KSZTAŁCENIE PRAWNIKÓW W POLSCE W LATACH 1944-1989
EDUCATING OF LAWYERS IN POLAND IN YEARS 1944 - 1989

Summary/Abstract: Prawo, w tym zwłaszcza prawo karne, odgrywało w sprawowaniu przez komunistów władzy w państwie podstawową rolę. Ich polityka w stosunku do prawa polegała nie tylko na tworzeniu ustaw i przepisów wykonawczych zgodnych z ich aktualnym interesem, lecz również na doborze takich kadr wymiaru sprawiedliwości, które byłyby odpowiednio plastyczne w stosowaniu prawa. Miało to największe znaczenie w pierwszym okresie istnienia PRL, gdy obowiązywały jeszcze ustawy przedwojenne i ich odpowiednia interpretacja siłą rzeczy musiała poprzedzać ich nowelizację. Stąd tak wielka gorliwość w tworzeniu w latach powojennych różnego rodzaju krótkich kursów prawniczych, 2- lub 3-letnich szkół prawniczych czy instytucji quasi-sądowych, w których nie musieliby orzekać sędziowie zawodowi. Wraz z nastaniem „odwilży” w 1956 r. następuje również rezygnacja ze zbyt nachalnych metod forsowania koncepcji sprowadzających prawo jedynie do popartego siłą środka oddziaływania społecznego, a prawników do roli bezwolnych funkcjonariuszy państwowych. Po odsunięciu najbardziej przeciwnych nowemu systemowi prawników i przetrąceniu kręgosłupa niezawisłości sędziowskiej można już było przejść do stosowania nieco subtelniejszych środków nacisku na pracowników wymiaru sprawiedliwości, czemu sprzyjało pojawienie się absolwentów prawa wykształconych w nowym, indoktrynacyjnym systemie kształcenia i dokształcania. Wraz ze słabnięciem systemu komunistycznego zmniejszały się też oczekiwania partii względem wymiaru sprawiedliwości (od zbrodni sądowych w latach czterdziestych i pięćdziesiątych do krycia przekraczających prawo funkcjonariuszy organów ścigania w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych). Tym łatwiej było za pomocą najpierw „kija”, a później bardziej „marchewki” wymóc na prawnikach, a szczególnie na sędziach, dyspozycyjność. A o nic więcej władzy państwowej właściwie nie chodziło.

• Details
• Contents