Dziennik z lasu
Journal from the forest

Summary/Abstract: W lasach Zamojszczyzny w czasie II wojny światowej znalazły schronienie tysiące partyzantów. Tak liczne oddziały leśne były odpowiedzią na terror niemiecki, który ten region doświadczył wyjątkowo dotkliwie. Do najaktywniejszych organizatorów tutejszego podziemia należał por. Tadeusz Kuncewicz „Podkowa”, członek ZWZ-AK, którego oddział latem 1943 liczył już około 120 partyzantów pochodzących z okolic Zamościa, Zwierzyńca i Szczebrzeszyna. Wziął on na siebie w dużym stopniu ciężar walki z Niemcami w okresie wysiedleń i pacyfikacji Zamojszczyzny, a także przeprowadzał akcje przeciwko kolonizatorom niemieckim („czarnym”), których w latach 1942–43 sprowadzano tam na miejsce masowo wysiedlanych chłopów polskich. Celem ataków stawali się także Ukraińcy, traktowani jako sprzymierzeńcy okupanta. Dziennik „Wiarusa” – żołnierza z oddziału „Podkowy” – jest jednym z nielicznych takich świadectw tworzonych na gorąco. Pisany był w 1944 roku – szczególnie trudnym dla partyzantki, która zaczęła stanowić poważne zagrożenie dla wojsk niemieckich, wycofujących się tędy pod naporem Armii Czerwonej. Wobec takiej sytuacji Niemcy podjęli zamiar całkowitej likwidacji partyzantki na Zamojszczyźnie i w czerwcu 1944 przeprowadzili przeciwko niej zorganizowane na ogromną skalę akcje Sturmwind I (okrążenie w Lasach Janowskich) i Sturmwind II (w Puszczy Solskiej), z których cało wyszło niewielu partyzantów. „Wiarusowi” udało się przeżyć. Bolesław Polakowski urodził się w 1924 roku w Szczebrzeszynie. Po wojnie został w rodzinnym mieście i był tu m.in. prezesem Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”. Zmarł w 1988 roku. W Szczebrzeszynie przechowany został również, liczący około 60 stron, maszynopis jego dziennika, który pomagał opracować dr Zygmunt Klukowski – kronikarz Zamojszczyzny, twórca archiwum zamojskiej AK, podczas pracy konspiracyjnej zaczął gromadzić dokumenty, wspomnienia, dzienniki, często pisane na jego zamówienie (zob. „Karta” 42, 49, 62). Dziennik „Wiarusa” znajduje się w kolekcji Zygmunta Klukowskiego, przechowywanej w Bibliotece KUL w Lublinie (sygn. 851). Dziękujemy Alicji Kwiecińskiej, krewnej Autora, i Aleksandrowi Przysadzie ze Szczebrzeszyna za pomoc w przygotowaniu tekstu.

• Details
• Contents