POVEZANOST I PREDIKTORI RAZVOJA VEŠTINA SAMOPOMOĆI I PRISUSTVA BARIJERA U PODUČAVANJU KOD DECE SA INTELEKTUALNOM OMETENOŠĆU I POREMEĆAJIMA IZ SPEKTRA AUTIZMA
RELATIONSHIP AND PREDICTORS OF THE DEVELOPMENT OF SELF-HELP SKILLS AND THE PRESENCE OF BARRIERS IN TEACHING IN CHILDREN WITH INTELLECTUAL DISABILITY AND AUTISM SPECTRUM DISORDERS

Summary/Abstract: Praktične veštine predstavljaju skup aktivnosti koje omogućavaju samostalno funkcionisanje u različitim oblastima života, a za njihovo usvajanje kod osoba sa intelektualnom ometenošću (IO) i poremećajima iz spektra autizma (PSA) neophodno je nesmetano podučavanje. Cilj istraživanja je utvrditi korelaciju između nivoa razvoja veština samopomoći i prisustva barijera u podučavanju. Sekundarni cilj je ispitati prediktore na stepen razvoja veština samopomoći, kao i prisustva barijera u podučavanju. Uzorak je obuhvatio 53 ispitanika različitog pola i uzrasta, dijagnostikovanih sa IO ili PSA. Stepen usvojenosti veština samopomoći utvrđen je primenom Ček-liste za procenu veština samopomoći (Verbal Behavior Milestones and Assessment protocol – VB Mapp Self Care Checklist Supplement – Sundberg, 2008), dok je prisustvo barijera u podučavanju utvrđeno primenom Skale za procene barijera u podučavanju (VB-Mapp Barriers Assessment – Sundberg, 2008). Rezultati ovog istraživanja ukazuju da pol i dijagnoza ispitanika nisu značajni prediktori stepena razvoja veština samopomoći kao ni barijera u podučavanju. Ispitanici koji pripadaju najmlađoj uzrasnoj grupi imaju niži stepen razvoja samopomoći od ispitanika iz srednje i najstarije uzrasne grupe, i iskazuju više barijera u podučavanju od ispitanika iz starijih uzrasnih grupa. Ispitanici koji imaju najviše barijera u podučavanju imaju najniži stepen razvoja veština samopomoći. Dobijeni rezultati ukazuju na potrebu za otklanjanjem barijera u podučavanju tokom tretmana dece sa IO i PSA od najranijeg uzrasta, kako bi se omogućilo nesmetano podučavanje veština samopomoći, ali i drugih veština. Od značaja je ispitati koje su najučestalije barijere u podučavanju obe grupe ispitanika i u kojim domenima veština samopomoći ispoljavaju najviše deficita.

• Details
• Contents