Lever de rideau i akcja właściwa – „wyobrażone podróże” Kazimierza Brauna albo metateatralność
Lever de rideauand Action Proper:Kazimierz Braun’s “Imaginary Journeys” or Metatheatricality

Summary/Abstract: Artykuł dotyczy aspektów metateatralnych w wybranych dramatach Kazimierza Brauna – praktyka i teoretyka teatru. Punkt wyjścia do analizy to wskazane przez Patrice’a Pavisa podstawowe sposoby ujawniania się metateatralności w tekście dramatycznym: odsłonięcie zwykle skrywanego przez tekst drugiego układu komunikacyjnego (scena – widz), proces sfabularyzowania sytuacji teatralnej i dyskursywizacja tematyki teatralnej. Przedmiotem analizy są łączące się ze sobą dramaty – Niewyznane zwierzenia i Kwarantanna, w których autor twórczo nawiązuje do tradycji komedii dell’arte. Pierwsza ze sztuk, utrzymana w typie komedii Pierre’a de Marivaux, dookreślona jako lever de rideau, stanowi nawiązanie do dawnej praktyki teatralnej – poprzedzania głównego przedstawienia małą formą sceniczną. Utwór rozpatrywany jest w artykule jako jawna gra z konwencją, „wyobrażona podróż” do ulotnego świata komedii improwizowanej, odsłaniająca rządzące nim prawa teatru. Druga sztuka, osadzona w czasie pandemicznym, staje się pretekstem do stawiania pytań o przyszłość i sens twórczości artystycznej. Analiza tekstów ujawnia zderzenie kulturowego obrazu konwencjonalnej zabawy i teatralizacji życia z czasów Marivaux z dystopijną kreacją zdehumanizowanej rzeczywistości, w której wielowymiarowego kryzysu nie można już ukryć pod maską teatralnej dekoracyjności i zewnętrznej wesołości.

• Details
• Contents