie zinterpretowany przez pacjenta, a w konsekwencji przysporzyć problemów terapeucie. Zdaniem części autorów, powstrzymywanie się przed dotykiem, który może być leczniczy dla pacjenta, wyłącznie ze strachu przed możliwymi konsekwencjami, jest zachowaniem nieetycznym. Często podkreśla się też, iż brak jakiegokolwiek kontaktu może niekorzystnie wpływać na terapię. Z drugiej strony, zgłaszane są liczne zastrzeżenia wobec wykorzystania dotyku w terapii; wskazuje się przede wszystkim na różnicę mocy, która może być nadużywana przez terapeutę, oraz na możliwość, iż dotyk terapeutyczny będzie pierwszym krokiem na równi pochyłej ku inicjowaniu zachowań seksualnych − takie przekonania stanowią poważną przeszkodę w dostrzeżeniu pozytywnego znaczenia dotyku w terapii. W tym kontekście istotne staje się pytanie, czy i w jaki sposób wykorzystywać możliwość zastosowania dotyku w terapii, a zwłaszcza psychoterapii; próba odpowiedzi na to pytanie jest jednym z celów tej pracy.

• Details
• Contents