Pogardzany i niezbędny – paradoks staropolskiego żebraka
Despised, Yet Necessary: The Paradox of Beggars in the Old Polish Period

Summary/Abstract: Artykuł ma na celu ukazanie sytuacji żebraka w okresie staropolskim. W hierarchicznym i stanowym społeczeństwie Rzeczypospolitej zajmował on jedną z najniższych pozycji. Bez przynależności do uznanej grupy społecznej, np. rodziny, cechu, nie posiadając majątku, często bezdomny, był pogardzany i podejrzewany o najgorsze cechy. Często należał przy tym do marginesu społecznego, do tzw. ludzi luźnych, ludzi gościńca, a więc wykluczonych z podstawowych struktur. Żebraniem trudnili się również pensjonariusze uznanych placówek, czyli szpitali.Z drugiej strony żebrak był biedakiem, a biedak miał przecież twarz Chrystusa. Tak zwane ubóstwo było niezbędne jako cel charytatywności. Ta z kolei stanowiła wyraz miłosierdzia wynikający z podstawowej zasady chrześcijaństwa, czyli miłości. Jałmużna – datek pod różną postacią był konieczny w dziele zbawienia. W zamian oczekiwano od obdarowanego modlitwy na rzecz darczyńcy.Tak więc żebrak – z jednej strony poniżany, pogardzany, wyrzucany poza obręb społeczeństwa, z drugiej strony stanowił warunek konieczny dla właściwego funkcjonowania chrześcijańskiej charytatywności.

• Details
• Contents