Albi Tibulli distichon wadowicensis (II.1.13) relectus – czyli w poszukiwaniu autorskiego sensu cytatu
Albi Tibulli distichon wadowicensis (II.1.13) – search of the author's meaning of a quote

Summary/Abstract: Rozważania autora koncentrują się wokół cytatu umieszczonego w 1890 r. na ścianie korytarza wadowickiego gimnazjum, naprzeciw wejścia do gmachu. Łaciński tekst (Casta placent superis; pura cum veste venite et manibus puris sumite fontis aquam) został zaczerpnięty z elegii poety Albiusa Tibullusa i w popularnym tłumaczeniu na język polski brzmiał: To, co czyste, podoba się niebianom; przychodźcie czysto odziani i czystymi rękami czerpcie źródlaną wodę. Autor podjął próbę wykazania, że stwierdzenie Tibullusa z pierwszego zdania dystychu nie zostało wiernie przekazane przez tłumaczy, którzy wyraz „casta” przełożyli jako „czystość”. Nie możliwym jest wskazanie co było tego przyczyną – być może nieznajomością rzeczownika „castum” albo chęć nadania szerszego znaczenia temu stwierdzeniu. Niewątpliwie, jak dowodzi autor, termin czystość zawiera w sobie i moralną, i obrzędową czy rytualną, ale także odświętną czystość szat i ciała. Tłumacze, zniekształcając wypowiedź Tibullusa, nadali jej niejako większą uniwersalność i głębszy sens. Nie dziwi więc, że wadowicki dystych Tibullusa trafił nie tylko do podręcznika historii religii Helmera Ringgrena i Åkego V. Ströma61 (łącznie z dwuwierszem go poprzedzającym) jako ilustracja tezy, że do uczestnictwa w kulcie, właściwym religii rzymskiej, niezbędna była czystość rytualna, ale także, w pełniejszym znaczeniu, został wpisany w „Tryptyk rzymski. Medytacje” Jana Pawła II, jako podkreślenie wagi i wartości cnoty czystości.

• Details
• Contents